ზურაბ აბაშიძე: რაც ვლადიმერ პუტინმა განაცხადა, ვფიქრობ, საყურადღებოა

ე.წ. სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო ხელსიუფლების წარმომადგენლის დავით სანაკოევის განცახდებაპანკისისხეობაში“ისლამურისახელმწიფოს”მებრძოლებისმობილიზაციისშესახებ,პროვოკაციულად შეაფასა საქართველოს ხელისუფლებამ, რომელიც პირდაპირ არის დაკავშირებულიევროკომისიის დასკვნასთან, რომსაქართველომშეასრულაყველაისმოთხოვნა,რომელიცვიზალიბერალიზაციისსამოქმედოგეგმისმეორეფაზითიყოგათვალისწინებული. ამ და საქართველოს საგარეო საკითხებთან დაკავშირებულ სხვა მნიშვნელოვან საკითხებთან დაკავშირებით „პრაიმნიუსჯორჯიას“პრემიერის სპეციალურიწარმომადგენელირუსეთთანურთიერთობისსაკითხებში ზურაბაბაშიძეესაუბრა:

-დავით სანაკოევის მტკიცებით, “ისლამური სახელმწიფოს” მებრძოლები გააქტიურებას და თავდასხმებს ახალი წლის დღეებში გეგმავენ.პანკისის ხეობაში ხდება მეომრების კონცენტრაცია, რომლებიც სირიაში,აკრძალულიტერორისტული ორგანიზაცია ”ისლამური სახელმწიფოს” რიგებში აქტიურად იბრძოდნენ. ახლა ისინი საქართველოში იკრიბებიან და პროვოკაციებს ამზადებენ სამხრეთ ოსეთის მიმართულებით საზღვრის მონაკვეთზე.მათი თავდასხმის ობიექტები შეიძლება გახდნენ რუსეთის და სამხრეთ ოსეთის მესაზღვრეები, ასევე ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისიისან, საქართველოს პატრულის წარმომადგენლები. აღნიშნული ინფორმაცია გავრცელებისთანავე უარყო საქართველოს უსაფრთხოების სამსახურის ანალიტიკური დეპარტამენტის ხელმძღვანელმა. თქვენი თანამდებობრივი მდგომარეობიდან გამომდინარე, საინტერესოა, რა ინფორმაცია გაქვთ და რამდენად არის შესაძლებელი, რომ იგი რეალობას შეესაბამებოდეს?

-ამ განცხადებაზე პასუხი შესაბამისი უწყებებიდან უკვე მოვისმინეთ და მეც ასეთი ინფორმაცია მაქვს, რომ ჩვენი სამართალდამცავები ვითარებას სრულად აკონტროლებენ.

-როგორც ითქვა, ამგვრი განცხადებების მიზანი ერგნეთის მოლაპარაკებების ჩაშლას ითვალისიწნებს...

-ერგნეთის თემატიკა ჩემი კომპეტენცია არ გახლავთ, ეს მექანიზმი შექმნილია ჟენევის საერთაშორისო კონსულტაციების ფარგლებში, მასში არ ვმონაწილეობ, მე მაქვს სხვა მიმართულება - რუსეთთან პირდაპირი დიალოგი, რომელსაც ჩვენ პრაღაში ვაწარმოებთ.

 -მიმიდნარე კვირა მნიშვნელოვანი იყო ვლადიმერ პუტინის პუტინისგანცხადებით,რომელის საქართველოსთსნსავიზო რეჟიმის გაუქმებას ეხება. როგორ ფიქრობთ, რამდენად არის მისი ახალი მესიჯი ევროკომისიის დასკვნასთან, რომელიც საქართველოს ვიზალიბერალიზაციისდადებიათად გადაწყვეტას ითვალისწინებს?

-ვფიქრობ, ამომწურავი განცხადება გააკეთა პრემიერ-მინისტრმა, რომელიც ყველგან გავრცელდა და პრინციპში, იქ ყველა აქცენტი სწორად არის დასმული. ერთი ის, რომ ვლადიმერ პუტინის განცხადება რუსეთის პრეზიდენტის მხრიდან სწორი მიმართულებით გადადგმული ნაბიჯია. ჩვენ ამის შესახებ ვიცოდით, რომ რუსეთის მხარე ამზადებდა ასეთ გადაწყვეტილებას. როდესაც ნოემბრის მეორე ნახევარში, პრაღაში, ბოლო შეხვედრა მქონდა, პირადად მოვისმინე ჩემი კოლეგისგან ინფორმაცია და დღეს მართლაც, ამ ფაქტის მომსწრენი გავხდით. ჩვენი დაინტერესება და პრინციპული პოზიციაა, რომ საქართველოს მოქალაქეებს ამა თუ იმ ქვეყანაში მიმოსვლის მაქსიმალური თავისუფლება ჰქონდეთ. დღეს ველით დადებით გადაწყვეტილებას ევროკავშირის ვიზა ლიბერალიზაციასთან დაკავშირებით, რაც ისტორიული მოვლენა იქნება. ზოგადად, ეს ყველაფერი იმაზე მიუთითებს, რომ საქართველოს ხელისუფლების გონივრული, ფრთხილი, მაგრამ ამავე დროს ძალიან შედეგიანი პოლიტიკა ხორციელდება. ამ პოლიტიკას ხედავს ჩვენი საზოგადოებაც და სრული მხრდაჭერა გვაქვს ჩვენი დასავლელი პარტნიორებისგან. რაც შეეხება, მრავალრიცხოვან თანამემამულეებს, რომლებიც რუსეთში ცხოვრობენ, ასევე ბიზნესმენებს და სხვა რიგით მოქალაქეებს, სავიზო რეჟიმის მოხსნა და გამარტივება, მათ ძალიან დიდ სირთულეებს მოუხსენის.

-პოლიტიკური თვალსაზრისით რამდენად მომგებიანი შეიძლება იყოს ამგვარი გადაწყვეტილების მიღება?

-ყველაფერი, რაც საქართველოს მოქალაქეებს წაადგებათ და ყველაფერი, რაც ემსახურება ჩვენი ქვეყნის ინტერესებს, არის პოლიტიკურად მომგებიანი. ის, რომ საქართველოსა და რუსეთს შორის არსებობს პრინციპული ხასიათის უთანხმოებებები, მათ შორის, 2008 წლის ომის გამომწვევ მიზეზებთან, მის შედეგებთან და ტერიტორიული მთლიანობის საკითხებთან დაკავშირებით, ეს ყველასთვის ცნობილია, მაგრამ ჩვენ მაინც ვცდილობთ, რომ შეძლებისგვარად მოვაგვაროთ ის პრობლემები, სადაც ერთობლივი შეხების წერტილი არსებობს. ეს არის: სავაჭრო-ეკონომიკური ურთიერთობები, სატრანსპორტო კავშირები, ჰუმანიტარული პრობლემები და სწორედ ამ კონკრეტულ საკითხს განვიხილავთ ჩვენ პრაღის ფორმატში.

-2008 წლის ომთან დაკავშირებით, ვლადიმერ პუტინმა კიდევ ერთხელ განაცხადა, რომ რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობის დეგრადირების მაპროვოცირებელი ცალსახად საქართვლოს მხარეა. რამდენად არის შესაძლებელი ეს ბრალდება საქართველოს ხელისუფლებამ მიიღოს იმ გაგებით, რომ ის, რაც რუსეთ-საქართველოს შორის ბოლო 25 წელია ხდება, ერთი ქვეყნის და მისი ყველა ხელისუფლების პოლიტიკის დანაშაულია. რამდენად არის შესაძლებელი ამ საკითხში თანხმობის მიღწევა?

-რა თქმა უნდა, ეს ყველაზე დიდი უთანხმოებაა. ამასთან,ჩვენს ქვეყნებს შორის პრინციპული ხასიათის უთანხმოებაა ის, რომ რუსეთი აღიარებს საქართველოს რეგიონების დამოუკიდებლობას და ჩვენ, ისევე როგორც საერთაშორისო თანამეგობრობა, ამას არც ვაღიარებთ და არც შევეგუებით.ირაკლი ღარიბაშვილის გუშინდელ განცხადებაში მინიშნება არის იმის თაობაზე, რომ საქართველო-რუსეთს შორის არსებობს პრინციპული უთანხმოება, მათ შორის, 2008 წლის ომის გამომწვევ მიზეზებთან და მის შედეგებთან დაკავშირებით.

- მას შემდეგ, რაც ვიზა ლიბერალიზაციის საკითხი საქართველოსთვის დადებითად გადაწყდება, ქვეყანაში არსებული რუსეთის მიერ ოკუპირებული ტერიტორიების პრობლემამ რამდენად შეიძლება ხელი შეუშალოს ერთი მხრივ, საქართველოს ევროინტეგრაციას და მეორე მხრივ, რუსეთთან სამეზობლო ურთიერთობის დალაგებას?

-დღევანდელი გადასახედიდან, ევროკავშირთან ასოცირების პროექტს ძალიან წარმატებულად ვახორციელებთ. რა გადაწყვეტილებასაც ვიზა ლიბერალიზაციასთან დაკავშირებით მოვისმენთ, ეს იქნება ამის შესანიშნავი დასტური და მაგალითი. ვფიქრობ, რომ ევროკავშირი, ისევე როგორც ყველა ჩვენი დასავლელი პარტნიორი, ამერიკის ადმინისტრაცია, ნატოს ხელმძღვანელობა, ევროპის ქვეყნები ხაზგასმით მხარს უჭერენ რუსეთთან ჩვენს რთულ დიალოგს. ისინი ხედავენ, რომ ჩვენ ვცდილობთ საქართველო-რუსეთის ურთიერთობები ღრმა ჩიხიდან გამოვიყვანოთ. ეს ის ჩიხია, რომელშიც 2008 წელში მოვექეცით. ამ თვალსაზრისით, ჩვენ ძალიან მძიმე მემკვიდრეობა გვერგო. ახლა მცირე ნაბიჯებით, ყველანაირად ვცდილობთ, რომ ამ ჩიხიდან გამოვიდეთ და რაღაც შედეგები უკვე გვაქვს.

-სავაჭრო ურთიერთობებისა და საბაზრო ხასიათისგადაწყვეტილებების გარდა, მიღწეულ შედეგებში კიდევ რას გულისხმობთ?

-ყველა ის მიმართულება, რაზეც პრაღის ფორმატში კარასინთან ვსაუბრობ, ამის დასტურია. მე მოგიყვანთ რამდენიმე მაგალითს: ჩვენ 2012 წლამდე ამ ურთიერთობებში ძალიან დიდი დისბალანსი გვქონდა, საქართველოს ბაზარი რუსეთის იმპორტისთვის ღია იყო მთლიანად, რუსული ბაზარი საქართველოს ექპორტისთვის - დახურული. მათი სატრანსპორტო კომპანიები ჩართული იყვნენ ტვირთბრუნვასა და გადაზიდვებში, ჩვენი სატრანსპორტო კომპანიები, არ იყვნენ ამაში ჩართული, რუსეთის ფედერაციის მოქალაქეები უვიზოდ ჩამოდიოდნენ საქართველოში, ჩვენი მოქალაქეები კი, იქ ან ვერ მიდიოდნენ, ან ძალიან რთულად ახერხებდნენ რუსეთის ვიზის მიღებას. აი, ამ დისბალანსის გამოსწორებას შევეცადეთ და შედეგებიც მივიღეთ. რუსული ბაზარი ჩვენი ექსპორტისთვის ღიაა, ბოლო ორი წლის მანძილზე, დაახლოებით 400 მილიონი დოლარის პროდუქციაა რუსეთში გატანილი, სადაც ასევე ჩვენი სატრანსპორტო კომპანიები არიან ჩართული და დაახლოებით 200-მდე მცირე, საშუალო კომპანია მუშაობს ამ მიმართულებით. ასევე, საპატიმროებიდან გავათავისუფლეთ რამდენიმე თანამემამულე, რომლებიც რუსეთში იხდიდნენ სასჯელს ჯაშუშობის ბრალდებით. ჩვენ ამ მიმართულებით კვლავ გავაგრძელებთ მუშაობას. უფრო მეტი ტურისტი ჩამოდის საქართველოში და მიმდინარე წელში, შარშანდელის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით, 14%-იანი ზრდა დაფიქსირდა, რაც ასევე სერიოზულად წაადგება ქვეყანას. ამას დავამატოთ ის გადაწყვეტილება, რაც რუსეთის პრეზიდენტისგან მოვისმინეთ.

-როდესაც საქმე საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის საკითხს ეხება, რუსეთის ხელისუფლების პირველი პირები პერმანენტულად აქცენტს აკეთებენ იმაზე, რომ საქართველოს პრეტენზიები რუსეთთნ მიმართებაში უსაფუძვლოა და კონფლიქტური რეგიონების საკითხი ოსებთან და აფხაზებთან პირდაპირი დიალოგის გზით მოსაგვარებელი პრობლემაა. ასეთი ლოგიკით, რუსეთის ხელისუფლება თავს არიდებს პასუხისმგებლობას იმ რეალობასთან დაკავშირებით, რაც რეალურად სახეზე გვაქვს. რამდენად არის შესაძლებელი, რომ რუსეთის ამგვარი პოზიცია და მხრეებს შორის დიალოგის გზით შეიცვალოს?

-როდესაც გითხარით, რომ ჩვენ მემკვიდრეობად ღრმა ჩიხში შეყვანილი ქართულ-რუსული ურთიერთობები გვერგო, სწორედ ეს მქონდა მხედველობაში, რომ 2008 წლის ომის შემდეგ, რუსეთმა აფხაზეთისა და ე.წ. სამხრეთ ოსეთის დამოუკიდებლობა აღიარა და ამ გადაწყვეტილების შეცვლას არ აპირებს. მოჯადოებულ წრეში ვიმყოფებით, რასაც ვერასდროს შევეგუებით. რუსეთის მხარე ამ პოზიციის უკან წაღებას არ აპირებს, მაგრამ ის, რაც ვლადიმერ პუტინმა გუშინ განაცხადა, ვფიქრობ, რომ საყურადღებოა. რუსეთის პრეზიდენტის განცხადებაში აშკარად არის საინტერესო ნიუანსი. მსგავსი განცხადება ადრეც გაკეთებულა, რომ ქართველებმა, აფხაზებმა და ოსებმა ერთად უნდა მოილაპარაკონ, მაგრამ აქამდე ჩვენ ვერ ვხედავდით, რომ ასეთ დიალოგს რუსეთი ხელს უწყობდა. თუკი, მათი მიდგომა შეიცვლაება და რეალურად იქნება მხარდაჭერა ასეთი დიალოგისთვის, ამას აუცელებლად დავინახავთ და შევამჩნევთ.

-საქართველოს ხელისუფლებაში ამ დროისთვის თუ განიხილება აფხაზებთან და ოსებთან დიალოგის რაიმე სახის ფორმატის ან აღდგენის, ან ახალი ფრომით ჩამოყალიბების საკითხი?

- ამ ეტაპზე ჩვენ გვაქვს ჟენევის საერთაშორისო კონსულტაციები, რომელიც იძლევა იმის საშუალებას, რომ კონფლიქტურ რეგიონებთან დაკავშირებით ყველა რთული პრობლემა განვიხილოთ. ეს ეხება უსაფრთხეობის თემებს და ჰუმანიტარულ საკითხებს.

-აფხაზეთის რკინიგზის აღდგენა, იმის გარდა, რომ დელიკატური თემაა, არაერთხელ გახდა სხვადასხვა კონტექტსში მოხსენიების საგანი. რამდენად წარმოგიდგენიათ, რუსეთ-საქართველოს შორის ეკონომიკური ურთიერთობების განვითარება, აფხაზეთის მონაკვეთზე რკინიგზის აღდგენის გარეშე?

-ამ შეკითხვაზე ჩემი პასუხი ყოველთვის ერთნაირია, რომ აფხაზეთის რკინიგზის აღდგენის საკითხი რუსეთის მხარესთან არ განიხილება, მაგრამ წინსვლა იმ პრაქტიკული მიმართულებებით, რომელიც უკვე ჩამოგითვალეთ, სავსებით შესაძლებელია რკინიგზის აღდგენის გარეშე.

-კარასინი-აბაშიძის ფორმატის მუშაობაში რა სიახლეები გაქვთ და როდის გეგმავთ მორიგ შეხვედრას?

-ჩვენი დღის წესრიგი და მანდატი გვაქვს, რომელიც ძალიან დიდი სფეროებს მოიცავს სავაჭრო-ეკონომიკური, ტარნსპორტის და ჰუმანიტარული საკითხების მიმართულებით. ერთი შეხვედრიდან მეორე შეხვედრამდე ყოველთვის გროვდება ხოლმე გარკვეული ხასიათის საკითხები და იმის გამოც, რომ ჩვენ არ გვაქვს დიპლომატიური ურთიერთობები, არ მუშაობს საელჩოები, ამ პრობლემების მოგვარება ნაწილობრივ ჩვენს შეხვედრებზე ხდება. მორიგი შეხვედრა, ალბათ, თებერვალში გაიმართება.

-რუსეთ-საქართველოს შორის დიპლომატური ურთიერთობის აღდგენის საკითხი თუ განიხილება რაიმე სახის დონეზე, მითუმეტეს, რომ წინასაწარ გცოდნიათ ვლადიმერ პუტინის გადაწყვეტილების შესახებ...

-არა. რუსეთ-საქართველოს შორის დიპლომატიური ურთიერთობების აღდგენა დღის წესრიგში არ დგას. რუსმა კოლეგებმა მშვენივრად იციან, რატომ. თუკი, საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენის კუთხით რაღაც ეტაპზე ძალიან სერიოზული წინსვლა მოხდება, ალბათ, მაშინ შეიძლება დღის წესრიგში დადგეს.

„პრაიმნიუსჯორჯია“, ხათუნა ხატიაშვილი

FaceBook