

|
ხელისუფლება განუდგა საზოგადოების მოაზროვნე, ინტელექტუალურ და კვალიფიციურ ნაწილს
"ხელისუფლება დღეს თავად ლესავს საკუთარ ყელის გამოსაჭრელ დანას"
"ხელისუფლებამ სამოქალაქო საზოგადოებისგან ხელოვნურად და მიზანმიმართულად შექმნა მტრის ხატი"
"პრემიერის" კითხვებს უპასუხა ექსპერტმა უსაფრთხოების საკითხებში ხათუნა ლაგაზიძემ:
- პრემიერ-მინისტრთან გამართული უსაფრთხოების საბჭოს სხდომის შემდეგ მთავარი მესიჯი, რაც ჩვენ მოვისმინეთ, იყო - "აგრესიულ" საგარეო პოლიტიკაზე გადასვლა და ყველა უწყებამ უახლოეს მომავალში უნდა წარადგინოს კონკრეტული სამოქმედო გეგმა, მათ შორის საგარეო აქტივობების მიმართულებით. ანუ ხელისუფლებამ აღიარა, რომ მისმა "კონსტრუქციულმა" პოლიტიკამ ფიასკო განიცადა?
- გააჩნია, რა კუთხით შევხედავთ ხელისუფლების ქმედებას - პოზიტიური თუ ნეგატიური. ცხადია, მარტივად შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ახალი ხელისუფლების ერთგვარი გადატვირთვის პოლიტიკამ რუსეთთან მიმართებაში ფიასკო განიცადა, თუმცა სხვა რამ არც იყო მოსალოდნელი. უბრალოდ, ამ შედეგის გადავადება დროის საკითხი გახლდათ. თუ შევეცდებით, დადებითი შტრიხები დავინახოთ ხელისუფლების საგარეო პოლიტიკაში - მაშინ უნდა ვთქვათ, რომ ამ"კონსტრუქციული" პოლიტიკით ხელისუფლება სწორედ დროის მოგებას ცდილობდა რუსეთთან ურთიერთობაში, რათა რუსეთიდან მომავალი აგრესიული მუხტი, რაც შეიძლება გადაევადებინა. და დღეს სწორედ იმ წერტილთან მივედით, როცა რეალობას ვეღარ გავექცევით - რუსეთსა და აფხაზეთს შორის ავადსახსენებელი ხელშეკრულების ხელმოწერით რუსეთის მიერ აფხაზეთის ანექსია გაფორმდება. ახლა მთავარი ის არის, აქვს თუ არა ხელისუფლებას მზად რუსეთთან ურთიერთობის სტრატეგია ამ შეცვლილ რეალობაში.
- ცოტა უცნაურად ხომ არ მიგაჩნიათ, რომ იმ პირობებში, როდესაც რუსეთმა, დავარქვათ ამას "მინიმალური", საფრთხე შექმნა, აღმოჩნდა, რომ ხელისუფლებას არა თუ გეგმა "C", არამედ გეგმა "B"-ც არ აღმოაჩნდა. ჰყავს კი ხელისუფლებას ანალიტიკოსები, რომლებიც ქვეყნის საფრთხეებისა და განვითარების მოდელირებას ახდენენ? თუ ბედის ანაბარად და ენატანია და ხშირ შემთხვევაში არაპროფესიონალი ჩინოვნიკების "რჩევების" იმედად ვართ დარჩენილები?
- ძნელი სათქმელია: იგივე რუსეთ-აფხაზეთის ხელშეკრულებას ხელისუფლებამ ორი დღის დაგვიანებით მისცა ადეკვატური შეფასება - აფხაზეთის ანექსიის მცდელობა. ზოგადად, ეს ხელისუფლება ინარჩუნებს ერთ დადებით თვისებას - ხშირად მოახდინოს საკუთარი ქმედებების კორექტირება საზოგადოების კრიტიკის შესაბამისად. და ვფიქრობ, ამ შემთხვევაშიც ამ თვისებასთან გვაქვს საქმე: ხელისუფლება დაელოდა საზოგადოების რეაქციას და ამის საფუძველზე გააკეთა შეფასება. ერთი რამ გახლავთ საინტერესო: ფაქტია, რომ დღეს საგარეო პოლიტიკური დღის წესრიგი ირაკლი ალასანიას მიჰყავს - სწორედ ის აანონსებს ნატოს სასწავლო ბაზის თემას; აცხადებს აგრესიული საგარეო პოლიტიკის დაწყებას და ა.შ. მაშინ როცა, პრემიერი გაცილებით ფრთხილია. შეიძლება ეს ერთგვარი ტაქტიკაც იყოს: პრემიერი იტოვებდეს სვლებს რუსეთთან ურთიერთობაში. თუმცა, როგორც გითხარით, ეს ოპტიმისტური ხედვაა ჩვენი საგარეო პოლიტიკის. არსებობს გაცილებით პესიმისტური შეხედულებებიც.
- ხელისუფლების არათანმიმდევრულობის, ზოგჯერ უნიათობის განცდას ობივატელს თავად ხელისუფლება უჩენს, მუდმივად დასაზუსტებელი ფრაზების გამო და რაც მთავარია, საკუთარი ორაზროვანი მესიჯებით. ანალოგიური განცდა უჩნდებათ ჩვენს დასავლელ პარტნიორებსაც - ხელისუფლებამ ჯერ საკუთარი დღის წესრიგიდან გააქრო რუსეთი, ახლა კი ლამობს, საერთაშორისო საზოგადოებამ სათანადო რეაგირება მოახდინოს ანექსიის პროცესზე, რომელიც რეალურად უკვე მომხდარია კიდეც და კრემლი მის ფორმალიზებას ცდილობს. რისი ბრალია ეს - არაკვალიფიციური კადრების, არაპროფესიონალიზმის თუ ამ ყველაფრის პრობლემა უფრო ღრმაა?
- ბევრი რამის და მათ შორის იმის, რომ ხელისუფლება კადრებს უტყვი მორჩილების პრინციპით ირჩევს. მორჩილება კი კლავს პროფესიონალიზმსაც. ამასთანავე, ცხადია, ის შიდა წინააღმდეგობები, რომელთა სააშკარაოზე გამოტანას თავად ხელისუფლება უწყობს ხელს. საუბარი მაქვს ირაკლი ალასანიასა და ახლა უკვე დავით უსუფაშვილის წინააღმდეგ ხელისუფლების შიგნით მიმდინარე ბრძოლაზე. მედიაში ძალიან ნათლად იგრძნობა ხელისუფლების ხელწერა და ის შიშები, წყენა თუ საყვედურები, რომელიც ხელისუფლების დანარჩენ გუნდს ამ ორი ლიდერის მიმართ აქვს. აშკარაა, რომ, თუ ალასანიას შემთხვევაში მისი დამოუკიდებელი პოლიტიკური ამბიციები აშინებთ, უსუფაშვილის შემთხვევაში - უკმაყოფილების ძირითადი საფუძველი ისაა, რომ ის კარგად ვერ ასრულებს აღმასრულებელი ხელისუფლების, უკაცრავად პასუხია და, "გაპრავების" ფუნქციას. არადა, პარლამენტის ფუნქცია, სწორედ რომ აღმასრულებელი ხელისუფლების კონტროლია და არა მისი პირის მობანა. ასე რომ, ხელისუფლება შიდა წინააღმდეგობებითაც იხლიჩება.
- საგარეო პოლიტიკური პროცესები, ცნობილი რეზოლუცია, კონგრესმენების წერილი, სახდეპარტამენტის არაორაზროვანი განცხადება და ა.შ. ეს ყველაფერი ხომ არ არის იმის მიზეზი, რომ "ქართულმა ოცნებამ" საკუთარი დღის წესრიგი ვერ შესთავაზა საზოგადოებას - ხალხს. პირველ წელს ეს ყველაფერი "კოაბიტაციას" დაჰბრალდა, მეორე წელს - ოპოზიციის დესტრუქციულ ქმედებებს: საბურავები, 500-კაციანი ჯგუფები. ანუ ჩვენ ვხედავთ, რომ "ქართული ოცნება" თავადვე ამცირებს იმ ფორას, რომელიც მას 2012 წლის 1-ლი ოქტომბრის შემდეგ ჰქონდა და რეალურად მარათონზე მირბის ისე, რომ წინ კი არ იყურება, არამედ ზურგით შებრუნდა ფინიშისკენ და უკუსვლით მირბის წინ. არ ვიცი, რამდენად დამეთანხმებით ამ შეფასებაში, მაგრამ მაინც რა არის იმის მიზეზი, რომ "ქართული ოცნება" ვერ ქმნის ქვეყნის პოლიტიკურ დღის წესრიგს?
- როგორ არ ქმნის: სწორედ ხელისუფლების მიერ შემოთავაზებული დღის წესრიგია: "ორნი ნავში", ანუ პოლიტიკურ სივრცეში მხოლოდ ორნი უნდა დრეიფობდნენ - "ქართული ოცნება" და "ნაციონალური მოძრაობა". მაგრამ ეს დღის წესრიგი დესტრუქციულია - "ნაციონალების" შავი საქმეების გამოფენა და ამის კვალდაკვალ საზოგადოების აგრესიული მუხტის კიდევ უფრო გაღვივება და წაქეზება. საოცარია, მაგრამ ორი წლის მანძილზე ხელისუფლებამ პოზიტიური დღის წესრიგი ვერ შესთავაზა საზოგადოებას. "ქართულ ოცნებას" არ უნდა ოპოზიცია, რომელზეც მორალური უპირატესობა არ ექნება. ამასთანავე, ხელისუფლებამ საზოგადოება ვერ გაიხადა პარტნიორად, იმიტომ რომ ვერ დასახა ქვეყნის გრძელვადიანი განვითარების სტრატეგია, ვერ გამოკვეთა მიზანი და ვერ შეიმუშავა იდეოლოგია. საზოგადოებას არ აქვს მარტივი პასუხი კითხვაზე: საით მიჰყავს და როგორ ქვეყანას აშენებს მმართველი კოალიცია. ხელისუფლება განუდგა საზოგადოების მოაზროვნე, ინტელექტუალურ და კვალიფიციურ ნაწილს, რომელიც მისი ბუნებრივი პარტნიორი იყო "ნაციონალურ" რეჟიმთან ბრძოლაში, იმ უბრალო მიზეზის გამო, რომ არ ფლობს მათთან სალაპარაკო ენას. იმის ნაცვლად, რომ "ოცნებას" ხელისუფლებაში მოსვლისთანავე ეზრუნა საზოგადოებაში არსებული აგრესიის შესამცირებლად, სულ უფრო პოლარიზებულს ხდის საზოგადოებას. ყველაზე ცუდი ის გახლავთ, რომ ხელისუფლება ვერ ხვდება, რომ ამ აგრესიული ფონით სწორედ "ნაციონალური მოძრაობის" წისქვილზე ასხამს წყალს: ამის დასტურია ის, როგორ ცდილობენ "ნაციონალები", ხელისუფლება წამოიკიდონ. მძიმე მაგალითს მოვიყვან: როცა "რუსთავი 2"-ის ეთერში რომეო საჯაიას უზნეო საქციელმა, პირდაპირ ეთერში შეურაცხყო მიცვალებულები და ამით გამოიწვია არამარტო ის ოჯახი, მისი სანათესავო თუ სამეგობრო, არამედ, უპირველესად, ხელისუფლება. მარტივი კითხვა მაქვს, ამის მერე გავეშებული ხალხი რომ "რუსთავი 2"-ში შევარდნილიყო "ნაციონალებთან" ანგარიშის გასასწორებლად, ვინ დაზარალდებოდა ამით - "ნაციონალები" თუ ხელისუფლება? რა თქმა უნდა, "ოცნება", რომელსაც დასავლეთი ძალიან მკაცრ ვერდიქტს გამოუტანდა, როგორც ხელისუფლებას, რომელსაც გაექცა მართვის სადავეები და რომელიც ვერ იცავს მედიის თავისუფლებასა და უსაფრთხოებას. ფაქტია, რომ "ნაციონალებს" ნამდვილად აწყობთ ქვეყანაში დესტაბილიზაციისა და ქაოსის შექმნა, რასაც საზოგადოებაში სულ უფრო ფეხმოკიდებული აგრესიის ხელისუფლებისკენ მიმართვა მოჰყვება. და ვინ ისარგებლებს ქაოსით მოცული ქვეყნით ყველაზე სწრაფად, ცხადზე ცხადია - რუსეთი. ხელისუფლება დღეს თავად ლესავს საკუთარ ყელის გამოსაჭრელ დანას, იმით, რომ ჰგონია - "ნაციონალები" დღეს მისთვის ყველაზე კომფორტული ოპოზიციაა. არადა, სწორედ ახალი, რეიტინგული და მორალური ოპოზიცია იქნებოდა სწორედ ის ბუფერი, რომელიც ხელისუფლებას შეცდომებისგან დაიცავდა და საზოგადოებას პერსპექტივის განცდას გაუჩენდა.
- ერთი მეტად მნიშვნელოვანი საკითხი - სახელმწიფოს უსაფრთხოება და მედია. გარედან როგორ ჩანს, არსებობს კი საერთოდ რაიმე სახის თანამშრომლობა სახელმწიფოს უსაფრთხოების მიმართულებით ხელისუფლებასა და მედიას შორის და იყენებს კი სათანადოდ ამ მეტად მძლავრ ინსტრუმენტს ხელისუფლება?
- ხელისუფლება მედიას არც განიხილავს პარტნიორად, ის მას განიხილავს მტრად, რომელიც უნდა გაიყვანოს სივრციდან ნელ-ნელა, თითო-თითოდ. არადა, ეს უზარმაზარი საპარტნიორო რესურსია, მიუხედავად იმისა, რომ მედია, ისევე როგორც, ზოგადად, სამოქალაქო საზოგადოება მრავალშრიანია და მასში ნამდვილად არის საფუძველშივე ხელისუფლების მიმართ არაობიექტურად განწყობილი სეგმენტები. ხელისუფლებამ თავად თქვა უარი, სამოქალაქო საზოგადოება გაეხადა პარტნიორად, პირიქით, მისგან ხელოვნურად და მიზანმიმართულად შექმნა მტრის ხატი და დღეს ის მარტოა დარჩენილი იმ უზარმაზარი გამოწვევების წინაშე, რომელსაც როგორც საგარეო, ასევე შიდა სივრცე სთავაზობს.
გაზეთი „პრემიერი“, გეგა სილაგავა
![]() |
04-01-2016, 16:00
ლია მუხაშავრია: მურუსიძის სასამართლოში დარჩენა პირადად ბიძინა ივანიშვილთან იყო შეთანხმებული |
![]() |
14-12-2015, 17:00
თამარ კორძაია: „რესპუბლიკურ პარტიას“ საკუთარი ძალის და წონის შესაბამისი მოთხოვნები ექნება |
![]() |
22-12-2015, 17:00
ზურაბ აბაშიძე: რაც ვლადიმერ პუტინმა განაცხადა, ვფიქრობ, საყურადღებოა |
სხვა |