|
ეროსი კიწმარიშვილის სული; პრეზიდენტის პირველი შეცდომა; ბიძინა ივანიშვილის შოუ; მთავრობის ნაწილობრივი გადაყენება – მილიარდერის გაფრთხილება პოლიტიკურ პარტნიორებს; უკრაინაში კვანძის გახსნა ახლოვდება;
«რუსთავი2» – ის დამფუძნებელი და სულისჩამდგმელი, ეროსი კიწმარიშვილი, ამ ტელეკომპანიის ახალი ოფისიდან გამოასვენეს, რაც სამართლიანიც იყო, სიმბოლურიც და ალბათ კიდევ სხვა პარქტიკული დატვირთვაც ჰქონდა ინიციატორთა მხრიდან, რაკი «რუსთავის» ამჟამინდელი მესვეურები ნამდვილად ვერ წაუვლენ იმ ისტორიულ ფაქტს, რომ ეს ფენომენი (რასაც «რუსთავი ორი» ჰქვია) სწორედ ეროსიმ შექმნა პირველ რიგში:
დიახაც, მან დაისაკუთრა იგი უმძიმეს ბრძოლაში, როდესაც ედუარდ შევარდნაძეს ჭკვიანი და შორსმჭვრეტელი ხალხი აფრთხილებდა: აქ დათმობა საბედისწეროდ დაგიჯდებაო. თუმცა შევარდნაძეს ის უფრო აშინებდა, რომ 1996 წელს, «რუსთავი2»–ის ყველა სასამართლო პროცესს დემონსტრაციულად ესწრებოდა ამერიკის საელჩოს წარმომადგენელი.
ეროსიმ მისცა ამ ტელეკომპანიას ის სახე და ძალა, რამაც 2003 წლის რევოლუცია განაპირობა. ახლა ბევრს რომ მსჯელობენ და უამრავ კონსპირაციულ თეორიას ავითარებენ: მოკლეს თუ თავი მოიკლა? და თუ მაინც თავი მოიკლა, რატომ, რისთვის, «რისი გულისთვის?!»
დარწმუნებით შეიძლება ითქვას: თავი მოიკლა «რუსთავი2» –ის გულისთვის, რაკი, როგორც ჩანს, დარწმუნდა საბოლოოდ, რომ მას ვეღარ დაიბრუნებდა. ამ ტელეკომპანიას შესწირა თავისი სული უდავოდ ნიჭიერმა და არაორდინალურმა ადამიანმა (სხვაგვარი ხალხი რევოლუციებს ვერც აკეთებს) და მხოლოდ იგი აღელვებდა, თუკი რამ აღელვებდა საერთოდ ამქვეყნად.
აი, გამსახურდია რომ წერს: "დაუჩოქა სამგზის სანატრელმა, სთხოვა დიდოსტატს სული. ცრემლმა იწვიმა კონსტანტინეს თვალთაგან, მაგრამ ვერც საყვარელს მისცა მან სული, რადგან სვეტიცხოვლისთვის შეეწირა იგი".
ამ ვნებას ვერ გაიგებს ადამიანი, ვისაც თავისი ხელით და თავისი ბრძოლით არ შეუქმნია რაიმე საზოგადო ფენომენი.
რაც შეეხება თვითმკვლელობას, როგორც მოსალოდნელი იყო, «მკვლელობის» ვერსია უფრო პოპულარულია იმიტომ, რომ უფრო სკანდალურია. როგორც ჟვანიას შემთხვევაში. ეს ბუნებრივიცაა. მაგალითად, ამერიკაში დღემდე არიან ადამიანები, ვისაც გულწრფელად სჯერა, რომ ჯონ კენედი ლი ჰარვი ოსვალდს მარტო კი არ მოუკლავს, არამედ მთელი შეთქმულება იყო – ასეულობით ადამიანის - არა მხოლოდ ტეხასელ ნავთობბარონთა, არამედ FBI–ს მონაწილეობით.
დიდმა ამერიკელმა რეჟისორმა, ოლივერ სტოუნმა ამაზე გადაიღო თავისი ერთ–ერთი შედევრი, – «ჟFK», რითაც გაამჟღავნა, რომ თვითონაც იმავე კონსპიროლოგიურ შეხედულებას ემხრობოდა.
ანუ, თითქოს იქაც ყველაფერი იგივეა, რაც საქართველოში მაგრამ . . . . . არის ერთი მნიშვნელოვანი «მაგრამ»: ამერიკაში იმ ხალხის რიცხვი, ვისაც გულწრფელად სჯერა შეთქმულებისა კენედის საქმეში, 5–6% არ აღემატებოდა არასდროს. საქართველოში კი მოსახლეობის 96% (!!!) თვლის, რომ ჟვანია მოკლეს. და ვერავითარი არგუმენტით, ვერავითარი გამოძიებით ვერ გადაარწმუნებ.
«ასე როდემდე უნდა გაგრძელდეს, ეს რა ავადმყოფი ერი ვყოფილვართო» – ამბობს ზოგიერთი ინტელექტუალური სნობი. სინამდვილეში ეს იმის შედეგი კი არ არის, რომ «ავადმყოფი ერი ვართ», არამედ დემოკრატიული ინსტიტუტთა განუვითარებლობის და საქართველოს სახელმწიფოს ზოგადი არშემდგარობისა:
«შეთქმულებითობა» ფსიქოლოგიური პრობლემაა (უფრო ზუსტად, სოციოფსიქოლოგიური) და არა ინტელექტუალური. ამ სინდრომის მატარებელი ჭკვიანიც შეიძლება იყოს და რეგვენიც, ნიჭიერიც და უნიჭოც, მდიდარიც და ღარიბიც, წარმატებულიც და წარუმატებელიც. ამერიკაში სულ 5% იმიტომაა, რომ იქ საზოგადოებას დიდწილად სჯერა თავისი ინსტიტუტების: დამოუკიდებელი მედიის, დამოუკიდებელი სასამართლოსი, პოლიტიკური ელიტის, პარტიების, კონგრესის, პრეზიდენტის და ა.შ. საქართველოში კი, 25 წლიანი, გაუთავებელი დომხალის პირობებში, საზოგადოებას ამგვარ ნდობას ნამდვილად ვერ მოსთხოვ. ამიტომაც, 96% არ სჯერა ჟვანიას «თავისით სიკვდილის» და ალბათ არც კიწმარიშვილის თვითმკვლელობას დაიჯერებს.
რეალურად, ეს ძალიან საშიში სინდრომია და ქვეყანას კიდევ ბევრ უბედურებას უქადის.
ისე მოხდა, რომ სწორედ ეროსის საქმესთან დაკავშირებით, პრეზიდენტმა მარგველაშვილმა დაუშვა თავისი პირველი, მაგრამ ძალიან მძიმე შეცდომა: აჰყვა მედიას და ინტერვიუში კიწმარიშვილის სიკვდილს «საზარელი მკვლელობა» უწოდა. ამით ისეთ ჩიხში შეიყვანა თავი, საიდანაც უდანაკარო გამოსავალი უბრალოდ არ არსებობს: როცა მთელი დანარჩენი ხელისუფლება ამბობს, რომ არავითარი მკვლელობა არ მომხდარა, ხოლო პრეზიდენტი «საზარელ მკვლელობას» ახსენებს, მან ან უნდა დაამტკიცოს თავისი ნათქვამი და მთავრობა მოიშოროს, ან, რაკი ეს შეუძლებელია, უნდა აღიაროს, რომ შეცდა და პირველად ინფორმციას აჰყვა. ამას მარგველაშვილი არ აკეთებს და ვერც გააკეთებს, რადგან ასეთ შემთხვევაში უკვე მისი პროფესიონალიზმი დგება ეჭვქვეშ: პრეზიდენტი გამნაღმველს ჰგავს, რომელიც სერიოზულად მხოლოდ ერთხელ ცდება.
გამოდის, გიორგი მარგველაშვილი საბოლოოდ გაემიჯნა «ოცნებას» და ხელს უწყობს იმ სტერეოტიპოს დამკვიდრება–გაძლიერებას, რომ თვითმკვლელობა კი არა, მკვლელობა იყო.
სწოერდ ამის შედეგია ქალბატონ ბესელიას განცხადება: «ევროასოცირების რატიფიკაციაზე პრეზიდენტი ნუ მოვა, რაკი დარბაზი ყველა მსურველს ვერ დაიტევსო». ეს ფრაზა ოცნების ლიდერთა უმწვავეს გაღიზიანებას ასახავს. ჯერ ერთი, მათ ხომ «ჟვანიას საქმის» საკუთარი გამოცდილებით იციან, რამდენად საშიშია ამგვარი განწყობის დამკვიდრება ხელისუფლებისათვის. გარდა ამისა, მარგველაშვილმა, თავისი გამონათქვამით, ძალაუნებურად (თუმცა, მეოცნებეები უკვე შესაძლოა თვლიდნენ, რომ წინასწარგანზრახულადაც კი) დაასხა წყალი ნაციონალთა წისქვილზე. ესენიც, რასაკვირველია, ჩვეული პოლიტიკური ოსტატობით ავითარებენ თეორიას: ეროსის სიკვდილი აწყობდა მათ, ვინც ამზადებს შეტევას «რუსთავი2» – ის ხელში ჩასაგდებად.
ძნელი მისახვედრი არ არის: უახლოესი რამდენიმე კვირის განმავლობაში, ეს თემა ქართული პოლიტიკის მთავარ ინტრიგად იქცევა. ტელეკომპანიის ყოფილი მფლობელები – ჯარჯი აქიმიძე და დავით დვალი – არ შეწყვეტენ ბრძოლას მის დასაბრუნებლად, ხოლო კახი კალაძის განცხადებამ დაადასტურა: მხარდამჭერები (მინიმუმ გულშემატკივრები მაინც) ეყოლებათ მთავრობაში.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ამ დროს, ბიძინა ივანიშვილი იწყებს ახალ პროექტს საკუთარ, აპოლიტიკურ (!) ტელეარხზე, სადაც სექტემბრიდან მისი თოქ–შოუ გავა ეთერში. თუ მილიარდერის ბოლოდროინდელ განცხადებებს გავითვალისწინებთ, გადაცემის მიზანი არა მხოლოდ საზოგადოების განათლება და დემოკრატიული ღირებულებების დამკვიდრება, არამედ მედიის განვითარებაც იქნება.
თუმცა, აბსოლუტურად გაუგებარია, როგორ უნდა მიაღწიოს ამას თუნდაც ყველაზე ყველაზე მდიდარმა და ავტორიტეტულმა ადამიანმა ერთი გადაცემით და იმ სტილის საუბრებით, როგორც პრემიერ–მინისტრობის დროს «ახერხებდა» ექსპერტებთან და ჟურნალისტებთან? შედეგი ალბათ უფრო საწინააღმდეგო იქნება (როგორც მაშინ), რადგან ასეთი პროექტის გაკეთებასა და მის პრომოუშენს სულ სხვა ტექნოლოგია ესაჭიროება.
აქვე გიჩნდება კითხვა: დალოცვილო, თუ მედიის განვითარება და ჟურნალისტიკის მაღალი სტანდარტების დამკვიდრება გინდოდა, ხომ გქონდა სრულყოფილი ტელევიზია, ძალიან ნიჭიერი, თუმცა გამოუცდელი გოგო–ბიჭებით, - თავისი საქმის ნამდვილი ფანატიკოსებით?
ჰოდა, ფული არ გაკლია და სწორედ ის ტელევიზია გექცია სანიმუშოდ, ის გამოგეყენებინა «მედიის მაღალ სტანდარტთა დასამკვიდრებლად!»
თუმცა, «მეცხრე არხი» უკვე აღარც ვინმეს ახსოვს, ხოლო მისი «ნამდვილ საზოგადოებრივ არხად» ქცევის იდეის ავტორები (ია ანთაძე და ვასიკო მაღლაფერიძე) დღემდე არ გვიხსნიან, არ ამბობენ ღიად, მაინც რა მოხდა და რატომ ჩაიშალა ეს პროექტი.
ბუნებრივად ჩნდება ეჭვი, რომ ბიძინა ივანიშვილი არც ოდესმე აპირებდა ტელეარხის ვინმესთვის ჩუქებას, ან მეათედ ფასად გადაცემას, რაკი ყველა პროექტს სწორედ ბიზნეს – კუთხით განიხილავს. «ბერას არხზე» საზოგადოებრივ–პოლიტიკურ შოუს წაყვანა კი არავითარ დამატებით ხარჯებს არ მოითხოვს.
დანაშაულებრივი სიბრიყვეა ბიზნესმენს სხვაგვარი აზროვნება მოსთხოვო: ნებისმიერი მილიარდერი გაგიმეორებთ ამერიკელი ჟან–პოლ გეტის სიტყვებს: «გაკოტრება ცენტით იწყება და არა მილიონით».
«მე–9 არხი» ივანიშვილს დაახლოებით მილიონი უჯდებოდა ყოველთვიურად.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
გასული კვირის მთავარ მოვლენად თითქოს სამთავრობო ცვლილებები უნდა ყოფილიყო, მაგრამ თავისი მასშტაბით მაინც არც თუ მნიშვნელოვანი აღმოჩნდა. თუმცა, ირაკლი ღარიბაშვილმა ისე დაიწყო ლაპარაკი, ადამიანს მოეჩვენებოდა, რომ თვითონ აპირებდა გადადგომას. რეალურად კი, გადააყენა ექვსი ტექნიკური მინისტრი. მათგან ერთი სხვა სამინისტროში გადაიყვანა, ხოლო სოზარ სუბარი (სხვებისგან განსხვავებით, არა ტექნიკური, არამედ პოლიტიკური ფიგურა) ლტოლვილთა და განსახლების მინისტრად დანიშნა, რაც ბევრად ნაკლებ მნიშვნელოვანი თანამდებობაა რეალური გავლენის გათვალისწინებით:
ამ ქვეყანაში ლტოლვილები დიდი ხანია არანირ პოლიტიკურ ფაქტორს აღარ წარმოადგენენ. ყოველ შემთხვევაში თამაზ ნადარეიშვილის გარდაცვალებისა და ბორია კაკუბავას გადასახლების შემდეგ.
ეს პროცესი 2004 წელს დაიწყო როცა პრეზიდენტმა სააკაშვილმა, სრულიად გაუგებარი მიზეზებით (მას ჩვეოდა «ხმამაღალი», თუმცა უაზრო გადაწყვეტელებები) პარლამენტიდან გააძევა 1992 წელს აფხაზეთში არჩეული დეპუტატები. ეს გადაწყვეტილება მიზანშეწონილი იქნებოდა, თუ სააკაშვილი რადიკალურად რაღაცის შეცვლას აპირებდა აფხაზეთის სეპარატისტულ რეჟიმთან ურთიერთობაში, მაგრამ სულ მალე აღმოჩნდა, რომ არაფრის შეცვლას არ გეგმავდა და მდგომარეობა კიდევ უფრო რადიკალიზაციისკენ წაიყვანა.
თუ ასეა, მაშინ რა აზრი ჰქონდა იმ ადამიანების მოშორებას, ვინც აფხაზეთთან საქართველოს იურიდიული ბმის უკანასკნელ ძაფს განასახიერებდნენ? აბსოლუტურად გაუგებარია: მაშინ ე.წ. აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობა რატომ შეინარჩუნა?
ასეა თუ ისე, დღეს «ლტოლვილთა მინისტრი» მხოლოდ სოციალური ფუნქციის მატარებელია, სასჯელ–აღსრულების მინისტრი კი ძალიან მნიშვნელოვანი თანამდებობაა.
სუბარის სულ მთლად «გაშვება» არ აწყობდათ პოლიტიკური მოსაზრებებით, მაგრამ საპენსიო თანამდებობა კი ჩააბარეს და ისიც დათანხმდა.
რაც შეეხება «ტექნიკურ მინისტრებს»: ღარიბაშვილმა გაუშვა ყველაზე უსახო ჩინოსნები, რომელთა არსებობაც კი აღარავის ახსოვდა. სამაგიეროდ, ხელი არ ახლო პოლიტიკურ ფიგურებს მთავრობაში, ვინც კოალიციის შემადგენელ სხვა პარტიებს წარმოადგენენ: ირაკლი ალასანიას, თეა წულუკიანს («თავისუფალი დემოკრატები») და პაატა ზაქარეიშვილს («რესპუბლიკელები»). მაგრამ იმ შემთხვევაში, თუ გამოთავისუფლებულ თანამდებობაზე ასევე პოლიტიკური ფიგურები ან ცნობადი სახეები არ დაინიშნებიან, ღარიბაშვილის (რეალურად კი, ბიძინა ივანიშვილის) გადაწყვეტილება მხოლოდ ერთი ინტერპრეტაციის შესაძლებლობას დატოვებს: ეს იყო გაფრთხილება მთავრობის პოლიტიკურად ანგაჟირებული წევრების მიმართ, რათა მათ თავი შეუცვლელებად არ მიიჩნიონ!
მეორე ასპექტია პრეზიდენტის როლი მთავრობის ახალი შემადგენლობის დამტკიცებისას. ფორმალურად, გიორგი მარგველაშვილს თითქოს შეეძლო ამ პროცესში ჩარეულიყო: ბოლოს და ბოლოს, კონსტიტუციის მოქმედი რედაქცია სახელმწიფოს მეთაურს უტოვებს შესაძლებლობას, იმ მომენტში მაინც გამოვიდეს «სცენაზე» და სიტყვა თქვას, როცა მნიშვნელოვანი ცვლილებები ხდება აღმასრულებელ ხელისუფლებაში, ან მთავრობისა და პარლამენტის ურთიერთქმედება ხდება საჭირო. მაგრამ მარგველაშვილმა მაშინვე განაცხადა: «ყველა კანდიდატურას მხარს ვუჭერ და პარლამენტს ამ შემადგენლობითვე წარვუდგენო».
მაშასადამე, ჯერ–ჯერობით პრეზიდენტი ეგუება თავის მდგომარეობას, რაც მისივე ზემოთხსენებული შეცდომით დამძიმდა. მაგრამ მაინც დარწმუნებით შეიძლება ითქვას, რომ გიორგი მარგველშვილის მენტალობიდან და სოციალური წარმომავლობიდან გამომდინარე, გამორიცხულია იგი ამ სიტუაციას მუდმივად შეურიგდეს. ის აუცილებლად «გაისვრის» მაშინვე, როგორც კი ხელსაყრელი მომანტი შეიქმნება და გავლენიანი საზოგადოებრივი ძალების (მაგალითად NGO – თა) მხარდაჭერაც გარანტირებული ექნება.
ასე იყო «მოწმეთა დაკითხვის წესთან» დაკავშირებით, თუმცა მაშინ დაასწრეს და გადაათქმევინეს, ასე იქნება, თუ, ვთქვათ, «რუსთავი2» –ის გარშემო დაიწყო ღია ბრძოლა და ა.შ.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
მალაიზიური «ბოინგის» ჩამოგდებამ ვითარება უკრაინის გარშემო კულმინაციას მიუახლოვა: როგორც მოსალოდნელი იყო, ყველაზე მწვავედ მომხდარზე დიდი ბრიტანეთი რეაგირებს. პრემიერ–მინისტრმა ქემერონმა გამოაქვეყნა სტატუსი ნიშანდობლივი ფრაზით: «უკვე არის ადგილი რისხვისათვის». ანუ, პრაგმატულად რომც არ იყოს მომგებიანი რუსეთის წინააღმდეგ ზომების მიღება ეს მაინც გარდაუვალი აუცილებლობა ხდება, თუ დასავლეთს მსოფლიოში საკუთარი პრესტიჟის შენარჩუნება სურს.
თვითმფრინავში, რომელიც რუსმა სეპარატისტებმა ჩამოაგდეს მოსკოვის მიერ მათთვის გადაცემული საზენიტო დანადგარით, ბევრად მეტი ევროპელი იყო, ვიდრე აზიელი. მათგან 10 ინგლისელი აღმოჩნდა.
ზოგადად, ინგლისელები ერთადერთი ერია ევროპაში, რომელთაც რუსებისა, ისტორიულად, არაფერი მართებთ. უკლებლივ ყველა სხვა ევროპელ ერს ისტორიულად რაღაც მაინც მართებთ რუსეთისა და რუსების – გარდა ინგლისელებისა. ამიტომაც იყო და არის ინგლისი მოსკოვის უმთავრესი სამიზნე და ლონდონიც მკაცრად პასუხობდა ყოველთვის.
ასეულობით ევროპელის დახოცვის შემდეგ, სიტუაცია იმ სანიშნესთან მივიდა, როცა ე.წ. «ნულოვანი შედეგის თამაში» (ზერო სუმ გამე) იწყება: დასავლეთი ან აიძულებს პუტინს გაიყვანოს შეიარაღებული ბანდები დონეცკ–ლუგანსკის რეგიონიდან და ამით აღიაროს ძალიან სერიოზული (თუმცა, მისთვის მაინც არა მომაკვდინებელი, რაკი «ყირიმი ჩვენია») მარცხი, ან თვითონ დანებდება და იძულებული გახდება შეურიგდეს დონბასის ქცევას ერთ დიდ «დნესტრისპირეთად».
საშუალედო ვარიანტი უკვე აღარ არსებობს. და ამ მრისხანე წინააღმდეგობას ქართული შიდაპოლიტიკური განზომილებაც აქვს: მიშა, როგორც ჭეშმარიტად «პოლიტიკური ცხოველი», ზუსტად გრძნობს: თუ რუსეთი დონბასზე დამარცხდა საქართველოში ეს აღქმული იქნება, როგორც «ოცნების» სტრატეგიული მარცხი. სხვა საქმეა, რომ ეს აღქმა სრულიად ასცილდება რეალობას, ამგრამ აღქმა– აღქმაა და ვერაფერს უშველი.
შესაბამისად, აუცილებლად გაძლიერდება ის ტრენდი, რომელიც მიშასა და მის გუნდს უკავშირდებოდა, ანუ კიდევ უფრო დასუსტდება ბიძინა ივანიშვილის ალტერნატიული პროექტი. მით უმეტეს, რომ ამ «პროექტის» კონტურები კვლავაც ბუნდოვანია და ვერავინ იტყვის დაბეჯითებით, მაინც რით განსხვავდება დღევანდელი საგარეო პოლიტიკა – წინამორბედისაგან და რატომ გაატარებს ეს მთავრობა იმ პოლიტიკას უკეთ, ვიდრე მიშას მთავრობა ატარებდა.
უკრაინაში რუსეთის მარცხს ქართველ ბიუროკრატთა (მათ შორის «გადაწყვეტილებების მიმღებნი», ანუ იგივე მოსამართლეები, გამომძიებლები, პროკურორები და ა.შ) აუცილებლად აღიქვამენ მიშას წარმატებად, რამდენად შორსაც არ უნდა იყოს ეს აღქმა რეალობისგან.
შესაბამისად, ეს განწყობა აისახება მათ გადაწყვეტილებებშიც კონკრეტულ საქმეებზე.
თვით სააკაშვილის წინააღმდეგ სისხლის სამართლის საქმის აღძვრაც კი (რაც აშკარად მზადდება) სულ სხვაგვარ ეფერს შეიძენს. ეს მიშამ ძალიან კარგად იცის და სწორედ ამიტომ არ ჩამოდის უკრაინული და დასავლური ტელეეკრანებიდან: დონბასზე დღეს მისი პირადი ბედიც წყდება.
ზურაბ ღოღობერიძე, გაზეთი "პრემიერი"
|
04-01-2016, 16:00
ლია მუხაშავრია: მურუსიძის სასამართლოში დარჩენა პირადად ბიძინა ივანიშვილთან იყო შეთანხმებული |
|
14-12-2015, 17:00
თამარ კორძაია: „რესპუბლიკურ პარტიას“ საკუთარი ძალის და წონის შესაბამისი მოთხოვნები ექნება |
|
22-12-2015, 17:00
ზურაბ აბაშიძე: რაც ვლადიმერ პუტინმა განაცხადა, ვფიქრობ, საყურადღებოა |
სხვა |