ვინ მოიგო ადგილობრივი არჩევნები? გიორგი მარგველაშვილი მტრის გვამს ელის; ნატო-ს ტერმინოლოგიური კრეატივები.

მიუხედავად იმისა, რომ ადგილობრივი არჩევნების მეორე ტური ჯერ კიდევ ჩასატარებელი და ჩასავლელია, არა მხოლოდ პოლიტელიტის, არამედ მოსახლეობის უდიდესი უმრავლესობა მიიჩნევს: არჩევნები უკვე ჩატარდა, დამთავრდა და ძირითად კითხვასაც პასუხი გაეცა: მეორე ტური დასანიშნია, თუმცა არავის ეპარება ეჭვი, რომ "მოსახდენი მოხდა": "ოცნებამ" მოიგო ფორმალურად, მაგრამ წააგო პოლიტიკურად!

რატომ? მან ხომ უმრავლესობა მოიპოვა ყველა საკრებულოში, თავისი მერები გაიყვანა ყველა ქალაქსა და რაიონში? ასეთი ტოტალური უმრავლესობა ადგილებზე "ნაციონალურ მოძრაობასაც" კი არ ჰქონია, თუმცა სწორედ ესაა მასობრივი ფსიქოლოგია. მით უმეტეს საქართველოში: თუ გამარჯვება არ არის აბსოლუტური, მმართველი ძალა ითვლება დამარცხებულად. თუკი ნაციონალები არ განადგურდნენ ამ არჩევნებისა და 2012 წლის შემდეგ დატრიალებული მოვლენების შედეგად, მაშასადამე, ისინი ინარჩუნებენ შანსს!

 ერთადერთი, რაც შეიძლება ხელისუფლებამ ამ საზოგადოებრივ აღქმას დაუპირისპიროს, იქნება ახალი "დაჭერები". თანაც ძალიან მასშტაბური და ხმაურიანი: ამიტომაც არ არის შემთხვევითი საუბრები "ცხელი საპროკურორი ზაფხულის" შესახებ. ცხადია, პროკურატურა შეეცდება, გამამტყუნებელი განაჩენი დადგეს ყველა გახმაურებულ საქმეზე. მათ შორის გიგი უგულავას წინააღმდეგ. გლადიატორთა ბრძოლის მოყვარული პლებსი უგულავას სისხლს მოითხოვს, როგორც "ძველთა" საბოლოო და სამუდამო განადგურების დამადასტურებელ საბუთს. სხვა ასეთი ნიშანდობლივი ფიგურა "ნაციონალებს" აღარც ჰყავთ: მიშა ამერიკაშია და საეჭვოა, დაბრუნდეს; კეზერაშვილს ფრანგები და ებრაელები ქართულ პროკურატურას არ დაანებებენ; ვანო უკვე მისჯილია, თუმცა ჯერაც გაურკვეველია, რამდენ წელს გაატარებს ციხეში, თუმცა ამას უკვე აღარც აქვს გადამწყვეტი მნიშვნელობა.

ანუ, სხვა მართლაც აღარავინაა, უგულავას გარდა, და ხელისუფლებასაც ეს ერთი შანსი დარჩა არჩევნებში განცდილი უცნაური მარცხის კომპენსირებისთვის. "უცნაური" იმიტომ, რომ სინამდვილეში გაიმარჯვეს, ყველაფერი ყველგან მოიგეს, რისი მოგებაც თეორიულად შეიძლებოდა, იმაზე მეტადაც კი, ვიდრე ნაციონალებმა 2010 და 2006 წელს.

ასეთი შედეგი გამოიღო ბარიერის 50%-მდე გაზრდამ. თავის მხრივ, "ნაციონალები" ახლა იმკიან იმ შეცდომის შედეგს, რომ თავის დროზე აქცენტი გააკეთეს ვანო მერაბიშვილზე, დავით ბაქრაძეზე და იმავე მიშაზე, მაშინ, როდესაც გიგი უგულავა იყო ერთადერთი ფიგურა მათ გუნდში, რომლის ვერც დემონიზება მოახერხა ხელისუფლებამ და ვერც მარგინალიზება.

ჩავლილმა არჩევნებმა რომ (ისევ და ისევ, რამდენად პარადოქსულიც არ უნდა იყოს) ხელისუფლება, გაძლიერების ნაცვლად, დაასუსტა, მარტივი მაგალითით ჩანს: "თელასმა" რამდენჯერმე დაგეგმა და ამდენივეჯერ გადადო თბილისში ელექტროენერგიის გეგმიური გამორთვა _ სარემონტო სამუშაოების ჩასატარებლად. "თელასი" ხომ კერძო კომპანიაა? მით უმეტეს რუსული. თუ რემონტი აუცილებელია, მაშინ შეუძლია გამორთოს, როდესაც საჭიროდ ჩათვლის. ამის მიუხედავად, ენერგეტიკის სამინისტროში თათბირი თათბირზე იმართება: მინისტრი კალაძე აფრთხილებს კომპანიას, პრობლემები არ შექმნას და სარემონტო სამუშაოები გადადოს იმის მიუხედავადაც კი, რომ ივლისის ბოლოდან მკვდარი სეზონი იწყება,  როდესაც "თელასის" სახელოსნო პერსონალის უდიდესი ნაწილი თბილისიდან გადის.

ესე იგი, შესაძლოა, საქმე შემოდგომისთვის გადაიდოს, რაც ავარიების რისკს ზრდის, რისთვისაც პასუხისმგებლობა ისევ და ისევ "თელასს" დაეკისრება.

მაგრამ არჩევნების მეორე ტურამდე  ელექტროენერგიის მთელი დღით გამორთვა როგორია? მით უმეტეს იმ ატმოსფეროში, რაც უკვე მწიფდება: კრიმინალის ზრდას (ჯერჯერობით უფრო მითია, თუმცა ტენდენცია მართლა აქეთ მიდის ნელ-ნელა) აუცილებლად დაემატება უშუქობით შეწუხებული დიასახლისების  გაგულისება: "დააბრუნეს, დააბრუნეს შევარდნაძის დრო, გიხაროდენ! გიხაროდენ!!!"

ამიტომაც ვერ ბედავენ, ყოყმანობენ, ღელავენ. არადა, თითქოს, რა აქვთ სანერვიულო, თუკი ნარმანია მელიას მაინც აუცილებლად მოუგებს? როგორც ჩანს, მთლად ასეც არ არის საქმე. თორემ ასე მექანიკურად რომ იყოს, თბილისში დენის გამორთვა არ მოერიდებოდათ.

მთელი ამ საარჩევნო ორომტრიალის უმთავრესი შედეგი, როგორც ჩანს, ის იქნება, რომ, როგორც კი ევროკავშირთან ასოცირებას მოეწერება ხელი, საქართველოში აუცილებლად დაიწყება "დაჭერების" ახალი ტალღა.  უგულავას კი, "დასაქმებისა" და "იმედის" ბრალდებების გარდა, კიდევ შეიძლება "მარნეულის ეპიზოდიც" წაუყენონ.

ხელისუფლებას უკვე ნამდვილად ვეღარ შეაჩერებს ის გარემოება, რომ ასოცირების ხელმოწერა 28 ქვეყნის რატიფიცირებას მოითხოვს ძალაში შესასვლელად და რომ უვიზო რეჟიმის საკითხი (ამ ასოცირების ერთადერთი რეალური სიკეთე) კვლავინდებურად ჰაერშია გამოკიდებული.

იწყება კიდევ ერთი საშიში სტერეოტიპის ჩამოყალიბება: "ნაციონალები" რომ დაბრუნდნენ, ეგენი ჩვენ ისე დაგვინდობენ, როგორც ჩვენ ვინდობთ?" რა თქმა უნდა, არა! მით უმეტეს, როდესაც ამ აზრს აძლიერებს "დეპუტატ ჩიორას" პირდაპირი მუქარა: "გვიფრთხილდით! გვიფრთხილდით, თუ ხელისუფლებაში დავბრუნდითო".

მართლა უნდა უფრთხილდნენ. მით უმეტეს ჩვენი ძალისმიერი სტრუქტურების, პირველ რიგში, პროკურატურისა და შინაგან საქმეთა სამინისტროს ბუნების გათვალისწინებით: "ვინც მოვიდა _ გაუმარჯოს, ვინც დამარცხდა _ ჩაძაღლდეს!"

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . .

ამ ფონზე კიდევ უფრო ნათელი ხდება, რომ მარგველაშვილ-ღარიბაშვილის ღია დაპირისპირება შიშნეული ხასიათისაა. გავიხსენოთ, რა იყო  მთავარი მიზეზი: პრეზიდენტის მცდელობა(!) ვეტო დაედო კანონისთვის მოწმეთა მხოლოდ სასამართლოზე დაკითხვის წესის გადადების შესახებ. ყველა სხვა პრეტენზია უკვე მეორადია. მთავარი კი სწორედ ეს გახდა: მმართველმა გუნდმა პირველად იგრძნო საფრთხე, რომ სახელმწიფოს მეთაური, შესაძლოა, საკუთარ თამაშს თამაშობდეს და ყოველთვის მითითებები არ შეასრულოს.

არადა, დღევანდელ სახელისუფლებო კონსტრუქციაში ეს ძალიან საშიშია: პრეზიდენტს, სინამდვილეში(!) არცთუ მცირე უფლებები აქვს. ყოველ შემთხვევაში, იმდენი კი შეუძლია, მმართველი კოალიციის, სულ მცირე, "ფეხის წამოკვრის" შემდეგ სერიოზული კრიზისი შექმნას, პარლამენტი დაითხოვოს ან მთავრობის ფორმირებას შეუქმნას პრობლემები და ასე შემდეგ. აქედან მომდინარეობს ეს გაუთავებელი ინტრიგები: "უშიშროების საბჭოს" ნაცვლად "უსაფრთხოების საბჭოს" შექმნა, სახელმწიფოს მეთაურისთვის პრემიებისა და ჯილდოების გადაცემის უფლების ჩამორთმევა, რაც უკვე საერთოდ ანეკდოტია, აგრეთვე, მარგველაშვილის არწაყვანა ბრიუსელში, ევროასოცირების ხელმოწერის ცერემონიაზე. 

უნდა წასულიყო თუ არა პრეზიდენტი _ სრულიად უადგილო და უაზრო კითხვაა მას შემდეგ, რაც საბოლოოდ გადაწყდა, რომ დოკუმენტს პრემიერი აწერს ხელს. ასეთ წასვლას მართლა არწასვლა სჯობდა. კი, მარგველაშვილს შეეძლო, დაეჟინებინა, ებრძოლა, ევროპელებიც დაეთანხმებინა "თუნდაც დასწრებაზე", მაგრამ ყოველივე კიდევ უფრო დამამცირებელი იქნებოდა. პრეზიდენტი ესწრებოდეს და ხელს მხოლოდ პრემიერი აწერდეს _ ასეთი რამ ევროპელებისთვის გაუგებარია.

მეორე მხრივ, ამგვარი ანტურაჟი იმასაც გამოიწვევდა, რომ ხელისუფლება იძულებული იქნებოდა,, ქვეყნის შიგნითაც განეხორციელებინა დამატებითი ზომები (დაჯილდოების უფლების ჩამორთმევის მსგავსი), რათა ხალხს ერწმუნა, რომ პრეზიდენტ მარგველაშვილის დასწრებაც კი (თუნდაც დასწრება) მის არსებობას არ ნიშნავს. და რომ, სინამდვილეში, ასეთი პოლიტიკური ფიგურა ქვეყანაში არ არსებობს, ის მხოლოდ სახელი და გვარია, _ რაიმე რეალური გავლენისა და ბერკეტების გარეშე.

ცდებიან ამაში. უფრო ზუსტად, სასურველს რეალობად ასაღებენ. რეალურად, პრეზიდენტი მარგველაშვილი საკმაოდ ოსტატურად თამაშობს: კარგი დიპლომატის, "ჭკვიანი კაცისა" და სახელმწიფოებრივად მოაზროვნის იმიჯს იქმნის, ხოლო ამგვარი იმიჯი, გარდამტეხ, კრიზისულ მომენტში, აუცილებლად მისცემს შესაძლებლობას, ისეთი ნაბიჯები გადადგას, რაც ბიძინა ივანიშვილს ძალიან არ მოეწონება, მაგრამ საწინააღმდეგოდ ვერაფერს იღონებს.

რა თქმა უნდა, "ოცნებამ" შეიძლება სცადოს საპარლამენტო რესპუბლიკაზე გადასვლა, თუმცა, ჯერ ერთი, ამ მოდელზე გადასვლისთვის ძალიან დიდი და ხანგრძლივი პოლიტიკური პროცესია საჭირო. პრეზიდენტის გადადგომას ან იმპიჩმენტს ხომ არ მოითხოვენ? გარდა ამისა, ხსენებულ საპარლამენტო მოდელშიც კი, პრეზიდენტი არ არის და ვერ იქნება "გუდურა". უბრალოდ, ასეთია ნორმალური სახელისუფლებო სისტემის ბუნება: ვახტანგ ხმალაძე რომ შეერჩია ივანიშვილს პრეზიდენტად ან სწორედ ის რომ აირჩიონ პრეზიდენტად პარლამენტში, პრობლემები მაინც იქნება.

პარადოქსია, მაგრამ "ოცნება" თავისივე 2012 წლის გამარჯვების მსხვერპლი ხდება, როდესაც მიშას ავტორიტარიზმი დაანგრია და სანაცვლოდ მიიღო პლურალისტური სისტემა, რომლის ჩარჩოებში "დენ სია პინობა"  ძალიან ძნელია: ან უნდა შეურიგდნენ პრეზიდენტის არსებობას დამოუკიდებელი მოთამაშის სტატუსითა და ამპლუით, ან ღიად ებრძოლონ და მოიშორონ ამა თუ იმ ხერხით. ერთი "ვაია" და მეორე "უი".

ჩინურ-იაპონური გამოთქმაა ასეთი: "იყავი მშვიდად, გააკეთე შენი საქმე და იხილავ, როგორ ჩაგიტარებს თვალწინ მდინარე შენი მტრის გვამს". სწორედ ეს ტაქტიკა აირჩია გიორგი მარგველაშვილმა და არა მგონია, შემცდარიყო.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

საგარეო პოლიტიკური დისკურსი ამ დაპირისპირებას კიდევ უფრო გააძლიერებს. ერთ-ერთი მთავარი საბაბი აფეთქებისა სწორედ ეს თემა შეიძლება გახდეს. მით უმეტეს, რომ ჯერჯერობით მოვლენები ძალიან არასახარბიელოდ ვითარდება, ხოლო "ოცნებას" მანევრირების სივრცე სულ უფრო უვიწროვდება: უელსის სამიტზე ქვეყანა MAP-ს ვერ მიიღებს. გვთავაზობენ რაღაც სუროგატს, ერზაცს _ "გაძლიერებული თანამშრომლობის" პაკეტს, რომელიც ითვალისწინებს სამ კომპონენტს: ჩრდილო-ატლანტიკური ალიანსის სამეკავშირეო ოფისის გაძლიერებას თბილისში, წვრთნების გაგრძელებას და ნატოს სწრაფი რეაგირების ჯარებში ქართული ქვედანაყოფების ინკორპორირებას. ყველა ეს კომპონენტი მტკნარი დემაგოგიაა.

პირველი: სამეკავშირეო ოფისის გაძლიერება. მერადა, რით გაზრდის საქართველოს უსაფრთხოებას, თუკი ამ უკვე არსებულ ოფისში, სამის ნაცვლად, ვთქვათ, ექვსი თანამშრომელი იმუშავებს?

ნამდვილი მესიჯი იქნებოდა, მაგალითად, სამეკავშირეო ოფისის ოფიცერთა გაგზავნა საოკუპაციო ხაზის გასწვრივ, სადაც ისინი შეუერთდებოდნენ  ევროპელ დამკვირვებლებს. აი, ეს იქნებოდა, როგორც ჩვენში ამბობენ ხოლმე, "მკაფიო გზავნილი", რაც ნამდვილად გახდებოდა MAP-ის გარკვეული კომპენსაცია პოლიტიკური და ფსიქოლოგიური თვალსაზრისით.

მაგრამ ასეთი რადიკალური ნაბიჯისთვის "ნატო" მზად არ არის. რა უშლის ხელს, რუსეთის "არგაღიზიანების" დაუოკებელი სურვილის გარდა? არც არაფერი. აქ ხომ საგზაო რუკაზე არ არის ლაპარაკი, არამედ თუნდაც "ნატო"-ს უიარაღო დამკვირვებელთა სიმბოლურ მონაწილეობაზე მონიტორინგის მისიაში _ ევროპასთან შეთანხმებით. მაშინ, როდესაც თვით "ნატო" ამბობს, რომ სარკოზი-მედვედევის შეთანხმება ძირეულ დოკუმენტად მიაჩნია და მის სკრუპულოზურ შესრულებასაც მოითხოვს. თანაც, რუსეთს ზოგჯერ ცალყბად ადანაშაულებს ხელშეკრულების დარღვევაში.

მაშ, რა უშლის ხელს, სიმბოლური ნაბიჯით დაადასტუროს ერთგულება საკუთარი დეკლარაციებისადმი, თუკი ეს სიმბოლო რეალურად, ადგილზე არაფერს ცვლის, გარდა იმისა, რომ მოკავშირე საქართველოს უფრო მეტი დაცულობის განცდა და მომავლის იმედი გაუჩნდება? არაფერიც არ უშლის ხელს იმავე ცინიკური გათვლის გარდა: "უკრაინისგან განსხვავებით, არ ღირხართ ამდენი!" ანუ "ამდენიც კი"(!), თორემ უკრაინაშიც არ გამოუდიათ თავი მაინცდამაინც

მეორე: წვრთნების გაგრძელება. წვრთნების მეტი რა ტარდებოდა მთელი ამ წლების განმავლობაში ვაზიანის პოლიგონზე? ამზადებდნენ ავღანეთში გასაგზავნ ქვედანაყოფებს, ესე იგი ასწავლიდნენ "ჩექპოინტების" მოწყობას, ჩხრეკას, ნაღმების გაუვნებლობას, დოკუმენტების შემოწმებას და ასე შემდეგ, რასაც არავითარი კავშირი არ აქვს რეალურ საფრთხეებთან, რაც საქართველოს (და არა ავღანეთში მყოფი ნატო-ს კონტინგენტის) წინაშე დგას.

აქ რა იქნებოდა რეალური მესიჯი? რაიმე სერიოზული თავდაცვითი იარაღის გადმოცემა! მაგალითად, ლაზერული მართვის ტანკსაწინააღმდეგო სისტემების, საზენიტო დანადგარების, ანტირაკეტების, ბოლოს და ბოლოს, ავიაგამანადგურებლებისა, რომლებიც  საქართველოს არასდროს ჰქონია მთელი ისტორიის მანძილზე. სხვა უამრავი თავდაცვითი სამხედრო ტექნიკა არსებობს. რასაკვირველია, ამ სისტემების მოწოდება ჩვენი ქვეყნის თავდაცვისუნარიანობას დიდად არ გაზრდიდა, რაკი მოწინააღმდეგე რუსეთია, მაგრამ იმედსა და რწმენას (რომ "მარტონი არა ვართ") ნამდვილად გააძლიერებდა. და რუსეთსაც დაანახებდა: საქართველო მარტო არ არის.

რატომ არ გვაძლევენ? იმავე მიზეზით: ისევე, როგორც ყველა იმპერიამ, მოსკოვში ძალიან კარგად იციან სიმბოლოების ფასი. არადა, თითქოს რა შეიძლება იყოს იმაზე ბუნებრივი, იმაზე ლეგიტიმური, იმაზე მოსალოდნელი და იოლად ასახსნელი, როგორც თავდაცვითი იარაღის გადაცემა ქვეყნისთვის, რომლის ჯარისკაცები სხვის ომში(!) იღუპებიან ავღანეთის მიწაზე? და რომელსაც იგივე სახელმწიფო ემუქრება, უკრაინას ყირიმი რომ წაჰგლიჯა?

მაგრამ არ აკეთებენ, რაკი "ახლა ეს გვინდა კიდევ?"

"ეს გვინდა კიდევ" ლოგიკა გამორიცხავს სიტუაციის ხელსაყრელობის შეფასებას, _ როდესაც იმპერიას ტრადიციულად უჭირს ორ და მეტ ფრონტზე გამოწვევათა პასუხი და ობიექტურად სუსტდება, _ თუკი მოწინააღმდეგე (ამ შემთხვევაში დასავლეთი) კონფრონტაციულ დისკურსში მოქმედებს.

სხვაგვარად თუ ვიტყვით, მოსკოვი "კონფრონტაციული დღის წესრიგით" ხელმძღვანელობს, ხოლო ევროპა _ შემრიგებლურით. ორი აბსოლუტურად განსხვავებული მიდგომაა: როცა კონფრონტაციული ხარ (თუნდაც აგრესიის პასუხად) მუდამ ეძებ ხელსაყრელ მომენტსა და სივრცეს ადეკვატური პასუხისთვის, ხოლო თუკი შემრიგებლური და კაპიტულანტური _ "ხურდაში აბარებ" პოტენციურ მოკავშირეებს, რათა ალიგატორს გული მოულბო და რაღაც გამოსტყუო სანაცვლოდ თუნდაც იქ, სადაც და რაც უფრო მნიშვნელოვანია. ან უფრო მნიშვნელოვანი გგონია.

მესამე: ე.წ. "სწრაფი რეაგირების ძალები". დიდი ზარ-ზეიმით გვეუბნებიან, რომ უკვე 2015 წლიდან საქართველო ამ ძალების ნაწილი გახდება. რეალურად უკვე ვართ კიდეც ნატო-ს ძალების ნაწილი ავღანეთში, რაც სრულებითაც არ ნიშნავს, რომ ეს თანამშრომლობა თანასწორუფლებიანი იქნება და არა მხოლოდ ჩვენ წავალთ იმათ ომში, არამედ ისინი ჩამოვლენ ჩვენსაში.

არავინ არასდროს გვეტყვის უარს წინადადებაზე, ჯარისკაცები გავაგზავნოთ ავღანეთში, სომალიში, ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკაში. სანაცვლოდ თუნდაც MAP-ის მოთხოვნა აბსოლუტურად ლოგიკური და ბუნებრივია, თუმცა კი ფუჭი, როგორც ვხედავთ.

რაც შეეხება კონკრეტულად ნატო-ს "სწრაფი რეაგირების ძალებს", სინამდვილეში ეს არის არა "სწრაფი რეაგირების", არამედ, უბრალოდ, "რეაგირების ძალები" (ღესპონსე Fორცე). ესე იგი, ვინც ამ ძალებზე ზღაპრებს გვიყვება _ ან თვითონაც სჯერა იმ ზღაპრების, ან გვატყუებს.

"რეაგირების ძალები" იმით განსხვავდება სწრაფი რეაგირების ძალებისგან, რომ სინამდვილეში საომარ კომპონენტს არ მოიცავს და მხოლოდ ტექნოგენური კატასტროფების, ვულკანის ამოფრქვევის, წყალდიდობების, ეპიდემიების დროს გამოიყენება.

"სწრაფი რეაგირება" ხომ სწორედ მათ სჭირდება? მაგრამ, ისევ და ისევ, სიფრთხილეს იჩენენ, რათა რუს დათვს რაიმე არ მოეჩვენოს. რას მოგვცემს ამ ძალებში გაერთიანება ქვეყნის უსაფრთხოების გაზრდის  თვალსაზრისით? კვლავაც არაფერს.

რა გახდებოდა მართლა ძლიერი გზავნილი? ნატო-ს ანტისარაკეტო სისტემის თუნდაც რაიმე კომპონენტის განლაგება საქართველოს ტერიტორიაზე. მაგალითად, რადარებისა.

 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

MAP თუნდაც იმიტომაა მნიშვნელოვანი, რომ დაადასტურებდა: განვლილ 25 წელს ტყუილად არ ჩაუვლია. გარდა ამისა, MAP ოფიციალურის სტატუსია, რასაც ნატო-ს წესდება ითვალისწინებს. ყველა ეს გაძლიერებული თანამშრომლობები და ყოველწლიური პროგრამები კი ფუჭი დემაგოგიაა.

საქართველოს ხელისუფლებასა და ჩვენს დიპლომატიურ სამსახურს ამის შნო-უნარი ვინ მისცა, თორემ თუნდაც ზემოჩამოთვლილი სამი პუნქტის გათვალისწინებით, დროული სვლა იქნებოდა, უელსის სამიტზე, ან ამ სამიტთან დაკავშირებით თბილისს დემარში მოეწყო: დაედასტურებინა MAP-ის მიღების სურვილი და პროტესტის ნიშნად სამიტი დაეტოვებინა, ან საერთოდ არ მიეღო მონაწილეობა.

სანამ ამგვარ დემარშებს არ ვისწავლით (ბუნებრივია, ამასაც ოსტატობა, პროფესიონალიზმი, დროის შერჩევა და ტექნოლოგია სჭირდება), მანამ "დაგვაბრუნებენ ხოლმე ხურდაში" დიდ საერთაშორისო ბაზრობებზე, რომელთაგან ერთი ახლა ჩვენს თვალწინ, უკრაინის გამო იმართება.

ზურაბ ღოღობერიძე, გაზეთი "პრემიერი"

FaceBook