მიხეილ აბრამიშვილი: "მე კარგად დავიწყებული ძველი ვარ"

"იდეები არ მელევა, ისევე როგორც უსასრულოა ბგერის სამყარო და ფერის სამყარო"

"შეიძლება ითქვას, ჩემი ხმის გამო დისკრიმინაციის მსხვერპლი ვარ, რის გამოც ჩამოვაყალიბე  ტერმინი კონტრტენოროფობია"

"პრემიერს" ესაუბრა მხატვარი, საოპერო მომღერალი მიხეილ აბრამიშვილი:

- ხატვაც და სიმღერაც ბავშვობიდან მიყვარდა. მამა მხატვარი მყავს და, ასე თუ ისე, შეხება მქონდა. სამუსიკო სკოლაში ვიოლინოზე დაკვრა ვისწავლე. ცხრა კლასის დამთავრების შემდეგ კი სწავლა ნიკოლაძის სახელობის სასწავლებელში ფერწერის განხრით გავაგრძელე. ვხატავ ყველაფერს. ეს იმაზეა დამოკიდებული კონკრეტულ დროს რა მინდა, რა განწყობაა.

რაც შეეხება სიმღერას, ყოველთვის მინდოდა მემღერა. მას აქვს თავისი წესები და ამისთვის უნდა ისწავლო. მე მაქვს სპეციფიკური ხმა. აი, ბავშვობაში რომ აქვთ დისკანტი, ის  შემინარჩუნდა. საქართველოში ვარ პირველი და ერთადერთი  კონტრტენორი. სხვაგვარად რომ ვთქვათ, ეს არის მამაკაცის სოპრანო. კაცი, რომელიც მღერის ქალის ხმით. რასაკვირველია, ეს არის კაცის ხმა, მაგრამ იმდენად მაღალია, ქალის ხმის რეგისტრში გადადის. რადგან სიმღერის დიდი სურვილი მქონდა, სამხატვრო აკადემიის პარალელურად პირველ სამუსიკო სასწავლებელში ჩავაბარე, სადაც ორი წელი ვისწავლე. 2007 წელს ჩავაბარე კონსერვატორიაში, დავამთავრე ბაკალავრიატი და  ახლა ვარ მაგისტრატურაში.

უნდა ითქვას, რომ ჩემი ხმის გამო კონსერვატორიაში არ მიღებდნენ, მაგრამ ძალიან დამეხმარა რეზო კიკნაძე. არც კაცების კონკურსში მიღებდნენ და არც ქალების. ლამის ჩივილამდე მივიდა საქმე. შემდეგ  სპეციალურად გამოყვეს ადგილი, რამაც დიდი უკმაყოფილობა გამოიწვია საზოგადოებაში. შეიძლება ითქვას, ჩემი ხმის გამო დისკრიმინაციის მსხვერპლი ვარ. მე  ჩამოვაყალიბე სახუმარო ტერმინი კონტრტენოროფობია.

- დისკრიმინაციაში რას გულისხმობ?

- მეუბნებიან კონტრტენორი არ სჭირდებათ, ჩვენთან არაფერი არ იდგმება ამ ხმის და მეუბნებიან, საზღვარგარეთ უნდა წახვიდეო. რა შუაშია წასვლა-მოსვლა, არ მესმის. ამ ეტაპზე ვერ მივდივარ საზღვარგარეთ.  გასაგებია - არ იდგმება, მაგრამ მე ხომ მაქვს უფლება, რომ ვისწავლო. მთელი ცხოვრება ვხატავ და ვმუშაობ, მაქვს პერსონალური გამოფენა, ჯგუფურიც, მაქვს კონცერტებიც.

- თუკი თქვენი ხმისთვის არაფერი იდგმება საქართველოში  სად უნდა გამოიყენოთ ან რაში უნდა გამოიყენოთ თქვენი ხმა? 

- ხელოვნების ძალიან ბევრ დარგშია საქართველოში კრიზისი. მაშინ რა გამოდის, ის თუ ვიღაცას ახლა რაღაც არ სჭირდება, გნებავთ კომერციული, ან შემოქმედებითი თვალსაზრისით გავანადგუროთ? მოვსპოთ?  ცხადია, რომ ხელოვნება არავის აინტერესებს, უფრო მეტად არავის აინტერესებს მუსიკა - კლასიკა და ძალიან ცუდ დღეში ვართ ვოკალისტები. ამ წრეს თუ დავავიწროებთ, მესმის, რომ კონტრტენორიც არავის სჭირდება. მაგრამ, მოდი, ასე ვთქვათ -  კლასიკური მუსიკა ელიტურია და ახლა კიდევ არსებობს ბაროკოს მუსიკა, რომელიც უფრო ადრინდელია და მერე მოდის კლასიკა. შეიძლება, ცუდს არ მეუბნებიან, რომ წავიდე, მაგრამ მომეცი საშუალება, რომ აქ ვისწავლო და არ დამცინო. პირდაპირი მნიშვნელობით, დამცინიან. დამცინოდნენ, უფრო სწორად. ჯერ ერთი, მთლად ისეც არ არის, რომ სხვა რამე ვერ ვიმღერო. ევროპაში დიდ პატივს სცემენ ბაროკოს მუსიკას. იქ რაღაც ოცი წელია, რაც ბაროკოს აღორძინება დაიწყო. ნოტები მოიძიეს, ხმები წამოვიდა. სულ რამდენიმეა მსოფლიოში...

- თუ გქონია შემოთავაზება უცხოეთიდან?

- არ მომინდომებია. ვატო კახიძემ მამღერა ჯანსუღ კახიძის მუსიკალურ ცენტრში. სტუდენტები გვამღერა 2-3 წლის წინათ. იმის მერე გავიდა პერიოდი, კახიძეს ძალიან მოვეწონე, განსხვავებით აქაური სისტემისგან - კონსერვატორიისა და ჩვენი დირიჟორებისგან. ამ დროს გამოჩნდა ღვთისწყალობა, ვატო კახიძემ მიმიწვია საერთაშორისო ფესტივალზე 2012 წელს. კავკასიაში შეიქმნა მაშინ პირველი ბაროკოს ორკესტრი და მაშინ ვიმღერე. დიდი დახმარება გაგვიწია კულტურის სამინისტრომ. მერე კარმინა ბურანა ვიმღერე. ბაროკოს ორკესტრმა გამართა რამდენიმე კონცერტი და იქ ვიმღერე.  წელს თებერვალში ისევ ვატო კახიძემ მამღერა ბაროკოს კონცერტზე. ამის მერე კიდევ ვიმღერე თავდაცვის სამინისტროს კონცერტზე. ვატო კახიძე ყველანაირად ცდილობს, წარმომაჩინოს, იმიტომ რომ მან იცის კონტრტენორის მნიშვნელობა, განსხვავებით ჩვენი კონსერვატორიისგან, რომელიც ნამდვილად კონსერვატორიაა კონსერვატული გაგებით და ვერანაირ სიახლეს ვერ იტანს. თუმცა მე ხომ ახალი არ ვარ. მე კარგად დავიწყებული ძველი ვარ. როცა საქართველოში კრიმანჭული უმაღლეს დონეზეა, ამ ხმას უნდა ეარსება. კრიმანჭული ის არის სწორედ, რომ მაღალ რეგისტრში მღერის მამაკაცი.

- ნახატებს ვის უძღვნი... ვინ ან რა არის, ბანალურად რომ ვთქვათ, შენი შემოქმედებითი მუზა?

- ჩემთვის მიუღებელია მუზები და შთაგონებები, როცა ხატვას ვიწყებ, გარკვეული ინსპირაციები მოდის, პოეზიიდან, მუსიკიდან, მხატვრობიდან და ა.შ. შეიძლება ეს იყოს სოციალური ქსელიდან, ადამიანთან ურთიერთობიდან და ა.შ. ჩემთვის მთავარია მუშაობა. როცა მუშაობ, მაშინ მოდის ყველაფერი, რაც უნდა მოვიდეს. რაც მოწონებადი ყოფილა ჩემი ნამუშევრებიდან, შექმნილია ასე. მთავარია, დავჯდე და ვიმუშაო.

- შენს ნამუშევრებს არ აქვს ერთი ხაზი... 

- ერთი ხაზი არ არის, მაგრამ, ჩემი აზრით, თუ თავის ქებასა და ამბიციაზეა ლაპარაკი, ეს უფრო საინტერესოა. მე ვინც მხატვარი მომწონებია, მომწონებია ის, სხვათა შორის, მწერალიც და კომპოზიტორიც, რომელიც ცდილობს, იყოს მრავალფეროვანი. მე ჩემში ის მომწონს, რომ ნამუშევრები არ არის ერთნაირი. იდეები არ მელევა, ისევე როგორც უსასრულოა ბგერის სამყარო და ფერის სამყარო, როგორც ფიქრები - უსასრულოდ გრძელდება და არ აქვს საზღვარი.  ზუსტ ასლს არასოდეს ვაკეთებ, შეიძლება გავიმეორო, მაგრამ ის ზუსტად ისეთი არ იქნება, მას ექნება ახალი შტრიხი, შესაძლოა, ნახატზე გამოსახული იგივე იყოს, მაგრამ აბსოლუტურად სხვა იდეას ემსახურებოდეს. ზუსტ ასლს ვერც გავაკეთებ და არც ვიკადრებ.  ვაფასებ სერიულ აზროვნებას, აი, მაგალითად, სერიიდან ბავშვობა და ა.შ. ეს მისაღებია. ერთი თემაა და მას მიჰყვები. გავაკეთე ხალიჩების სერია ხეები. იყო ბროწეულის ხე, ნატვრის ხე. ეს იმდენად ამოუწურავია, რომ მთელი ცხოვრება ვხატავ.

- შენ თავად როგორ აფასებ, რა არის დამახასიათებელი შენი შემოქმედებისთვის?

- ჩემს ნამუშევრებს ახასიათებს და მითხრეს, რომ ეს არის განწყობა. ცხოველების, ფრინველების, ხეების თუ ბაბუაწვერების, პოზიტიური. ძირითადად ჩემი ნამუშევრების საფუძველი არის აბსტრაქტული, ზოგჯერ მინდა ხოლმე ასევე დავტოვო და ხელი არ ვახლო. ხშირად ეუბნებიან ხოლმე მეგობარი მხატვრები, რომ ამას ხელი აღარ მოვკიდო და ასევე დავტოვო.

- ამბობ, რომ ყველაფერს ხატავ, მაგრამ რა არის ის, რასაც არ დახატავ?

- არ დავხატავ ფსევდოპატრიოტულ, პათეტიკურ და ასეთი შინაარსის თემებს. მამა მხატვარი მყავს და ხშირად ხატავს ნიუს და კარგად გამოსდის. ერთხელ მისაყვედურა, რანაირი მხატვარი ხარ, ქალი არ დაგიხატავსო. როგორ არ დამიხატავს, მაგრამ შეამჩნია, რომ ამას ხშირად არ ვხატავ. მითხრა, ყველაფერს თუ ხატავ, მაშინ დახატე ეკლესია მთაზე და ა.შ. თემას დიდი მნიშვნელობა აქვს... მაქვს რაღაც ჩარჩოები. ძალიან მინდა პორტრეტების ხატვა. ხშირად მეკითხებიან და მე მეცინება ხოლმე, ადამიანების სახეებს ხატავ? თან ყველაზე საინტერესო ისაა, რომ მეუბნებიან, მე დამხატავ? განა შვილზე ან ცოლზე... ჩემთვის ეს ძალიან სასაცილოა. ვინაიდან მე სულ ვმუშაობ, ალბათ, მაგის დროც მოვა.

- არასოდეს ყოფილხარ რომელიმე დიდი მხატვრის გავლენის ქვეშ?

- კითხვას გვერდს არ ავუვლი, მაგრამ შეგნებულად არ დავასახელებ. ჩემთვის ამ ეტაპზე ძალიან მნიშვნელოვანია სოციალური ქსელები. არის გვერდები, სადაც მუდმივად იდება საინტერესო ალბომები... თანამედროვე მხატვრობა მიყვარს.

- ვის აღიარებ გენიოს მხატვრად?

- ძალიან რომ დავფიქრდე, გეტყვი.

- რატომ ძალიან, რთულია?

- არ, არ ვიტყვი, პრინციპულად. მე მომწონს თანამედროვე აბსტრაქციები და არამხოლოდ აბსტრაქცია. ის რომ მე გავაკეთო, რაც უკვე ვიღაცამ გააკეთა 60-იან წლებში და ძალიან პოპულარული იყო - გავიხადო ტანსაცმელი და შიშველ სხეულზე გადავისხა საღებავი და გავგორდე ტილოზე... ეს უკვე გააკეთა ერთმა მხატვარმა. ახლა ატარებენ მსგავს ეპატაჟურ გამოსვლებს, მაგრამ ახლა ისევ ბრუნდება რეალისტური ფერწერა, გრაფიკა, ქანდაკება.

- ლურჯი ფერი სჭარბობს შენს ნამუშევრებში...

- ლურჯსა და ყვითელს ძალიან ხშირად ვიყენებ. მიყვარს თბილი ფერები, მაგრამ მაინც ხშირად ვიყენებ. მიყვარს ლოკალური და კონკრეტული ფერები. მე გრაფიკოსი ვარ, მართალია, ფერწერასა და გრაფიკას შორის ზღვარი არ არსებობს და ეს ცალკე კამათის თემაა, მაგრამ არ ვაკეთებ ნახევარ ტონებსა და მეოთხედ ტონებს...

- კრიტიკაზე როგორ რეაგირებ?

- შემოქმედების კრიტიკა აუცილებელია. ჩვენთან კრიტიკა ყველას ლანძღვა ჰგონია. რასაკვირველია, დასაბუთებული კრიტიკა, პირიქით, კარგიცაა.  ზოგადად, პროფესიონალი კრიტიკოსების დეფიციტია. პროფესიონალისგან მოისმენ, რამდენად გაითვალისწინებ, ეს სხვა საკითხია, მაგრამ შეიძლება დაფიქრდე.

ლაშა ნოდია, გაზეთი "პრემიერი"

FaceBook