დიმიტრი ლორთქიფანიძე: “შს მინისტრი გვეუბნება: ბოდიში, ხვალ გელით სიკვდილიო...”

“კონკრეტული თანამდებობის დაკავება ჩემი თვითმიზანი არ იქნება”

 “როგორც ჩანს, ირაკლი ღარიბაშვილი ემზადება, თანამდებობებს ჩამოაცილოს ადამიანები, ვინც მის კარიერას საფრთხეს პოლიტიკურ და იდეოლოგიურ დონეზე უქმნიან”

 არასაპარლამენტო “ერთიანმა ოპოზიციამ”, რომელიც “დემოკრატიულ მოძრაობასთან” რამდენიმე პოლიტიკური ძალის გაერთიანებით შეიქმნა, თბილისის მერობის ერთიანი კანდიდატი-დიმიტრი ლორთქიფანიძე წარადგინა. 15 ივნისს დაგეგმილ ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებში თბილისის მერობის მოსაპოვებლად, სავარაუდოდ, სამი პოლიტიკური ძალის-“ქართული ოცნების”, “ნაციონალური მოძრაობისა” და “ერთიანი ოპოზიციის” კანდიდატები”-დავით ნარმანია, ნიკა მელია და დიმიტრი ლორთქიფანიძე იბრძოლებენ.

“პრემიერი” დიმიტრი ლორთქიფანიძეს ესაუბრა:

- რა გახდა თქვენი გადაწყვეტილების მიზეზი და პოლიტიკური რეალობიდან გამომდინარე, რამდენად რეალური შანსი გაქვთ, რომ თბილისის მერად გიხილოთ?

 -გამარჯვების ერთ-ერთი განმსაზღვრელი პირობა გარემოებათა ერთობლიობაა, რომელსაც შეუძლია ხელსაყრელი პირობა წარმოქმნას ამა თუ იმ კანდიდატისთვის, რათა შედარებით იოლად მიაღწიოს გამარჯვებას. მოგეხსენებათ, დავით ნარმანიას მიმართ არსებობს გარკვეული შეკითხვები. იმის მიუხედავად, რომ ის ერთ-ერთ საუკეთესო მინისტრად დასახელდა, მიმაჩნია, რომ ინფრასტრუქტურის სამინისტროს წინაშე არსებობს მთელი რიგი გამოწვევები, რომელიც ნარმანიას დონეზე კი არა, მგონი, მთელი “ქართული ოცნების” დონეზეც კი ვერ არის გადაწყვეტილი. ამის გარდა, მის მიმართ შესაძლებელია კიდევ არსებობდეს ერთი დამაბრკოლებელი გარემოება, რომელიც მის ცნობადობასთან არის კავშირში. არ ვარ მათ რიცხვში, ვინც “თბილისელობის” საკითხს განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ანიჭებს, მიმაჩნია, რომ თბილისის მერის შეფასების პროცესში არ უნდა ვიწყებდეთ და არ უნდა ვასრულებდეთ “თბილისელობით”, რა თქმა უნდა, თბილისელობა სასურველი კომპონენტია, მაგრამ ამაზე აქცენტის გაკეთება, ჩემი მხრიდან პროვინციალიზმის გამოვლინება იქნებოდა. საერთაშორისო კვლევების ინსტიტუტმა IRI-მ, ფაქტობრივად,  დაადასტურა კიდეც, რომ დავით ნარმანიას, ამჟამინდელი მონაცემებით, 50%-იან ბარიერის გადალახვა უჭირს.

 - გინდათ თქვათ, რომ საარჩევნო კოდექსში განხორციელებული ცვლილებებით, ხელისუფლება საკუთარ კანდიდატებს წამგებიან პოზიციაში ჩააყენებს და ამიტომ გადაწყვიტეთ საკუთარი უპირატესობის დემონსტრირება?

 - თავად ეს საკითხი, რომ საარჩევნო ბარიერის პროცენტულმა მაჩვენებელმა მოიმატა და 50% გახდა, საინტერესო თემაა გარემოებათა ერთობლიობის კონტექსტში. რაც ეხება ჩემს გადაწყვეტილებას, მინდა გითხრათ, რომ ის ჯერ კიდევ, შარშან მივიღე. გასათვალისწინებელია ისიც, რომ კონკრეტული თანამდებობის დაკავება ჩემი თვითმიზანი არ იქნება. პირველ რიგში, მთავარია, საზოგადოებრივი მხარდაჭერის კოეფიციენტის შეფასება. იყო საუბარი, რომ ჩემთვის მხარი დაეჭირათ საინიციატივო ჯგუფებს, მაგრამ იმის გამო, რომ “ქართულმა ოცნებამ” ორი თვის წინ საარჩევნო კოდექსიდან ამოიღო ნორმა, რომლითაც საინიციატივო ჯგუფებს წაერთვათ უფლება მერობის კანდიდატის დასახელების, ის ყველა შემთხვევაში დასახელებული უნდა ყოფილიყო მხოლოდ პოლიტიკური გაერთიანების მიერ. ამ შემთხვევაში მიზანშეწონილობის საკითხი დგება, რომელი ორგანიზაციის მიერ და რა კონკრეტული რესურსების გათვალისწინებით მოხდებოდა ეს. ერთია, რომ კანდიდატს ცნობადობის მაღალი ხარისხი, საზოგადოებას მისი პოლიტიკური საქმიანობისადმი ნდობის მაღალი მაჩვენებელი უნდა ჰქონდეს, მაგრამ ასევე მთავარია, თავად ის ორგანიზაცია, რომელიც ასეთ კანდიდატს დაასახელებს. ვფიქრობ, “ერთიანი ოპოზიცია”, სწორედ ის კონგლომერატია ერთიანი ოპოზიციის ჩამოყალიბების გზაზე. გაერთიანება ამ დროისთვის 4 სუბიექტისგან შედგება, თუმცა, მისი კარი დახურული არ არის.

 - “ერთიანი ოპოზიციის” შექმნისთანავე ცნობილი გახდა, რომ “ქდმ” ლევან ვეფხვაძემ დატოვა. უკავშირდება თუ არა მისი გადაწყვეტილება ახალ გაერთიანებას, ან თქვენს წარდგენას მერობის კანდიდატად?

 - შეუთანხმებლობის მოტივი თუ არსებობს, ეს მათ უნდა ჰკითხოთ, ჩემთვის მხოლოდ ფაქტია ცნობილი. გიორგი თარგამაძემ მხოლოდ “ქდმ” კი არა, პოლიტიკა დატოვა, ლევან ვეფხვაძე მალე ბრიტანეთში გაემგზავრება სასწავლებლად და რამდენადაც ჩემთვის ცნობილია, მაგდა ანიკაშვილიც გეგმავს სწავლის გაგრძელებას. არიან ადამიანები, ვინც საზოგადოებისთვის ცნობილი არიან, მაგრამ ამ პარტიის ბირთვს შეადგენენ.

 - ქართულ პოლიტიკაში არსებობს ტრადიცია, რომ სახელისუფლებო ძალის წარმომადგენელი უნდა იყოს პრეზიდენტიც, პარლამენტის თავმჯდომარეც, მერიც. არის თუ არა მოსალოდნელი, რომ ტრადიცია არ დაირღვეს და არჩევნებში მიღებული რეალური შედეგი პოლიტიკურმა გადაწყვეტილებამ ჩაანაცვლოს?

- კითხვა იმდენად მნიშვნელოვანია, რამდენადაც გამომდინარეობს იქიდან, რამდენად აქტუალურია ადმინისტრაციული რესურსის შესაძლებლობის გამოყენება, რათა ხელისუფლებამ საწადელს მიაღწიოს. რა თქმა უნდა, რისკი ძალიან მაღალია. იმის მიუხედავად, რომ 2011-12 წლებში აქტიურად მიმდინარეობდა “ეს შენ გეხება”, საარჩევნო კანონმდებლობაში შესაბამისი ცვლილებების შეტანის მოთხოვნით, მაინც ფასადური ცვლილებები იქნა შეტანილი, ძირითადი პოლიტიკური მოთხოვნები კი, რომელიც სამართლებრივ დონეზე უნდა გათვალისწინებულიყო საარჩევნო სამართალში, სამწუხაროდ, გათვალისწინებული არ იქნა. პოლიტიკური ორგანიზაციები, რომლებიც დღეს “ქართულ ოცნებაში” შედიან, სათითაოდ, პოლიტიკურ “დიდ რვიანში” ყოფნის დროს, მხარს უჭერდნენ ისეთ ცვლილებებს, რომლითაც საარჩევნო სიების ფორმირება, ადმინისტრაციების დაკომპლექტების წესი უნდა შეცვლილიყო. დღეს ყველაფერი ისევ “ქართულ ოცნებასა” და “ნაციონალურ მოძრაობას” აძლევს შესაძლებლობას, რომ არჩევანი-არადანის პრინციპით გაინაწილონ ხელისუფლება და ეს პროცესი მათთვის სასარგებლოდ დასრულდებოდა, რომ არა მესამე პოლიტიკური ძალის გამოჩენა.

- მესამე პოლიტიკური გაერთიანების გამოჩენა რამდენად შეძლებს ადგილობრივი თვითმმართველობის დონეზე ძალთა გადანაწილების შეცვლას?

- შეძლებს მაშინ, თუკი მესამე პოლიტიკური ძალა იქნება მტკიცე, ძლიერი, დისციპლინირებული და მოტივირებული. ვფიქრობ, რომ ნინო ბურჯანაძის, როგორც ლიდერის ქვეშ გაერთიანებულ ორგანიზაციებს, ერთობლივი რესურსის გათვალისწინებით, ძალიან დიდი შანსი აქვთ საიმისოდ, რომ არჩევნებში გარკვეულ წარმატებას მიაღწიონ. მე რაც შემეხება, ბრძოლის, საქმის ბოლომდე მიყვანის, საკუთარი ხმების დაცვისა და მასში საზოგადოების ჩართვის შინაგანი რწმენა რომ არ მქონდეს, არ მოვკიდებდი ხელს ამ ძალიან რუტინულ, რთულ და საპასუხისმგებლო საქმეს, რასაც თბილისის მერის არჩევნები ჰქვია. თბილისი არის მილიონნახევრიანი ქალაქი, რომელიც, ფაქტობრივად, ქვეყნის მთელი მოსახლეობის მეოთხედია და აქ როგორც სამეურნეო ცოდნის, ასევე პრაქტიკული გამოცდილების თვალსაზრისითაც, ძალიან დიდი სამუშაო იქნება გასაწევი. ვფიქრობ, თბილისელების არჩევანი არის შანსი, რომ ერთხელ და სამუდამოდ გაირღვეს პოლიტიკური “მოჯადოებული წრე” და თუნდაც ადგილობრივი თვითმმართველობის დონეზე წარმოდგენილ იქნას მესამე პოლიტიკური ძალა, რომელიც ცენტრალური ხელისუფლების სტრუქტურების ეფექტური კონტროლის განხორციელებას შეძლებს. ასეთი მოდელი გერმანიაშია დამკვიდრებული, როცა ცენტრალურ ხელისუფლებაში მოდის ერთი სახელისუფლებო გუნდი, პარლამენტში დომინანტია ერთი პოლიტიკური ძალა, მოსახლეობა, პირობითი რეფლექსის დონეზე, აუცილებლად სხვა პოლიტიკური ძალის სასარგებლოდ წყვეტს ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნების ბედს. პოლიტიკური შეჯიბრებითობის პრინციპი არის მამოძრავებელი ძალა ქვეყანაში დემოკრატიის არსებობის. მინდა მჯეროდეს, რომ ოდესმე, საქართველოში ასეთი დონის პოლიტიკურ კულტურას მივაღწევთ. ილუზია არ მაქვს, რომ წლევანდელი ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნები მაღალი ნიშნულით წარიმართება, მაგრამ მინდა მჯეროდეს, რომ ჩვენი ამომრჩეველი იქნება განსხვავებული იმ ამომრჩევლის გემოვნებისგან, რომელიც დღეს მხარს უჭერს “ნაციონალურ მოძრაობას”, ან “ქართულ ოცნებას”, მით უმეტეს, რომ “ნაციონალური მოძრაობისადმი” მხარდაჭერის რაიმე სამართლებრივი მოტივიც კი, ჩემთვის გაუგებარია. როგორ შეიძლება მხარს უჭერდე ორგანიზაციას, რომელმაც მიზნის მიღწევის საშუალებად ქვეყანაში წამება დააკანონა.

- აქცენტი ყოველთვის კეთდება იმაზე, რომ “ნაციონალურ მოძრაობას” რეალური მხარდაჭერა აქვს და საზოგადოების ეს ნაწილი 10%-ს აღემატება...

- კი, ბატონო, “ნაციონალური მოძრაობის” მხარდამჭერები არიან ისინი, ვინც აწამებდნენ, ამ მწამებლების უკან დგანან მათი ახლობლები და მათი ოჯახის წევრები. საქართველო პატარა ქვეყანაა და ბუნებრივია, რაოდენობრივად ის 12% გამოდის. ესენი არიან ადამიანები, რომლებიც აბსოლუტურად ყველაფერს კარგავენ, თუკი “ნაციონალური მოძრაობა” ჩაირეცხება პოლიტიკური ველიდან. ეს არის მათთვის ბოლო გაბრძოლება და ცუდია, რომ ამ არალეგიტიმური მიზნის მისაღწევად, “ქართული ოცნება” გარკვეულწილად ხელს უწყობს მათ. ნინო ბურჯანაძის მნიშვნელოვანი წამოწყება, გააერთიანოს ოპოზიცია და სინერგიის კანონით იმოქმედოს, უალტერნატივო გადაწყვეტილებაა და ჩვენ აღვიჭურვებით ტიტანური მოთმინებით, რათა ბოლომდე დავარწმუნოთ სხვა პოლიტიკური ძალებიც, ოპოზიციური რიგების გაძლიერების აუცილებლობაში.

- როგორ აფასებთ შს მინისტრის განცხადებას ქვეყანაში მოსალოდნელი დესტაბილიზაციის თაობაზე. რამდენად სერიოზულად მიგაჩნიათ ძალოვანი სტრუქტურის პირველი პირის მხრიდან თბილისში “ახალი მაიდანის” მოწყობის საფრთხეზე ხმამაღალი საუბარი, რომელსაც ქვეყანაში წესრიგისა და უსაფრთხოების დაცვა ევალება?

- ქვეყანაში შიშის, დაუცველობისა და უიმედობის სინდრომი ითესება, თითქოს, რაღაც საშინელება გარდაუვლად უნდა მოხდეს. რაც თვეების განმავლობაში უკრაინის პროცესი საკუთარი თვალით ვიხილეთ, შეუძლებელია, გულგრილად შეხვდეს ნებისმიერი ქართველი, თუნდაც რადიკალურად განწყობილი. ჩვენი დედაქალაქის გადაწვისა და მოსპობის პრეცედენტის წინაშე ერთხელ უკვე დავდექით 90-იანი წლების დასაწყისში და ბევრისთვის, ალბათ, ნათელია, რომ არასდროს აღარ უნდა დავუშვათ, ვიღაცის პროვოკაციის მსხვერპლი გახდეს ქვეყანა, ან მისი მოსახლეობა. როცა ასეთი განცხადება გააკეთა შს მინისტრმა, იმ წამსვე მისი გამოუცდელობა დაფიქსირდა და მისი ასაკის სიმცირე სწორედ აქ გამოსჭვივის. ალექსანდრე ჭიკაიძემ გააკეთა განცხადება, რომელიც კონტექსტიდან ამოგლეჯილს ჰგავდა. თუკი, სპეცსამსახურები მუშაობდნენ მთელი ამ ხნის მანძილზე და პოლიტიკური დესტაბილიზაციის მზადების გარკვეული გამოვლინების ფაქტები მათთვის ცნობილი იყო, მაშინ შედეგი უნდა დამდგარიყო ადეკვატური და მას შემდეგ გაეკეთებინა ეს განცხადება, რაც კონკრეტული პირები გამოვლენილი და წარდგენილი იქნებოდნენ მართლმსაჯულების წინაშე. შს მინისტრი გვეუბნება: ბოდიში, ხვალ გელით სიკვდილიო... მახსოვს, წლების წინათ ჯანდაცვის მინისტრი ლადო ჭიპაშვილი ტელევიზიით რომ დაგვემუქრა “ქათმის გრიპით”, დაახლოებით ამგვარი განცხადების შინაარსობრივი და ენერგეტიკული კონტექსტია. არ მინდა, მისი პიროვნება დავაკნინო, შესაძლოა, მას  სხვანაირი წარმოდგენა აქვს პრობლემის ლოკალიზაციისა და ამოხსნის, მაგრამ, პირველ რიგში, ჩვენ უნდა დავინახოთ, რა პრევენციას მიმართავს “ქართული ოცნების” სახელისუფლებო გუნდი და შს სამინისტრო. ხდება თუ არა იმ დივერსანტების გამოვლინება, რომლებზეც საუბრობენ და ამის შემდეგ მოვისმენთ განცხადებას. ამან ბოლოდან დაიწყო, ჯერ მოსალოდნელი საფრთხის ალბათობის შესახებ გვამცნო და არაფერს გვეუბნება მათი გამომწვევი მიზეზების, ან კონკრეტული სუბიექტების სამართლებრივი პასუხისმგებლობის შესახებ. ჩემთვის გაუგებარია, რას ემსახურება ასეთი უპასუხისმგებლობა, თუ არა ქვეყანაში დაშინებისა და ნიჰილიზმის განცდის გაღრმავებას.

 - ევროინტეგრაციის საკითხებში სახელმწიფო მინისტრმა განაცხადა, რომ რუსეთი-უკრაინის მოვლენებით ანექსიის პროცესი დასრულებული არ არის და მისი შემდგომი სამიზნე საქართველოა. ფიქრობთ, რომ ცალკეული მინისტრები არაადეკვატურ განცხადებებს მიზანმიმართულად აკეთებენ? 

- პეტრიაშვილი, მიუხედავად იმისა, რომ სახელმწიფო პოლიტიკური თანამდებობის პირია, დიპლომატიც გახლავთ. მისი ძირითადი ამოცანა დიპლომატიური მისიის განხორციელებაა. ასეთი განცხადებების პროგნოზის დონეზე გაკეთება შესაძლებელია, მაგრამ შეკითხვის შინაარსიდან გამომდინარე, გეთანხმებით. რა კონკრეტული მზაობით ხვდება ქვეყანა შესაძლო მადესტაბილიზებელი ფაქტორების არსებობას? ვგულისხმობ პროვოკატორებს, გარემოებებს, რომელიც ხელს უნდა უწყობდეს ამ პროვოკაციების მოწყობას. ეს ყველაფერი მართლა არ ემსახურება სტაბილურობის განცდას ქვეყანაში. ნებისმიერი მინისტრის განცხადება, რომელიც მიმართულია იმისკენ, რომ შევშინდეთ და არაფერია ნათქვამი, რა ღონისძიებებს მიმართავს ქვეყანა, რა თადარიგი გვაქვს დაჭერილი, ბუნებრივია, უფრო ღრმავდება განცდა, რომ ხელისუფლება ვერ შედგა. “ქართულმა ოცნებამ” მიღებული ძალაუფლება ვერ გამოიყენა იმისთვის, რომ აღმშენებლობის პროცესი მშვიდობიანი, სტაბილური გარემოს არსებობით უზრუნველყოს. პასუხისმგებლობა არის გუნდური და სამწუხაროდ, ეს ყველაფერი მაინც ბიძინა ივანიშვილის პიროვნებამდე მიდის. რადგან ცალ-ცალკე აღებული ამ სუბიექტების გვარ-სახელებისა თუ გაერთიანებების რეიტინგი 1-2%-ს არ სცდებოდა, ზოგის კიდევ 0,5-იც არ იყო, ბუნებრივია, პასუხისმგებლობის ტვირთი მთლიანად ქვეყნის მთავარ მოქალაქეს ეკისრება...

- პრემიერ-მინისტრის მხრიდან მთავრობის კრიტიკის კონტექსტში,  უკვე ღიად გამოჩნდა დაპირისპირება თეა წულუკიანსა და ირაკლი ღარიბაშვილს შორის. წულუკიანი ევროკავშირში ასოცირების  ხელშეკრულებაზე ხელმოსაწერად საჭირო საკანონმდებლო პაკეტის მომზადებაზეა პასუხისმგებელი. ითქვა, რომ მომზადებული ანტიდისკრიმინაციული კანონპროექტი იძლეოდა ქვეყანაში ერთსქესიანთა დაკანონებას საშუალებას, რასაც მთავრობასა და პარლამენტშიც ჰყავდა მომხრეები. თქვენი აზრით, ეს მხოლოდ არაკვალიფიციურობის ბრალია?

- “ქართული ოცნება” ხელისუფლებაში რომ მოვიდა, ერთ-ერთი ორგანიზაცია, რომელიც მას ოფიციალური ვიზიტით პირველი ესტუმრა, “საერთაშორისო ლიბერალური ინტერნაციონალი” იყო. მისმა წარმომადგენლებმა ერთგვარი მითითებები მისცეს ახალ სახელისუფლებო გუნდს იმ პრიორიტეტებთან დაკავშირებით, რომლის განხორციელებაც უზრუნველყოფდა ქვეყნის ასოცირებას ევროკავშირის სტრუქტურებში. მათ შორის იყო ანტიდისკრიმინაციული საკანონმდებლო პაკეტი, სადაც ერთსქესიანი ქორწინებების დაშვების კუთხით შესაძლებლობა იკვეთებოდა. საკანონმდებლო ბაზის ლიბერალიზაცია იყო ერთ-ერთი ფაქტორი, რომელმაც “განხეთქილების ვაშლის” როლი ითამაშა. საქმე ისაა, რომ პრემიერ-მინისტრმა ძალიან სწორად შეაფასა საფრთხე, რომელიც მოდიოდა ამ კანონმდებლობის ლობირების თვალსაზრისით “რესპუბლიკელებისა” და “თავისუფალი დემოკრატების” მხრიდან. სწორედ ეს ორი პარტია გახლავთ “საერთაშორისო ლიბერალური ინტერნაციონალისადმი” განსაკუთრებული ერთგულებით გამორჩეული, “რესპუბლიკური პარტია” არის კიდეც ამ ორგანიზაციის საპატიო წევრი. ეს სწორედ ის ორგანიზაციაა, რომელმაც ერთ-ერთმა პირველმა დაუჭირა მხარი ერთსქესიანი ქორწინებების საკანონმდებლო დონეზე დაკანონებას. იმის მიუხედავად, რომ საქართველოში სამოქალაქო კოდექსი არეგულირებდა ამ საკითხს, როგორც ჩანს, შემდგომი საფრთხეების თავიდან აცილების მიზნით და მყარი გარანტიებისთვის, ჩანაწერის გაკეთება აუცილებელი გახდა. მე პირადად პრემიერის ინიციატივას მაღალი შეფასება მივეცი. სხვათა შორის, ეს ის საკანონმდებლო ინიციატივაა, რასაც ჩემი სახალხო დამცველობა შეეწირა 2012 წელს. სახალხო დამცველის არჩევის კამპანიის დროს პირველად გავაჟღერე ეს საკითხი, რომ ამ ორგანიზაციის საბოლოო მიზანი არის ერთსქესიანთა ქორწინების დაკანონება და თუკი, ჩემს ბრძოლას შეეწირება განაცხადი სახალხო დამცველობაზე, მირჩევნია არ ვიყო სახალხო დამცველი და ბრძოლა გავაგრძელო ამ უზნეობის ინსტალაციის წინააღმდეგ-მეთქი.

- ხომ არ ფიქრობთ, რომ ახლო მომავალში მინისტრთა კაბინეტის საკადრო ცვლილებები გარდაუვალია და ეს შესაძლოა, ადგილობრივ არჩევნებამდე მოხდეს?

-არ მაქვს კონკრეტული ინფორმაცია, მაგრამ შემიძლია გითხრათ, რომ, როგორც ჩანს,  ირაკლი ღარიბაშვილი ემზადება, თანამდებობებს ჩამოაცილოს  ადამიანები, ვინც მის კარიერას საფრთხეს პოლიტიკურ და იდეოლოგიურ დონეზე უქმნიან.

ხათუნა ხატიაშვილი, გაზეთი „პრემიერი“

FaceBook