დემურ გიორხელიძე: "ეს არის დანაშაული, რომელსაც ეროვნული ბანკი სჩადის"

"ლარის კურსის უკან დაბრუნება  სიგიჟეა, ეს არის ხალხის ხელმეორედ ძარცვა"

 საქართველოს ეროვნული ბანკის მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტმა 2014 წლის 12 თებერვალს მიიღო გადაწყვეტილება რეფინანსირების განაკვეთის 25 საბაზისო პუნქტით გაზრდის შესახებ. კომიტეტის გადაწყვეტილებით, მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთი 4 პროცენტია. დღეისთვის არსებული პროგნოზების მიხედვით მოსალოდნელია, რომ ინფლაცია მიზნობრივ დონეს 2014 წლის მეორე ნახევარში დაუახლოვდება. იანვარში მთლიანმა სფი ინფლაციამ 2.9% შეადგინა. წინა თვესთან შედარებით კი ფასები 0.8 პროცენტით გაიზარდა. "წლის ბოლოს ეკონომიკური აქტივობის გამოცოცხლება დაფიქსირდა. წინასწარი შეფასებით ნოემბერ-დეკემბერში ეკონომიკური აქტივობის ზრდამ 8 პროცენტს გადააჭარბა. აღნიშნულიდან გამომდინარე, მეოთხე კვარტალის საპროგნოზო ზრდა 6.9%-ს შეადგენს, ხოლო მთლიანად 2013 წლის მშპ-ს ზრდა 3.1%-ს მიაღწევს. მეოთხე კვარტალში ეკონომიკურ ზრდას საგარეო მოთხოვნასთან ერთად (რაც წინა პერიოდებშიც აქტიური იყო), შიდა მოთხოვნის გააქტიურებამაც შეუწყო ხელი. შიდა მოთხოვნის გააქტიურებაზე მიუთითებს იმპორტის მაღალი წლიური ზრდის ტემპები, განსაკუთრებით აღსანიშნავია საინვესტიციო იმპორტის ზრდა, რამაც მომდევნო პერიოდებში ეკონომიკური ზრდის აღდგენა უნდა წაახალისოს", _ ნათქვამია ეროვნულ ბანკის განცხადებაში. სებ-ის ინფორმაციით, 2013 წლის მეორე ნახევრიდან შეინიშნება ბანკების საკრედიტო აქტივობის ზრდა, რაც მნიშვნელოვნად გაიზარდა წლის ბოლო თვეების განმავლობაში. 2013 წლის განმავლობაში კომერციული ბანკების საკრედიტო პორტფელი გაცვლითი კურსის ეფექტის გამორიცხვით 16%-ით გაიზარდა. "2013 წლის აგვისტოს შემდგომ პერიოდში ნომინალური ეფექტური გაცვლითი კურსი 2.8%-ით გაუფასურდა. ეროვნული ბანკის შეფასებით აღნიშნული გაუფასურების გავლენა სამომხმარებლო ფასებზე დაახლოებით 1 პროცენტულ პუნქტს შეადგენს, რაც უკვე გათვალისწინებულია ინფლაციის მიმდინარე პროგნოზში. ბოლო პერიოდის განმავლობაში ეკონომიკური ზრდის გამოცოცხლება შეინიშნება და მოსალოდნელია, რომ აღნიშნული ტენდენცია 2014 წლის პირველ ნახევარშიც შენარჩუნდება. იანვრის წინასწარი ინდიკატორები აღნიშნული ტენდენციის შენარჩუნებაზე მიუთითებს. აქედან გამომდინარე, მონეტარული პოლიტიკის კომიტეტმა მიიჩნია, რომ მნიშვნელოვნად შერბილებული პოლიტიკის შენარჩუნების საჭიროება აღარ არსებობს და გაზარდა პოლიტიკის განაკვეთი 25 საბაზისო პუნქტით. აღნიშნული ნაბიჯით ეროვნულმა ბანკმა დაიწყო შერბილებული მონეტარული პოლიტიკიდან გამოსვლის პროცესი იმ დაშვებით, რომ ზემოაღნიშნული ტენდენციები შემდეგ პერიოდში შენარჩუნდება. საქართველოს ეროვნული ბანკი მომავალშიც დააკვირდება მიმდინარე ეკონომიკურ პროცესებს და მიიღებს შესაბამის გადაწყვეტილებას", _ ნათქვამია ეროვნული ბანკის განცხადებაში.

რას ემსახურება ეროვნული ბანკის გადაწყვეტილება? ამ საკითხზე "პრემიერს" ექსპერტი ეკონომიკის საკითხებში დემურ გიორხელიძე ესაუბრა:

_ ეროვნული ბანკის გადაწყვეტილებები, როგორც ჩანს, სხვა ინტერესებით არის ნაკარნახები, იმიტომ რომ აბსოლუტურად არ არის გათვალისწინებული საქართველოს ეკონომიკის მდგომარეობა, ეკონომიკის მოთხოვნები. მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთის გაზრდა ნიშნავს იმას, რომ ფული კიდევ უნდა გაძვირდეს და კომერციული ბანკები ამას შესანიშნავად გამოიყენებენ. მოკლედ, ეროვნული ბანკი ადგას იმ გზას, რომელსაც ჩიხში შეჰყავს საქართველოს ეკონომიკა. საქართველოს მთავრობა ამაზე არ რეაგირებს. ჩამოყალიბებული არ არის. მთავრობა არის სრულ გაუგებარში. ანდა მთავრობას რაღაცაში სჭირდება, რომ ეროვნულ ბანკს ჰყავდეს ასეთი პრეზიდენტი, რომელიც ასეთ გაუგებრობებს სჩადის. ეროვნული ბანკი შესანიშნავად ემსახურება მახინჯ ქართულ საბანკო სისტემას და ეს საქართველოს ეკონომიკას ძალიან ძვირად დაუჯდება.

_ რადგან მთავრობა არ რეაგირებს, ეს ნიშნავს, რომ შეთანხმებულად მოქმედებენ?

_ შეუძლებელია, მთავრობა არ იყოს საქმის კურსში იმასთან დაკავშირებით, რა ხდება ეროვნულ ბანკში. მართალია, ეროვნული ბანკი კანონმდებლობით მთავრობას არ ემორჩილება, მაგრამ კოორდინირება  ყოველთვის ხდება, მით უმეტეს, ისეთ კრიზისულ სიტუაციაში როგორიც აქ არის. მოკლედ, ჩვენ ძალიან საინტერესო მოვლენის წინაშე ვდგავართ და ეს უხმო თანხმობა ეროვნული ბანკის აბსოლუტურად გაუმართლებელი პოლიტიკისა, პროფესიული თვალსაზრისით ვერანაირ კრიტიკას ვერ უძლებს. თუ ამაში ეროვნული ბანკის რომელიმე სპეციალისტს ეჭვი ეპარება, მზად ვარ ძალიან მშვიდი საუბრისთვის მათთან. ეს არის დანაშაული, რომელსაც ეროვნული ბანკი სჩადის და ამ დანაშაულს თავის მიზანი უნდა ჰქონდეს.

_ ლარის კურსმა გამყარება დაიწყო. უკანასკნელი ორი დღის განმავლობაში კურსი თითქმის ძველ ნიშნულამდე მივიდა. ეს ნორმალური პროცესია?

_ წმინდა სპეკულაციური ხასიათის იყო ლართან დაკავშირებული ცვლილება. თუმცა ობიექტური მომენტებიც არსებობდა. ის ისეთი ფაქტორები იყო, მართვის სხვა საშუალებებს იძლეოდა. ლარის კურსის უკან დაბრუნება სიგიჟეა, ეს არის ხალხის ხელმეორედ ძარცვა. ეს იმდენად ელემენტარულია, სასაუბროდაც კი უხერხულია. რაღაც ხდება საინტერესო. ეს, ალბათ, გამოჩნდება. ამ პოლიტიკის ფარგლებში საქართველოს ეკონომიკის რაიმე მნიშვნელოვანი განვითარება პრაქტიკულად შეუძლებელია. 2014 წლის განმავლობაში აღმოჩნდება, რომ ეს ასეა. ეროვნული ბანკი დესტრუქციულ პოლიტიკას ადგას.

_ თქვენ ამბობთ, რომ ეროვნული ბანკის გადაწყვეტილებები სხვა ინტერესებითაა ნაკარნახები, რას გულისხმობთ?

_ ვერ გეტყვით. ახლა არ მინდა ამაზე ვისაუბრო.

 ლაშა ნოდია, გაზეთი „პრემიერი“

FaceBook