“გეპეი” იყო კორუფციის ბუდე და ეს იცოდა ყველამ

„არეულობისა და ომის წლებში არაფერი გამოსწორებულა და ვერც გამოსწორდებოდა”

“მე გეტყვით გვარ-სახელებს, ვინ დატოვა გარეთ პოლიტექნიკურის რექტორმა პირადი ჯავრის გამო “

ტექნიკური უნივერსიტეტის ყოფილი თანამშრომლის, ფირან კობიაშვილის  სკანდალური მონათხრობი, რომელიც სამეცნიერო გრანტებისა და აკადემიურ თანამდებობებზე კომისიების მუშაობის წესებს ეხებოდა, გაზეთის წინა ნომერში დავბეჭდეთ. როგორც კობიაშვილმა განაცხადა, ის სამსახურიდან რექტორთან, არჩილ ფრანგიშვილთან ამ საკითხების გამო დაპირისპირებისთვის გამოუშვეს. მკითხველს შევპირდით, გავარკვევდით, კონკრეტულად რა ხდება ამ უნივერსიტეტში ზემოხსენებულ თემებზე. ამიტომ საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის რადიოტექნიკისა და მაუწყებლობის დეპარტამენტის ხელმძღვანელს ნოდარ უღრელიძეს ვესტუმრეთ. ის ფირან კობიაშვილის უშუალო ხელმძღვანელი იყო.

ნოდარ უღრელიძე: 

_ ჩემს დეპარტამენტში 13-მდე თანამშრომელია. ამ სიაში ფირან კობიაშვილიც იყო. არ მახსოვს, რაიმე დამევალებინოს და არ შეესრულებინოს, თუმცა პრეტენზიები მის კვალიფიკაციაზე ყოველთვის მქონდა. ვფიქრობდი, უფრო მეტი უნდა ემუშავა საკუთარ თავზე. ფირანს კათედრის სხდომებზეც ვეუბნებოდი, რაც უნდა გაეკეთებინა.

_ ის აკადემიურ თანამდებობაზე არჩევას არ იმსახურებდა?!

_ ჩემს საქმეს გადაყოლილი ვარ და სხვებისგანაც ასეთ მიდგომას ვითხოვ, მაგრამ, როცა არ მყავს უკეთესი სპეციალისტი, არსებულს უნდა დავჯერდე. აკადემიურ კონკურსში, რომელზეც ფირანი გაცხრილეს და მის ნაცვლად სხვა მიიღეს, მე არ ვმონაწილეობდი. საკონკურსო კომისიაში ძირითადად გარედან მოწვეული სპეციალისტები იყვნენ. კომისიის წევრები უნდა შეირჩეს ისეთნაირად, რომ მათ შეძლონ ობიექტური და ოპტიმალური გადაწყვეტილების მიღება. ჩემი აზრით, ეს კომისია ასეთი არ ყოფილა და ვერც იქნებოდა. გარედან მოსული ადამიანი ჩემზე უკეთესად ვერ შეარჩევს, ვინ მჭირდება მე, ანუ ვინ სჭირდება დეპარტამენტს. აქ უპირველესი პრობლემაა შესაბამისი კანონი და კონკურსანტის შერჩევის წესი. ძირითადად ჩემი დაწერილია ყველა პროგრამა, მიმართულებები, სილაბუსები, ანუ რა უნდა ისწავლოს სტუდენტმა, მაგისტრანტმა თუ დოქტორანტმა, ამ მოთხოვნების  იდეოლოგია იყო ჩემი. უამრავი უცხოური უნივერსიტეტის სასწავლო პროგრამებს გავეცანი და აქედან გაკეთებული ანალიზის შედეგად დავდე ქართული რეალობის შესატყვისი სილაბუსი. თუნდაც აქედან გამომდინარე, ჩემი გადასაწყვეტი თუ არ უნდა იყოს, ვინ მივიღო მასზე სამუშაოდ, ყოველ შემთხვევაში აზრი ხომ მაინც უნდა მკითხონ? აქ კი ყველაფერი სხვანაირადაა და ვინ მიიღო ასეთი კანონები, ვერ გეტყვით. საგულისხმოა ის, რომ კომისიის 5 მოწვეული სპეციალისტიდან, ჩვენი დარგის მეტ-ნაკლებად მცოდნე მხოლოდ ერთი, გია კაკუბერი იყო, ანუ შედარებით რეალურად მხოლოდ მას შეეძლო სიტუაციის შეფასება. იმის გამო, რომ არაობიექტური შეფასება არ მომხდარიყო, მე დავსვი საკითხი და ამის შესახებ ფაკულტეტის დეკანიც საქმის კურსში ჩავაყენე, ჩაეტარებინათ ღია კონკურსი, რისი უფლებაც მათ კანონით ჰქონდათ. ვუთხარი, დასვით კობიაშვილი, გვერდით დაუსვით სხვა კონკურსანტები და ღია გამოკითხვა-გასაუბრების წესით დაადგინეთ ჭეშმარიტება, მხოლოდ მათ მიერ წარმოდგენილი მასალებით ვერ იტყვით, რომლის დატოვებაა უმჯობესი-მეთქი. თუ საჭიროდ ჩათვლით, დამასწარით ამ ღია გამოკითხვას, ხმას არ ამოვიღებ, კუთხეში დავჯდები-მეთქი, მაგრამ ეს არ გაკეთდა. დეპარტამენტში შემოიყვანეს ორი სპეციალისტი, რომლებიც არ ვიცი, კარგები არიან თუ ცუდები, როგორ ვიმუშავებ მათთან, არიან თუ არა იმ საგნის სპეციალისტები, რომელიც დეპარტამენტს სჭირდება და სასწავლო და საკონკურსო პროგრამითაა გათვალისწინებული.

_ გამოდის, რომ ამ კონკურსით დეპარტამენტში მიიღეთ ორი სპეციალისტი, რომელიც დეპარტამენტს არ სჭირდებოდა. კობიაშვილი კი გჭირდებოდათ?!

_ დეპარტამენტში ის მე არ მიმიღია, ჩემამდე იყო აქ. თუ მასზე უკეთესი სპეციალისტი გამოჩნდებოდა, მე, რა თქმა უნდა, კონკურსის წესით უკეთესს მივიღებდი. ამას თვითონ ფირანსაც ვეუბნებოდი. იმას ნამდვილად არ ვიტყვი, რომ კობიაშვილის წასვლით ქვეყანა დაინგრა, მაგრამ არც ახლების მოსვლით აშენებულა. ჩვენი საბოლოო ამოცანა ხომ მაინც ის არის, როცა სტუდენტი უნივერსიტეტს დაამთავრებს, მისი კვალიფიკაციის დონე მაღალი იყოს, არა?! ამ ორი ადამიანის მოსვლა კათედრაზე შეუწყობს ამას ხელს?

_ აბა, რა ნიშნით შეარჩია ისინი კომისიამ? უკვე დავიბენი...

_ დეპარტამენტის სასწავლო და სამეცნიერო მიმართულებაზე, ზოგადად, დეპარტამენტის ხელმძღვანელია პასუხისმგებელი და მას არაფერი ჰკითხეს, ამიტომ ვერაფერს გეტყვით. კონკურსები ტექნიკურ უნივერსიტეტში, სამწუხაროდ ასე ტარდება. კობიაშვილის ნაცვლად მოსული ადამიანები _ ქევანიშვილი და დარასელია უკვე დადიან სამსახურში. კობიაშვილი რომ წავიდა და ეს ორი ქალბატონი მოვიდა, ამით კარგი შედეგი ნამდვილად არ მიგვიღია, არადა ათვლის წერტილი სწორედ ეს უნდა ყოფილიყო. ხელმძღვანელობას ისიც კი ვუთხარი, თუ ვერც ერთი ვერ დააკმაყოფილებს ღია გამოკითხვას, ავდგეთ და ყველა გავუშვათ, ხელფასს ტყუილად ნუ გადავყრით, შეიქმნება ვაკანსია და როცა საუკეთესო კანდიდატურა გაჩნდება, ის მივიღოთ-მეთქი.

კიდევ ერთი საინტერესო რამ მოხდა ამ კონკურსზე. შემოტანილი იქნა ფსიქოლოგიური ტესტი. ვინც ამ ტესტს ვერ ჩააბარებდა, არ ვიცი, მაინც მიიღებდნენ თუ არა. მის გავლას ხელმძღვანელობა არ გვაიძულებდა, მაგრამ გვთხოვდა. ფაკულტეტის დეკანს, გია არაბიძეს ვკითხე, გამაგებინეთ, ფსიქოლოგიურ ტესტს რისთვის უტარებთ აკადემიურ თანამდებობაზე მისაღებ ადამიანს? თუ გეშინიათ, გიჟი ან არანორმალური არავინ იყოს, ამის გარკვევა სხვა გზებით უფროა შესაძლებელი. ამ ტესტით რა გადაწყვეტილებას იღებთ, ვერ ვიგებ-მეთქი. მერე ერთ-ერთმა ჟურნალისტმაც მკითხა, თურმე ასეთი რამ ხდება და ეს რისთვის არისო?! დეკანმა მიპასუხა, არ ვიცი, ეგ ჩემი გადაწყვეტილება არ არისო. როგორც ჩანს, ეს ამბები უფრო ზემოთ წყდებოდა. როგორც არაბიძემ თქვა, ის ამ კონკურსთან შეხებაშიც არ იყო.

_ მაინც, რა კითხვები იყო ამ ფსიქოტესტში?

_ ძალიან მაინტერესებდა მიზეზი, რატომ შემოიტანეს ეს ფსიქოტესტი. შეიძლება იმიტომ, რომ ვიღაც უმუშევარი ფსიქოლოგი დაესაქმებინათ, ან რაღაც თანხა აეთვისებინათ. როცა ეს ტესტები შევავსეთ, ვითხოვე, მოეცათ ასლი, მაგრამ სტაცეს ხელი და ჩემი ნამუშევარი თვალით აღარ დამანახეს. დღემდე არ ვიცით, რატომ ჩაგვიტარეს ეს ტესტირება, ან რა დასკვნა გამოიტანეს ამ ტესტებიდან. გაზეთში რომ იბეჭდება (ალბათ, გასართობად) ფსიქოლოგიური ტესტები, ისეთი კითხვები იყო აქაც დაახლოებით. მაგალითად, ასეთი: რაღაც საკითხის გადაწყვეტის დროს, ვის ანიჭებთ უპირატესობას: მეგობრებს, ნაცნობებსა თუ ნათესავებსო. ერთი შეხედვით, ეს ჩემთვის ყოვლად გაუგებარი იყო, არ ვიცი, აქედან ვინ რა დასკვნა გააკეთა. ისიც ვიკითხე, ეს ტესტები აპრობირებულია? გაძლევთ რაიმე შედეგს? ადგენთ რაიმეს-მეთქი?! მაგრამ პასუხი არ მიმიღია. ისე, ნახევარხუმრობით ვიკითხავდი, უკეთესი ხომ არ იქნებოდა, ტექნიკურ უნივერსიტეტში ჩაგვეტარებინა ტესტირება საკითხებზე: დღევანდელი თანამშრომლებიდან არც ისე შორეულ წარსულში, ვინ იყო კორუფციაში ჩაფლული, ვინ თანამშრომლობდა სპეცსამსახურებთან და ა.შ.

_ შეიძლება, ფირანის განთავისუფლების ერთ-ერთი მიზეზი ეს უაზრო ფსიქოტესტიც ყოფილიყო?!

_ არ ვიცი. კომისიის დასკვნაში წერია, რაც არ მოეწონათ კობიაშვილის. როცა კომისიაში ჩემი კოლეგა, გია კაკუბერი შეჰყავდათ მკითხეს, რაიმე პრეტენზია ხომ არ გექნებაო?! როცა კონკურსი დასრულდა, გიას დავურეკე და საყვედური ვუთხარი, _ ეს რა ქენი, რატომ არაფერი მკითხეთ-მეთქი?! საქმე ისაა, რომ ეს საგანი შეიძლება კობიაშვილს არანაკლებ წაეკითხა, დარასელიას საგანი არასდროს  წაუკითხავს და ეს მაძლევს ამის თქმის უფლებას. დარასელიამ რა იცის, მე რატომ უნდა ვარკვიო?! არც ის ვიკადრე, მისთვის გამოცდა ჩამეტარებინა იმ საგანში, რომლის წასაკითხადაც მომიყვანეს. ყველაზე ობიექტური გზა იყო საჯარო გამოკითხვა და ეს დებულებაშიც წერია, უკანონოდ კი არ მომითხოვია. რეალურად ადამიანს რომ დაელაპარაკები, უკეთესად არ შეგექმნება შთაბეჭდილება, ვიდრე დოკუმენტებით?! ვინ რა იცის, ის სტატია თუ ნაშრომი თავად დაწერა, თუ სხვამ დაუწერა?! თქვენც ხომ იცით, რა ხდება საქართველოში, სადოქტორო დისერტაციები რა რაოდენობით და რა დონეზე სრულდება და როგორც ხშირად ყურში ჩამესმის, თურმე იყიდება კიდეც. მოკლედ, რაც მე შევთავაზე, არ გააკეთეს, ამიტომ პასუხგაუცემელი კითხვები დარჩა. საგნობრივი კონკურსი იყო და საგნის მიხედვით უნდა ჩაეტარებინათ გამოკითხვებიც. აქ გაურკვეველი რა არის?!

_ საერთოდ, საგნის სპეციალისტს ასე არ უნდა არჩევდნენ?

_ ასე ხდება განსაკუთრებულ შემთხვევებში, როცა ოფიციალური მონაცემებით არჩევანის გაკეთება ძნელდება, მაგრამ კაკუბერმა თქვა, დარასელიას უპირატესობა ცალსახა იყოო. მაგრამ იმ საგანთან, რასაც ის კითხულობს, ვფიქრობ, პირველად აქვს შეხება.

_ რას ამბობთ, აბა, როგორ უნდა ასწავლოს მან სტუდენტებს?

_ ჯერ თვითონ უნდა ისწავლოს და მერე სხვას ასწავლოს (სასაცილოა ხომ?). საერთაშორისო დონის სპეციალისტები ტექნიკურ უნივერსიტეტს, რა თქმა უნდა, ჰყავს, თუმცა დიდი რაოდენობით _ არა და ამას გეუბნებით სრული პასუხისმგებლობით. ისეთი სპეციალისტები ბევრი რომ გვყავდეს, როგორებიც არიან მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიურ უნივერსიტეტში, ჰარვარდის ტექნოლოგიურ ფაკულტეტზე, ან გერმანიაში, პირობებიც უნდა იყოს შექმნილი. ბოლოს და ბოლოს, სასწავლო ბაზა, პედაგოგების გადამზადება მაინც ხომ უნდა ხდებოდეს?! პედაგოგს რაღაც მეცნიერული სკოლა ხომ უნდა ჰქონდეს გავლილი?! იმას არ ვამბობ, რომ ყველა დანარჩენი გაუშვან უნივერსიტიდან, მაგრამ ეს ადამიანები სხვებისგან განსხვავებულები და როგორღაც პრივილეგირებულები მაინც ხომ უნდა იყვნენ?! მთელი ცხოვრება თავიანთი დარგის შესწავლასა და განვითარებას შეალიეს და როგორი მომენტია, როცა მასაც და, ასე თქვათ, დღევანდელ დოქტორსაც ერთნაირი ხელფასები აქვთ? სხვა თუ არაფერი, სახლში მაინც ხომ ეტყვიან, რად გინდა, სულ წიგნებს რომ ჩასჩიჩინებო?! ეს ქმნის არასერიოზულ გარემოს. მხოლოდ უნივერსიტეტის ხელმძღვანელობა ვერ გამოასწორებს ამ მდგომარეობას. თუმცა ეს ხარვეზი მხოლოდ ჩვენს უნივერსიტეტში არ არსებობს. რაც შეეხება იმ ამბავს, რაზეც ზემოთ გესაუბრებოდით, გარკვეული პატივისცემის ამბავიც არის, ვის მინიშნავ თანამშრომლად, რომ არ მეკითხები. კობიაშვილს არ ვთვლი მოწყვეტილ ვარსკვლავად, მაგრამ არც  მის ნაცვლად მოყვანილები არიან კომეტები და მეტეორები და რა ვქნა ახლა მე?!

_ უნივერსიტეტის ხელმძღვანელობის ინტერესებში არ შედის სწავლის დონის ამაღლება? ისიც გეცოდინებათ, ვისი ინტერესი იყო ამ ადამიანების შემოყვანა უნივერსიტეტში?!

_ ფირანსა და უნივერსიტეტის ადმინისტრაციას შორის დაპირისპირების შესახებ ყველამ იცის. როცა  სიტუაცია გახმაურდა და რექტორთან ამ საკითხზე საუბარი ჩამოვარდა, მან თქვა, რაც ხდება, არის ცუდიო. რასაც არ შეიძლება, არ დაეთანხმო. კობიაშვილმა თავდაპირველად დაწერა, დავიჩაგრე, ჩემთან ურთიერთობაში კანონი დაარღვიესო, ოფიციალურად მომცენ პასუხი, რა ბედი ეწვია პროექტს, რომელიც გრანტის მისაღებად შევიტანე და რატომ დაიწუნესო. რექტორს მაშინ ვუთხარი, არ შეიძლება დეპარტამენტს ამაზე რეაქცია არ ჰქონდეს-მეთქი და ორ დღეში დავნიშნე დეპარტამენტის სხდომა, მოვიწვიე სხვა დეპარტამენტის ხელმძღვანელიც _ ალეკო რობიტაშვილი, დავჯექით და მოვუსმინეთ ამ კაცს ერთად. რასაც ის ამბობდა, მართალი იყო. ის ითხოვდა მხოლოდ ახსნას. მისთვის უნდა მიეცათ განმარტება, რატომ დაუწუნეს პროექტი. ხელმძღვანელობას ვთხოვდი, კობიაშვილს შეხვედროდნენ და ოფიციალური პასუხი მიეცათ, თორემ სიტუაცია კიდევ უფრო გამწვავდებოდა და არ დამიჯერეს. კობიაშვილმაც თავი შეურაცხყოფილად იგრძნო, რადგან არაფრად ჩააგდეს და სხვა საჩივრებიც მიაყოლა. კომუნისტების დროს “გეპეი” იყო კორუფციის ბუდე და ეს იცოდა ყველამ. არეულობისა და ომის წლებში არაფერი გამოსწორებულა და ვერც გამოსწორდებოდა. ბოლო 10 წელში ვითომ ყველაფერი დალაგდა?! ამ დროის განმავლობაში ამას მამაზეციერიც კი ვერ დაალაგებდა; როცა სტუდენტი ამთავრებს ამ სასწავლებელს, მათ დიპლომებს ვაძლევთ და ის ახლოსაც არ არის იმ დიპლომთან და ცოდნასთან (რა თქმა უნდა, ერთეულ შემთხვევებს არ ვგულისხმობ), რომელსაც ევროპაში იღებენ, სხვანაირად ან როგორ უნდა ვიფიქრო?! როგორ უნდა ვიწუწუნოთ, რომ სპეციალისტების დონე დაბალი გვაქვს, როცა სწავლის ხარისხი ასეთია?! ნამდვილად არასახარბიელო მდგომარეობაა და მისი დამალვა არ შემიძლია. 

ფირან კობიაშვილმა კი უნივერსიტეტის 600 თანამშრომლისგან დაკომპლექტებულ კანცელარიის სიაში ამჯერად მხოლოდ რამდენიმე გვარი გაგვიშიფრა და გვითხრა: ოჯახები მუშაობენ ამ უნივერსიტეტში. თანამდებობაზე დანიშვნა ცოდნის მიხედვით კი არა, ნაცნობ-მეგობრობით, ნათესაობითა და სხვა ქვენა ინტერესებით ხდება და ეს უმაღლესი სკოლა სათანადო მოთხოვნებს, ცხადია, ვერ დააკმაყოფილებსო?! 

ფირან კობიაშვილი:

_ თამაზ სეფერთელაძე, რექტორის კონსულტანტი ხელშეკრულებით. მისი შვილი, აკაკი სეფერთელაძე მერიაში საკმაოდ “კარგ” თანამდებობაზე მუშაობს. ნათია ნამიჩეიშვილი, ხარისხის უზრუნველყოფის სამსახურის უფროსი სპეციალისტი, ინფორმატიკის ფაკულტეტის სრული პროფესორის, არჩილ ფრანგიშვილთან დაახლოებული პირის, ოლეგ ნამიჩეიშვილის შვილია; დავით კლიმიაშვილი, იურიდიული დეპარტამენტის უფროსი სპეციალისტი, რექტორის მოადგილის, ლევან კლიმიაშვილის შვილი გახლავთ; მარინე მეძმარიაშვილი, საგამომცემლო სახლი ტექნიკური უნივერსიტეტის მთავარი სპეციალისტის _ ელგუჯა მეძმარიაშვილის შვილია; სასოფლო სამეურნეო ინსტიტუტის ყოფილი რექტორის, ვაშაკიძის მეუღლე _ თინა დარსაველიძეც პროფესორად აირჩიეს და მის გამო, ამ საქმის მართლა საუკეთესო სპეციალისტი გააგდეს. ვაშაკიძე სასოფლოს სამეურნეო  ინსტიტუტის რექტორობიდან ქრთამის აღებისთვის იქნა გაგდებული, მაგრამ მას პოლიტექნიკურში კათედრაც გაუხსნეს. ამ სიის გაშიფვრას აუცილებლად გავაგრძელებ.

1-ელ თებერვალს ფრანგიშვილი “ობიექტივზე” ჰყავდათ მიწვეული, სადაც განაცხადა, რომ პარტიული ნიშნით არც ერთი აკადემიური პერსონალი ნაციონალების დროს სამსახურის გარეშე არ დაუტოვებიათ. “ახლა მე გეტყვით გვარ-სახელებს, ვინ დატოვა გარეთ პოლიტექნიკურის რექტორმა პირადი ჯავრის გამო: ივერ კაკუბავა, საკმაოდ ჭკვიანი ადამიანი, იგი მუშაობს საიმედოობის თეორიაზე. რექტორის არჩევნებზე იგი ერთ-ერთ კანდიდატს, სანდრო ლაშხს დაუდგა გვერდით და 4 წლის შემდეგ გადაუხადა ფრანგიშვილმა სამაგიერო და კონკურსის გარეთ დატოვეს. ნუგზარ შავლაყაძე, მათემატიკოსი, მიღებული აქვს მუსხელიშვილის პრემია. ის ჩვენი პროექტის იმ სამუშაო ჯგუფში იყო, რომელიც გრანტზე გვქონდა წარდგენილი და გაათავისუფლეს. შემდეგ თხოვნებით, ხელშეკრულებით დააბრუნეს. ივერი კაკუბავასაც რომ არ ეჩივლა, ახლა ხელშეკრულებით ჰყავს დატოვებული. გელა ყიფიანი ხუროძის რექტორობის დროს სამეცნიერო სამმართველოს უფროსი იყო, არაერთი სამეცნიერო ნაშრომი აქვს დაწერილი, მაგრამ რექტორთან უთანხმოების გამო მაინც გარეთ დარჩა. მასაც არ მოსწონდა უნივერსიტეტში მიმდინარე პროცესები, პრეტენზია გამოხატა, დაუმახსოვრეს და სამაგიერო გადაუხადეს. ასეთი ბევრია. ზოგი თავს იკავებს და არ ჩივის. მე ვიცი, რომ ნამდვილად მართალი ვარ და ამიტომ არც გავჩერდები”.

ანკა ბაზერაშვილი, გაზეთი „პრემიერი“

(გაგრძელება შემდეგ ნომერში)                  

FaceBook