ლია მუხაშავრია: ხელისუფლება, როგორც ვხედავ, საკუთარი ხელით იჭრის ყელს

“ამჯერად ხალხს არ გაეცინება”

“პირველი თოფის გავარდნა და სისხლის დაღვრა გამოიწვევს შეუქცევად პროცესს, ამიტომ, ვისაც პასუხისმგებლობა ეკისრება, დაფიქრდნენ”

2007 წლის 7 ნოემბერს თბილისში დატრიალებული “ცოდვის კალოს” ხელმძღვანელობა ვანო მერაბიშვილს ერთ-ერთ ბრალდებად უკვე წაუყენეს. ამ დღეს დაზარალებული რიგით მოქალაქეებსა თუ პოლიტიკოსების დიდ ნაწილს ადამიანის უფლებების დამცველი ლია მუხაშავრია და მისი ორგანიზაცია ეხმარებოდა სამართლიანობის აღდგენაში. ამ საქმეების გარკვეული ნაწილი ევროპის სასამართლოშია გაგზავნილი, სადაც განხილვები, უკვე ცნობილია, რომ ჭიანურდება. რას აკეთებს საქართველოს ახალი ხელისუფლება ამ კუთხით, რომელიც სწორედ სამართლიანობის აღდგენის ეგიდით მოვიდა?!  მერაბიშვილის ამ კონკრეტულ ბრალდებას ახლავს თუ არა 7 ნოემბერს დაზარალებულთა ჩვენებები და რამდენად არის ის სამართლებრივად მყარი?! ხომ არ ხდება ის, რომ ამჯერად უკვე მერაბიშვილია პოლიტიკური ანგარიშსწორების მსხვერპლი, არადა მის წინააღმდეგ სამხილები, წესით, ცოტა არ უნდა იყოს?! ზარმაცობს, თუ განგებ არ ახორციელებს გამოძიება სამართლიანად სამართლიანობის აღდგენის პროცესებს?! რა ხდება ახალ ხელისუფლებაში და საით მიჰყავს მათს გაუაზრებელ ქმედებებს ქვეყანა?!      

ლია მუხაშავრია:

_ ძალიან მაინტერესებს ეროვნულ სასამართლოში რა საკითხი იხილება, ან კონკრეტულად რა ბრალდება აქვს მერაბიშვილს 7 ნოემბერთან დაკავშირებით?! ამ დღეს დაზარალებულთა საქმეების მთელი კასკადი ჩვენ გვაქვს. ინდივიდუალურად აქვთ გასაჩივრებული კობა დავითაშვილს, სოზარ სუბარს, შიო კობიძეს, რომელიც ახლახან, საპრეზიდენტო არჩევნების ღამეს, პოლიციამ კვლავ აწამა. ეს ადამიანი გახლავთ აფხაზეთის ომის ვეტერანი, რომელიც 7 ნოემბერს, ქაშუეთის მიმდებარე ტერიტორიაზე შეესწრო ფაქტს, როცა ტელეჟურნალისტს პოლიციელმა ხელკეტი ჩაარტყა. ის გამოესარჩლა და მერე მას შედგნენ წიხლებით. ამ კადრების ამსახველი ფოტომასალაც მთელ მსოფლიოშია გავრცელებული. შიო კობიძეს ყველა დროში ერთნაირად ექცევა პოლიცია და ახლაც იგივე დამოკიდებულების მსხვერპლია. მარგველაშვილის პრეზიდენტად არჩევის ღამეს, რესპუბლიკის მოედანზე, პოლიციელებმა რომელთაც ფორმა არ ეცვათ და საკუთარი თავიც არ წარუდგენიათ, ქუჩაზე გადასვლის გამო მას შეურაცხყოფა მიაყენეს. კობიძემაც უპასუხათ, რის შემდეგაც მანქანაში ჩატენეს და თაბუკაშვილის ქუჩაზე მდებარე პოლიციის შუშის შენობაში მიიყვანეს. იქ კი ისევე მოექცნენ, როგორც 7 ნოემბერს. კობა დავითაშვილს ჰქონდა იმედი, რომ მის კონკრეტულ საქმეზე შიდა გამოძიება დაიწყებოდა. მასთან ერთად მივმართეთ კიდევაც თბილისის პროკურატურას და მაშინდელ პროკურორს, კოჭლამაზაშვილს. მან გამოხატა მზაობა, რომ ამ საქმეს გამოიძიებდნენ, მაგრამ ერთი ვიზიტის მერე არაფერი გვსმენია და არაფერი არც გაუკეთებიათ. ახლა კი, მოულოდნელად, მასმედიიდან გავიგე, რომ მერაბიშვილს წაყენებული აქვს 7 ნოემბრის ბრალდება. ერთ-ერთ ეპიზოდში მას სთხოვენ პასუხსო. ვნახოთ, რა განაჩენი დადგება ამ ნაწილში. სახელმწიფოს ვალდებულება, რომ ქვეყნის შიგნით ამ ფაქტების გამოძიება ჩაატაროს, ამოწურული არ არის. ჩვენ ყველა ინსტანციას მივმართეთ გამოძიების მოთხოვნით, მაგრამ არანაირი პასუხი არ მიგვიღია. ამოვწურეთ ყველა შესაძლებლობა და რაკი არავინ გვიპასუხა, საქმეები ევროსასამართლოში გავგზავნეთ.

ჩვენს წარმოებაშია იმ სამი დაჭრილის საქმე, რომელთაგან ერთ- ერთი, ფეხში დაჭრილი ვახტანგ ინასარიძე შარშან 49 წლის ასაკში გარდაიცვალა. ამის შესახებ ვაცნობე ევროსასამართლოს და ამჯერად მისი მეუღლე მიიღებს მონაწილეობას. ინასარიძეს უმძიმესი ჭრილობები მიაყენეს 7 ნოემბერს, რომელზეც სამართლიანობა არ დამდგარა, შემდეგ, ამ ფონზე განუვითარდა სიმსივნე. ამ საქმეებზე სიახლე არაფერი მომხდარა იმის გარდა, რომ მერაბიშვილს ედავება პროკურატურა რაღაცას 7 ნოემბერთან დაკავშირებით, რომლის შესახებაც ჩვენთვის არაფერია ცნობილი. თუ ეს დავა რეალურია, პირველ რიგში, ალბათ, ჩვენთვის უნდა მოემართათ და ჩვენი საქმის ნაწილები უნდა ყოფილიყო მისი ბრალდების ეპიზოდები, მაგრამ მსგავსი არაფერი მომხდარა, არავინ შეგვხმიანებია. ეს გვაფიქრებინებს, რომ ესეც არის პოლიტიკურად მოტივირებული ბრალდება მერაბიშვილის წინააღმდეგ და როგორც სხვა ბრალდებები, ესეც დაუსაბუთებელია. სამწუხაროდ, ჩემი შეფასება ნაციონალებთან ჰარმონიაში მოდის, მაგრამ ეს არის რეალობა. ასე, ალბათ, იმიტომ ხდება, რომ ბრალდება ვერ დაუსაბუთდეს და ამაშიც გამართლდეს. ჩვენ გვაქვს ყველაზე მძიმე ფაქტები, რომელსაც ადგილი ჰქონდა 7 ნოემბერს. ფაქტობრივად, გამოუძიებელ საქმეს ედავება გამოძიება მერაბიშვილს 7 ნოემბერთან დაკავშირებით, ამიტომ ჩვენც შეგვიძლია, წინასწარი ვარაუდები გამოვთქვათ.

_ თუ პროკურატურამ ვერ წარუდგინა მერაბიშვილს 7 ნოემბერს ჩადენილი ბრალის რეალური არგუმენტები და ის ამ ნაწილში გამართლდა, მერე ამ საქმეებს ვეღარ შეედავებიან, არა?!

_ ასე ვერ იქნება, რადგან ევროსასამართლოში ჩვენი მოპასუხე არის მთლიანად საქართველოს მთავრობა. იქ ვამტკიცებთ, რომ არ მომხდარა ფაქტების გამოძიება და ამით დაირღვა ევროკონვენციის შესაბამისი მუხლები, ასევე ხელისუფლებას ჰქონდა ვალდებულება, დაეცვა დემონსტრანტთა სიცოცხლე და უსაფრთხოება, მათთვის მიეცა მშვიდობიანი შეკრებისა და მანიფესტაციის გამართვის საშუალება. რიყეზე დაჭრილი სამივე პირის მიმართ გამოყენებული იყო ე.წ. “დუმ-დუმ”-ის ტიპის ტყვიები, რომელიც 1898 წლის ჰააგის საერთაშორისო კონვენციით აკრძალულია, როგორც არაადამიანური მოპყრობის იარაღი, და მისი გამოყენება საომარ პირობებშიც კი არ შეიძლება. ის დიდ ფართობზე იწვევს საშინელ დაზიანებებს, მაგრამ არ კლავს. იწვევს ნამსხვრევ ჭრილობას დამწვრობით, რაც სამივე დაზარალებულს ჰქონდა. სამიდან არც ერთი გამოძიებას დაზარალებულადაც არ ჰყავს ცნობილი და რას ედავებიან ახლა ვანო მერაბიშვილს, მართლა ძალიან საოცარი და ალოგიკურია. როგორც ამ საქმისა და პირთა უფლებამოსილ წარმომადგენელს, სერიოზული კითხვები მაქვს გამოძიებასთან, რომელმაც თითქოსდა გამოიძია მერაბიშვილის ბრალეულობა ამ ნაწილში.

7 ნოემბრის ოპერაციას ერთდროულად ახორციელებდნენ თავდაცვის უწყების სამხედრო ქვედანაყოფი და შსს-ს საპოლიციო ძალები. ასეთი ოპერაციის დაგეგმვა და ჩატარება მხოლოდ და მხოლოდ პრეზიდენტსა და მთავარსარდალს შეუძლია, ამიტომ სრულიად ალოგიკურია ამ საქმეზე მხოლოდ ვანო მერაბიშვილი რომ არის ბრალდებული და მხოლოდ მისი საქმე იხილება. სად არის პრეზიდენტ სააკაშვილის პასუხისმგებლობის საკითხი, უშიშროების საბჭოს იმდროინდელი მდივნისა და წევრების პასუხისმგებლობის საკითხი? ისინი უშუალოდ მონაწილეობდნენ ამ გადაწყვეტილების მიღებაში, რადგან ის მასშტაბური ოპერაცია, რომელიც 7 ნოემბერს ჩატარდა, რა თქმა უნდა, იყო დაგეგმილი, გაწერილი და შესაბამისი განკარგულებებით გაცემული. მხოლოდ ვანო მერაბიშვილი ამას ვერ განახორციელებდა იმ მარტივი მიზეზების გამო, რომ ის ხელმძღვანელობდა მხოლოდ შსს-ს და არანაირი კომპეტენცია არ ჰქონდა, თავდაცვის უწყების ძალები გამოეყვანა. სრულიად ალოგიკურია, როცა ბრალდება ედავება ვინმეს 7 ნოემბრის დემონსტრაციის უკანონობას, ძალისა თუ უფლებამოსილების გადამეტებას და იქ არ არის ნახსენები თავდაცვის უწყების პირველი პირი, რომელსაც  თანაბრად მიუძღვის წვლილი ამ ყველაფერში, ასევე პრეზიდენტი და უშიშროების საბჭო, მისი წევრებისა და მდივნის ჩათვლით. როცა მხოლოდ მერაბიშვილს ედავებიან სასამართლოში, ეს ძალიან მიკერძოებულ, ცალმხრივ, სუბიექტურ და პოლიტიკური ანგარიშსწორების ხასიათს ატარებს. დღევანდელი სახელმწიფოს ინტერესში უნდა იყოს ის, რომ გაასაჯაროოს, რაში გამოიხატება მერაბიშვილის  ბრალდება, რაში დასტურდება მისი ბრალი, იმიტომ რომ სასამართლოში განხილვა საჯაროა და ყველას არ გვაქვს შესაძლებლობა, დავსხდეთ დარბაზში საქმის მასალების გასაცნობად. რადგან მასობრივი ხასიათი ჰქონდა 7 ნოემბრის დემონსტრანტების დარბევას, საზოგადოებას აქვს სრულიად ლეგიტიმური უფლება, იცოდეს ამ საქმის გამოძიების ყველა დეტალი. ეს სტანდარტი დაცული უნდა იყოს.

 _ თქვენ გაქვთ მთელი მასალები, რაც მოხდა 7 ნოემბერს. ეს რომ შეიკრას და გაერთიანდეს, შეიძლება იმაზე უარესი სურათი წარმოჩინდეს, რაც ე.წ. ციხის გახმაურებულ კადრებში ვნახეთ და რასაც ხელისუფლების შეცვლა მოჰყვა. მაინც რამდენი ადამიანის საჩივარი შემოვიდა თქვენთან და რამდენის გაიგზავნა ევროსასამართლოში ჯგუფურად თუ ცალ-ცალკე?!

_ ჩვენმა ორგანიზაციამ გაგზავნა რიყეზე დაჭრილი სამი ადამიანის საქმე ცალკე, კობა დავითაშვილი _ საქართველოს წინააღმდეგ, შიო კობიძე _ საქართველოს წინააღმდეგ და სოზარ სუბარი _ საქართველოს წინააღმდეგ, მაგრამ ეს საქმეები გამოვარჩიეთ საქმეთა მასიდან, რადგან მივიჩნიეთ, რომ ესენი არის სტრატეგიული სამართალწარმოებისთვის ძალიან საყურადღებო. ამ საქმეებიდან ერთი მაინც თუ გადაწყდა ევროსასამართლოში მომჩივანის სასარგებლოდ, ეს იმას ნიშნავს, რომ ყველა სხვა შემთხვევაზე გამოძიების ვალდებულება სახელმწიფომ უნდა შეასრულოს, ანუ გამოიძიოს ყველა კონკრეტული დაზარალებულის შემთხვევაში ვინ ჩაიდინა დანაშაული, როგორ მოხდა ის, იდენტიფიკაცია მოხდეს დამნაშავის, ორგანიზატორის და ეს პირები დაისაჯონ. ლაპარაკი მხოლოდ ორგანიზატორსა და პირველ პირზე, როგორადაც ახლა პროკურატურასა და გამოძიებას სურს ვანო მერაბიშვილის წარმოჩენა, არ უნდა იყოს. იქ იყო სხვადასხვა სამხედრო ერთეულები. ეს იყო სამხედრო ოპერაცია, რომელსაც სხვადასხვა დონეზე ჰყავდა ხელმძღვანელები და გასცემდნენ განკარგულებას. იქ მხოლოდ მერაბიშვილის ინდივიდუალური ბრალეულობა კი არ იკვეთება, ყველა დონეზე ხდებოდა ამ კანონსაწინააღმდეგო განკარგულებების გაცემა და შესრულება. მესმის, რომ უშუალო შემსრულებლების დასჯა სამართლიანად არ მიგვაჩნია, მაგრამ, ვინც მას ორგანიზება გაუკეთა ზედა და საშუალო რგოლში და განკარგულება განახორციელა, მათ ეს ბრალეულობა აუცილებლად უნდა წაუყენონ, დაუდასტურონ და პასუხისგებაში მისცენ. სხვა საკითხია, მერე შევიწყალებთ, საერთოდ არ დავსჯით თუ დავსჯით. ეს იქნებოდა ობიექტური მიდგომა ამ საკითხისადმი.

_ გავრცელდა ინფორმაცია, რომ 7 ნოემბერს გარკვეულ ბრძანებებს ნინო ბურჯანაძის მეუღლე, ბადრი ბიწაძე იძლეოდა. ეს ინფორმაცია რამდენად რეალურია?!

_ ქვემდებარეობის მიხედვით, სასაზღვრო პოლიციას, რომელსაც მაშინ ბადრი ბიწაძე ხელმძღვანელობდა იქ არაფერი ესაქმებოდა. სასაზღვრო პოლიციის თანამშრომლები არც ერთი ლოგიკით არ უნდა ყოფილიყვნენ იმ ტერიტორიაზე და ჩართული ამ ოპერაციის განხორციელებაში. არა მგონია, ამ უწყებას რაიმე კავშირი ჰქონდეს ამ ოპერაციასთან. თუმცა თუ ეს საქმე, როგორც გითხარით, ასეთი თანმიმდევრობით განხორციელდა, ძალიან ბევრი ადამიანი დადგება პასუხისმგებლობის წინაშე. საუბარია ასეულობით ადამიანზე, რომლებიც შეიარაღებულები, სათანადო განკარგულებით, მითითებებითა და ბრძანებულებით აღჭურვილი, იმ დღეს ღამის 12 საათიდან შუაღამემდე მოქმედებდნენ. კარგად გვახსოვს ისიც, რომ იქ მოხდა რამდენიმე დარბევა _ პარლამენტის წინ, რიყეზე, მერე რიყის მიმდებარე ტერიტორიაზე და მერე ტელეკომპანია “იმედში”. ეს არ იყო ადამიანთა მცირე ჯგუფის მიერ განხორციელებული ქმედება. ეს იყო სახელმწიფოს მიერ დაგეგმილი, ორგანიზებული და განხორციელებული დანაშაულებრივი ოპერაცია. ამ ოპერაციის ყველა ეტაპზე არსებობდა პასუხისმგებელი პირი, როგორც მის ორგანიზებაზე, ასევე შესრულებაზე და ყველა მათგანი უნდა იყოს პასუხისგებაში მიცემული. ეს არ ნიშნავს, რომ ისინი წლობით უნდა ვაყურყუტოთ ციხეში, მაგრამ უნდა გამოიკვეთოს თითოეულის წვლილი, ბრალი და პასუხისმგებლობა.

_ თქვენ ჩამომითვალეთ პირები, რომელთა საქმეებიც გაიგზავნა ევროსასამართლოში. ეს ხალხი ახალ ხელისუფლებაში გარკვეულ თანამდებობებზე არიან და სიტყვაც ეთქმით. გასაგებია, რომ ნაციონალების დროს გამოძიება არ მიმდინარეობდა, მაგრამ ახლა რა ხდება? თუ ეს ხალხი საკუთარი სამართლიანობის აღდგენას ვერ ახერხებს, როგორ უნდა დაიცვან მათ ადამიანების უფლებები, როგორ უნდა აღადგინონ სამართლიანობა?! არადა არჩევნებამდე ხალხს სწორედ ამას ჰპირდებოდნენ?

_ გეთანხმებით. მით უფრო, რომ კობა დავითაშვილსა და სოზარ სუბარს მნიშვნელოვანი თანამდებობები უკავიათ ახლა. არ ვფიქრობ, რომ ისინი კმაყოფილები არიან ასეთი მდგომარეობით. ბატონი კობა ძალიან აქტიური იყო, მის მიმართ შეპირებაც გაჩნდა, მაგრამ მაინც არაფერი შეცვლილა. იმედი უნდა ვიქონიოთ, რომ ისინი პირად გავლენასა და პერსონალურ კონტაქტებს გამოიყენებენ, ეს საქმე რომ დაიძრას. ძალიან მნიშვნელოვანია ორივეს საქმე. დავითაშვილი მაშინ პარტიის ლიდერი და პოლიტიკურად ერთ-ერთი თვალსაჩინო მოღვაწე იყო. მის მიმართ განხორციელებული ქცევა გახლდათ სიცოცხლის დარღვევის მცდელობა და ის სასწაულად არის გადარჩენილი. სოზარ სუბარი კი მაშინ ქვეყნის პირველი დამცველი, ომბუდსმენი იყო და თუ ქვეყანაში ხელისუფლება საკუთარ თავს უფლებას აძლევდა, სხვათა უფლებების პირველ დამცველს ასე მოქცეოდა, იქ აღარ გვჭირდება იმის მტკიცება, რიგით მოქალაქეებს როგორც მოექცეოდნენ და რა არაადამიანური ქცევის მსხვერპლნი გახდნენ ისინი. ამიტომ, ეს არის ისტორიულად მნიშვნელოვანი საქმე. თუ ამ ხელისუფლებას უნდა, რომ შემობრუნების წერტილად რაღაც აქციოს სამართლიანობის აღდგენის თვალსაზრისით, ამ საქმეს სათანადო ყურადღებით უნდა მოეკიდოს და არ უნდა გახადოს პოლიტიკური სპეკულაციის საგანი, ან მხოლოდ ვანო მერაბიშვილის წინააღმდეგ ბრალდების საქმე. ამის უკან მთელი იმდროინდელი მთავრობა დგას, თავისი პირველი პირითა და უშიშროების საბჭო ყველა წევრით. ეს არ იყო რიგითი მოვლენა და ოპერაცია.

_ თუ ასეა, ახალი ხელისუფლება რატომ დგება სირაქლემას პოზაში?! არ იცის, რა უნდა გააკეთოს?! არ ახსოვს, რა მოხდა?! აქვე ვიტყვი, რომ ხელისუფლებაში სწორედ ის ხალხია, ვინც იქ დაზარალდა და ამის დავიწყება გამორიცხულია. იქნებ სხვა რამ ხდება, ან რომელიმე მათგანს არ ეშინია, იქ მათი დანაშაულიც არ გამოიკვეთოს? იქნებ ამიტომ არ იძლევა პოლიტიკურ ნებას, ეს პროცესი რომ დაიძრას?!

_ რაც ჩამოთვალეთ, მგონი, ყველა უბედურება ერთად არის _ თავის დაძვრენის პოლიტიკა, უპასუხისმგებლობა, თვითნებობა, ვიღაცისგან ხელის დაფარება, კორუფცია და ა.შ. რომელიმე ამ ელემენტის არარსებობის შემთხვევაში ასეთი შედეგი ვერ დადგებოდა. თუ ასე შევხედავთ ყველაფერს, მაშინ გამოდის, რომ მერაბიშვილის პრეტენზიებიც სამართლიანი ყოფილა. უფლებადამცველი ვარ და ვისი უფლებაც არ უნდა ირღვეოდეს... ის სახელმწიფოს მხრიდან უკანონობის მსხვერპლია და ხელისუფლება ძალიან სასაცილო მდგომარეობაში რომ იგდებს თავს, ისიც ჩანს. მათ სამაგალითოდ და თვალსაჩინოდ შეუძლიათ დაუმტკიცონ ამ ხალხს ბრალეულობა, მაგრამ ამას არ აკეთებენ. ეს ფაქტი არ მომხდარა ისეთ ადგილზე, სადაც მოწმე არ იყო, ან მტკიცებულებების მოპოვება ჭირს. არსებობს მეტრობით ვიდეომასალა, ფოტომასალა, ათასობით მოწმე, ტელევიზიები ამას პირდაპირ ეთერში გადასცემდნენ. ამაზე უკეთესად მტკიცებულებების მოპოვება შეუძლებელია, ჩვენ გვაქვს ასევე სამედიცინო დოკუმენტაცია.

 _ როგორც ვიცი, 7 ნოემბერს დაზარალებულები რეაბილიტაციას გადიოდნენ “ემპათიაშიც”. მათ ფსიქოლოგიურადაც ცუდი მდგომარეობა ჰქონდათ. ალბათ, ეს არასამთავრობოც დადებდა საინტერესო დასკვნებს.

_ 7 ნოემბერს დაზარალებული ადამიანების საქმეში კვალიფიციურად იყო ჩართული არასამთავრობო სექტორი, სამედიცინო დაწესებულებები, დაჭრილები გადაარჩინეს ექიმებმა პერსონალური თავდადებისა და თავგანწირვის ფასად. ეს ექიმებიც არსებობენ და ისტორიებიც არსებობს. როცა პირველად გავაკეთე განცხადება, რომ გამოყენებული იყო აკრძალული იარაღი “დუმ-დუმი”, საერთაშორისო ექსპერტებს ვაჩვენე ჩემი კლიენტების ჭრილობების ფოტომასალა. ორმა საერთაშორისო ექსპერტმა ცალსახად განაცხადა, ეს არის “დუმ-დუმიო” და მითხრეს, ნებისმიერ დროს საგამოძიებო ორგანოსა და სასამართლოს დავუდასტურებთ ამას, იმდენად თვალსაჩინოა, რომ ამ ტყვიით არის მიყენებულიო. თუმცა საქართველოში, თავის დროზე, ეს ექსპერტიზა ვერ ჩატარდა და ჩვენი ექსპერტებისთვის ეს ცნობილი არ იყო. ასე რომ, ყველაფერი არსებობს, მაგრამ ხელს არავინ ატოკებს და არაფერს აკეთებს. შეიძლება ცინიკურად ჟღერს, მაგრამ ასე მგონია, ეს ქვეყანა ვიღაცამ დაწყევლა _ გამოძიება არ ჰქონოდა. თუ გამოძიება არ აქვს სახელმწიფოს, თუ არ შეუძლია, დამნაშავეს პასუხი მოსთხოვოს, მე, რიგით მოქალაქეს, რატომ მევალება, ვიყო კანონმორჩილი და გადავიხადო გადასახადები, შევინახო მთავრობა, რომელსაც არ შეუძლია, დაიქირაოს ნორმალური გამომძიებელი, პროკურორი ან მოსამართლე?! 

_ სამართლიანობის არაღდგენას ქვეყანაში რა შეიძლება მოჰყვეს? მათ თუ უნდათ, დაივიწყონ ყველაფერი, ხალხს 7 ნოემბერს რა დაავიწყებს? იქ ხომ თითოეული ჩვენგანი დავზარალდით?

_ არ არსებობს სამართლიანობის აღდგენის პოლიტიკური ნება, ამიტომ ვისაც ეს არ უნდა, მათ გასაგონად კიდევ ერთხელ ვიტყვი. ძალიან საშიშია, როცა სახელმწიფოში სამართლიანობის აღდგენის ქმედითი მექანიზმი შედეგიანი არ არის. ეს არის სოციალურად საშიში მომენტი, რადგან მართლმსაჯულება უფრო მეტად სჭირდება ქვეყანას, ვიდრე საკანონმდებლო და აღმასრულებელი უწყებები. თუ ვინმეს ეს არ ესმის, მაშინ შედარებისთვის ვიტყვი: გრავიტაციის უგულებელყოფა რომ დავიწყოთ და მოვიქცეთ ისე, თითქოს გრავიტაცია არ არსებობს და საიდანმე გადმოვხტებით, ხომ აუცილებლად დავიმტვრევით. იგივე დაემართება ხელისუფლებას, რომელიც, როგორც ვხედავ, საკუთარი ხელით იჭრის ყელს, რადგან უარს ამბობს სამართლიანობის აღდგენაზე. როცა ადამიანები ბოლომდე დარწმუნდებიან, რომ ხელისუფლებას არ აქვს პოლიტიკური ნება, უნარი და შესაძლებლობა, რომ სამართლიანობა და დარღვეული უფლება აღადგინოს, მაშინ ისინი თავად გააჩენენ სამართალს. თავად შექმნიან ალტერნატივებს სასამართლოსა და მართლმსაჯულების ადგილზე, მაგრამ ის არ იქნება არც კანონიერი და შეიძლება არც სამართლიანი. ყველაზე მეტად ეს გამოუთხრის ძირს სახელმწიფოს. თუ სახელმწიფო ასეთი პოლიტიკური ნების არარსებობის გამო დაინგრევა, ნანგრევებში მოყვება ყველა, პირველ რიგში კი _ ამ ქვეყნის მთავრობა და ხელისუფლება. ამიტომ ძალიან საშიშ მოვლენასთან გვაქვს საქმე. მიწისძვრის მოვლენის შეჩერება თუ ვინმეს შეუძლია, ხომ აუცილებლად უნდა გააკეთოს ეს? ახლაც ასეა. უცილებლად უნდა დაიწყოს სამართლიანობის აღდგენის პროცესი, რომ ქვეყანაში “პოლიტიკური მიწისძვრა” არ დაიწყოს.

_ ხალხის პირველი მოთხოვნა არ ყოფილა “საჭმელი მოგვეცი”, ისინი “ოცნებისგან”, პირველ რიგში, სამართლიანობის აღდგენას ითხოვდნენ. “ოცნებაც” ჰპირდებოდათ, რომ მყისიერად მოახდენდა ამას. რატომ ჰპირდებოდა ხალხს იმას, რისი შესრულების სურვილიც არ ჰქონდა?! ვერ დავიჯერებ, რომ ბავშვურად წარმოიდგინეს, თითქოს ხალხი ამ მოთხოვნას დაივიწყებდა...

_ ხელისუფლებას წინასაარჩევნოდ პოპულისტური ლოზუნგები სჭირდებოდა, ხელისუფლებაში რომ მოსულიყო, მაგრამ მათ ბოთლიდან ისეთი ჯინი ამოუშვეს, რომელსაც უკან ვეღარ ჩააბრუნებენ. დაპირება, რომ აღადგენდნენ სამართლიანობას და მერე ამ პროცესზე თვალი დახუჭეს, არის ხელისუფლებაში მოსვლის უსინდისო მეთოდი. თუ ვინმეს ჰგონია, რომ ხალხს რაიმე ავიწყდება, ძალიან ცდება. მათ უკვე შავით თეთრზე დაწერეს, რომ სამართლიანობის აღდგენას მოახდენდნენ, კომისიას შექმნიდნენ და საქმეებიც გადაისინჯებოდა, მაგრამ თავის დროზე ეს პროგრამა რომ წავიკითხე, მაშინვე მივხვდი, იქ ყველა მექანიზმი გააზრებული არ იყო. ახალ პოლიტიკურ ძალას კარგად არ ჰქონდა გააზრებული, როგორ უნდა მოეხდინა სამართლიანობის აღდგენა. უფრო უარესი მოხდა ის, რომ ამათ იმ მექანიზმის დახვეწაზე აღარ იფიქრეს და გადაწყვიტეს, ამ პასუხისმგებლობიდან თავი დაეძვრინათ. ახლა კი გვარწმუნებენ, რომ, რასაც დაგვპირდნენ, ყველაფერი შეასრულეს. ვინც შეჩვეული ვიყავით სააკაშვილის ტყუილებში ცხოვრებას და ბოლოს ანეკდოტებს ვყვებოდით, ცხადია, ასეთ ანეკდოტს კიდევ ერთხელ აღარ “ვიყიდით” და არც სხვას “მივყიდით”. ამჯერად ხალხს არ გაეცინება. ამას მოჰყვება ქაოსი და ამ ხალხის მოძალადე საზოგადოებად ქცევა, სადაც ვინც უფრო ძლიერია, მისი სამართალი იმარჯვებს. ეს არის საშინელება და კატასტროფა. მერე უკვე არავის გადარჩენა აღარ მოხდება და ყველანი ერთად დავიღუპებით. როცა სახელმწიფოს არ მართავს კანონი და მართავს ძალა, ერთი ადამიანის კონკრეტული მოტივი და მიზანი, ის არ არის არც სახელმწიფო და არც მართული ორგანო, ამიტომაც არის ეს საშიში.

_ ახლა თქვენ სამოქალაქო ომს პროგნოზირებთ?

_ უარესს. ეს იქნება განუწყვეტელი სამოქალაქოს ომი, ვიდრე საზოგადოება თავის თავს ბოლომდე არ გაანადგურებს. პირველი თოფის გავარდნა და სისხლის დაღვრა გამოიწვევს შეუქცევად პროცესს, ამიტომ სჯობია, გავაფრთხილოთ, ვისაც პასუხისმგებლობა ეკისრება, რომ დაფიქრდნენ. აქ იქნება მართლა კოლაფსი და ამ ქვეყნის დასასრული, რასაც ჩვენს თავზე, ტყავსა და ოჯახებზე გამოვცდით. გამოცდილი გვაქვს “მხედრიონის”, სამოქალაქო ომის პერიოდები და დაახლოებით ვიცით, რაც არის ეს, მაგრამ ამჯერად ამაზე უარესი იქნება, განგრძობადი და დაუსრულებელი. ამიტომაც ყველა სერიოზულად უნდა დაფიქრდეს და შეშფოთდეს.

ხელისუფლებისგან მოდის დაპირებები, რომ სახელმწიფოს ინსტიტუციურად მოაწყობენ ისე, რომ ევროპისთვის მისაღები გახდება. უკაცრავად, მაგრამ ჯერ ჩვენი მოქალაქეებისთვის უნდა გახდეს მისაღები ჩვენი სახელმწიფო. მან ისე უნდა განახორციელოს ფუნქციონირება, რომ მე არ ვამბობდე იმას, რასაც ახლა ვლაპარაკობ და არ მესმოდეს ჩემი კლიენტებისგან ის, რასაც ვისმენ. როცა ამ ამოცანას შეასრულებს, მერე ილაპარაკოს მაღალ მიზნებსა და ამოცანებზე _ ნატოში გაწევრიანებასა და ევროკავშირთან ასოცირებაზე. დღეს უფრო საშიში საკითხები გვაქვს გადასაწყვეტი, თან რაც შეიძლება სწრაფად. ჩვენ ვსხედვართ დენთის კასრზე, რომელიც ნებისმიერ მომენტში შეიძლება აფეთქდეს, რადგან წარმოიდგინეთ, რომ ეს კასრი არის ძალიან ცხელ გარემოში, მზე ანათებს და ყველა ფაქტორით აფეთქება უფრო მეტადაა მოსალოდნელი, ვიდრე დაცვა. არ მინდა ეს პროგნოზი გამართლდეს, რადგან მაშინ ცხოვრებისეული ყველა საზრისი აზრს დაკარგავს.

ანკა ბაზერაშვილი, გაზეთი „პრემიერი“

FaceBook