მამუკა კუდავა: ტერიტორიებს ღმერთი-პუტინი კი არა, ევროინტეგრაცია და ზოგადად ევროპა დაგვიბრუნებს

რუსების მიერ გადაგდებული მთავრობა ვერაფერს ამბობს და დეზინტეგრაციის მინისტრ ზაქარეიშვილივით თვალებში ნაცარს გვაყრის

„პრემიერის” კითხვებს დიპლომატი, ივერია.ბიზ-ის ერთ-ერთი დამფუძნებელი მამუკა კუდავა პასუხობს

_ ბატონო მამუკა, ნათქვამია, „დიდი სპორტი” მხოლოდ ბრიყვებისთვისაა სპორტი, პრაგმატიკოსებისთვის პოლიტიკა და დიდი ფულიაო. საქართველოს ხელისუფლებამ მიიჩნია, რომ „ოლიმპიადა” სპორტია მხოლოდ. მით უფრო, „ჯანსაღად გარღვეული” ბიუჯეტის პირობებში სოჭში მონაწილეობაზე გადაყრილი ფული რა სალაპარაკოა. რეალურად, თუნდაც სპორტული, პოლიტიკური და ეკონომიკური თვალსაზრისით, რას გვაძლევს ოლიმპიადაში მონაწილეობა?

_ სანამ ოფიციალური გადაწყვეტილება იქნებოდა მიღებული, მე ოლიმპიადაში ჩვენს მონაწილეობაზე მეტწილად დადებითი აზრის ვიყავი ერთი პირობით _ სოჭში შემდეგი ბრძოლა გადაგვეხადა. ვგულისხმობ იქ ჩვენი ეროვნული ინტერესების დაცვას. ანუ,2008 წელს საბრძოლო მოქმედებების წაგების შემდეგ, ხანგრძლივი ბრძოლის გაგრძელება გვიწევს არასამხედრო ფრონტზე _ ძირითადად, დიპლომატიისა და “პიარის” ასპარეზზე. ეს კი უცილობლივ სპორტსაც მოიცავს.

ოლიმპიადის კონტექსტში სპორტისა და პოლიტიკის განცალკევებაზე საუბარი წმინდა წყლის დემაგოგიაა. ჯერ ერთი, სწორედ ოლიმპიადაა სპორტული დიპლომატიის საუკეთესო მაგალითი და, აქედან გამომდინარე, ამ კონკრეტულ _ სპორტულ _ დიპლომატიაში გვჭირდება მოგება. მეორეც, ოლიმპიადის ისტორია და კერძოდ ბოიკოტის ისტორია გვიჩვენებს ნათლად, თუ რამდენად მცდარია პრაქტიკაში თეორიაში მართალი სლოგანი _ „ნუ ავურევთ სპორტს პოლიტიკაში”. პლანეტის ამ უდიდეს ფორუმს ყველა სახელმწიფო თავისებურად იყენებს და ჩვენც ჭკვიანურად შეგვეძლო მთავარი გზავნილების სოჭიდან ჩაწოდება მსოფლიო თანამეგობრობისთვის, იქნებოდა ეს ოკუპაციის პრობლემა თუ ცივილიზებული სამყაროს და არა „პუტინის თამაშების” ნაწილად თავის წარმოჩენა.

_ ოლიმპიადამდე ზურაბ აბაშიძემ განაცხადა, რომ მასში მონაწილეობა ერთგვარად უსაფრთხოების გარანტიაც იყო. ანუ რა გვითხრეს ამით, თუ მონაწილეობას არ მივიღებდით, „ღობეს” უფრო გადმოწევდნენ თუ თბილისს დაბომბავდნენ? რამდენად სწორია ეს შეფასება?

_ უსაფრთხოების გარანტიის თეზისის სიცრუეს ორსაუკუნოვანი რუსულ-ქართული ურთიერთობები ადასტურებს, მათ შორის ბოლო ოც წელში ხელმოწერილი ორმხრივი დოკუმენტებიც. ბოლო მათგანი 2008 წლის 12 აგვისტოს 6-პუნქტიანი შეთანხმებაა, რომლის შეუსრულებლობა გრძელდება მავთულხლართების პოლიტიკით.

_ სამწუხაროდ, ხელისუფლებისთვის თვალშისაცემი არც ანქვაბისა და თიბილოვის სამთავრობო ლოჟაში წამოსკუპება აღმოჩნდა და არც საქართველოს რუკაზე თავმოყრილი ღრუბელი.

_ ოლიმპიადის ფარგლებში რომ პროვოკაციები არ მოხდებოდა, ამას მხოლოდ მიამიტი, უპრინციპო ან მოკლე მეხსიერების ხალხი თუ იტყოდა.

ხელისუფლება შეგვპირდა, რომ პროვოკაციულ სიურპრიზებზე ადეკვატური პასუხი ექნებოდა. შედეგი სახეზეა – პროვოკაციებმა დამცირების სახე მიიღო: არგონავტები, ღრუბლიანი რუკა და რაც მთავარია, ორი „აღიარებული ქვეყნის” ლიდერი მსოფლიო ვიპლოჟაში. ამაზე კი მოტყუებული ან რუსების მიერ გადაგდებული მთავრობა ვერაფერს ამბობს და დეზინტეგრაციის მინისტრ ზაქარეიშვილივით თვალებში ნაცარს გვაყრის, რომ ანქვაბ-თიბილოვის იქ ყოფნა ჩვეულებრივი ამბავია. საბოლოოდ, ხელისუფლებამ ჩვენი რეაქციის ადეკვატურობის დევალვაციაც კი მოახდინა ცრუ მწყემსი ბიჭის, მგლისა და სოფლის არაკივით.

_ ჩემი დაკვირვებით, პუტინის ბოლო განცხადებამ და საქართველოს ხელისუფლების ფლირტმა – ვგულისხმობ ცალკე პრეზიდენტის და ცალკე პრემიერის პასუხს – ბევრი რამის სხვაგვარად დანახვის საშუალება მოგვცა. ერთია, რომ ხელისუფლებას ვერ იყოფენ და მეორეა მორალური შემადგენელი. თქვენ როგორ შეაფასებთ ამ ფაქტს?

_ პუტინმა ანკესი გადმოაგდო ჩვენს წყალში თევზის დაჭერის ასპროცენტიანი გარანტიით. „თუ უნდა, შევხვდები” – სახის შეხვედრა აპრიორი დამადლებულია და, მაშასადამე, თავის დაფასების საშუალებას არ გვაძლევს. მით უმეტეს, იმ პირობებში, როცა ომის შემდეგ ჩვენი ორივე ხელისუფლება სამართლიანად აცხადებს, რომ მზადაა უმაღლეს დონეზე შეხვედრისთვის წინაპირობების გარეშე. მაგრამ, ალბათ, თვით პუტინიც ვერ წარმოიდგენდა თბილისიდან ერთდროულად ორი თევზის წამოგებას ანუ ასეთ არაკოორდინირებულ პასუხს, როცა პრეზიდენტი და პრემიერი ერთმანეთს შეეჯიბრნენ შეხვედრის ორგანიზების დასწრებაში. აღმასრულებელი ხელისუფლების ორი ლიდერის უთანხმოება აქამდეც შეიმჩნეოდა სხვადასხვა შიდაპოლიტიკურ თუ საგარეოპოლიტიკურ თემაზე - პრეზიდენტის სხვადასხვა ფუნქციის შეკვეცა კანონების შეცვლით, უსაფრთხოების საბჭოს შექმნა თუ პრეზიდენტის უცხოური ვიზიტების იძულებითი აკრძალვა. მაგრამ ამჯერად ლაპარაკი უკვე გაცილებით დიდ, სახელმწიფოებრიობის მთავარ პრობლემაზეა – რუსეთი და დეოკუპაციის საკითხი. შედეგად, სახელისუფლებო სახლის კენწეროში აშკარად გამოჩნდა ბზარი, რომელსაც მისი მობინადრენი უკვე აღარც თუ ვეღარც მალავენ.

_ ქართულ დიპლომატიასა და პოლიტიკურ ხელმძღვანელობას აქვს ამჟამად ის ძალა და ბერკეტები, რომ არ აჰყვეს რუსეთის შემოთავაზებულ თამაშს, რომლის შავი ლაქები ძნელი დასანახი არ არის?

_ ჩემი აზრით, ნატოს სამიტის წინა პერიოდსა და ასოცირების შეთანხმების ხელმოწერამდე, ანუ სექტემბრამდე, უმაღლეს დონეზე ორმხრივ შეხვედრას აზრი არ აქვს. თავი რომ დავანებოთ მისი დღის წესრიგის მომზადების სირთულეს, ისმის ლოგიკური კითხვა: რამდენად არის ქვეყნის ინტერესში ჩვენი დასავლელი მოკავშირეებისთვის ცრუ სიგნალის მიცემა, რომ საქართველო-რუსეთის ურთიერთობები ლაგდება თუ ნორმალიზდება. ასეთ შემთხვევაში ხომ ნატოს სკეპტიკურ ქვეყნებს ვაძლევთ არგუმენტს, რომ „არაა საჭირო მაპის მიცემა ახლა საქართველოსთვის და რუსეთის გაღიზიანება, მით უმეტეს მაშინ, როცა მიმდინარეობს რუსულ-ქართული დიალოგი უმაღლეს დონეზე”.

_ ძნელია იმის ვარაუდი, რაზე უნდა ისაუბრონ „კეისარმა” პუტინმა და ჯერაც სათანადო გამოცდილების მქონე პრეზიდენტმა და პრემიერმა ერთმანეთთან, თუ ასეთი შეხვედრა საერთოდ შედგა, მაგრამ რა უნდა იყოს ქართული მხარის უმთავრესი ამოცანა და რა არის ის წითელი ხაზი, რომლის გადაკვეთა და უკან დახევა დაუშვებელია?

_ ცალკე საკითხია ჩვენი წითელი ხაზის პოლიტიკის გაგრძელება ანუ დეოკუპაციის საკითხის პრიორიტეტიზაცია სხვა ნებისმიერ საკითხთან შედარებით, რამაც ამ ხელისუფლების პირობებში დევალვაცია განიცადა. ეს წითელი ხაზი იგივე კი უნდა დარჩეს, მაგრამ რამდენად იქნება ეს შესაძლებელი რომელიმე ქართველი ლიდერის პუტინთან შეხვედრის შემდეგ? ვგულისხმობ არა მარტო გამოუცდელობას, რაც სხვადასხვა უცხოურ ფორუმსა თუ ინტერვიუში გამოჩნდა, არამედ გაცილებით მნიშვნელოვან სატყუარას – პუტინის მიერ ტრადიციული რუსული პოლიტიკის გაგრძელებას, რაც მოსკოვის მიერ დეოკუპაციის საკითხზე დათმობების დაპირებას გულისხმობს.

_ დაბოლოს, აგვისტომდე დარჩენილ პერიოდში რუსეთის ხელისუფლებასთან ასეთი სახის პოლიტიკური ფლირტი რამდენად მოახდენს ნეგატიურ გავლენას ჩვენს დაახლოებაზე ევროკავშირთან? მით უფრო, რომ ბატონმა ღარიბაშვილმა უკრაინა-ევროკავშირის საკითხში ღიად შემოიყვანა რუსეთი, რამაც თავად უკრაინაშიც და ევროსტრუქტურებშიც არაერთგვაროვანი შეფასება დაიმსახურა.

_ ეს არა მარტო დღევანდელი მთავრობის ტესტი იქნება, არამედ შეიძლება ქვეყნის ევროპული ორიენტაციისთვის ძალიან დიდი საფრთხის შემცველი აღმოჩნდეს. ანუ ორი კურდღლის – ევროინტეგრაციისა და დეოკუპაციის – ერთად დაჭერა შეუძლებელია. პუტინთან თამაშისას არ უნდა დაგვავიწყდეს მთავარი სტრატეგია: ევროინტეგრაციის გარეშე დეოკუპაცია არ მოხდება! ანუ ტერიტორიებს ღმერთი-პუტინი კი არა, ევროინტეგრაცია და ზოგადად ევროპა დაგვიბრუნებს. მიმაჩნია, რომ ამ თემატიკასთან პირდაპირაა დაკავშირებული ევრომაიდანი და ამიტომაც მისი გამარჯვება ჩვენს სასიცოცხლო ინტერესშია.

ალექსი ნოზაძე, გაზეთი „პრემიერი“

FaceBook