პაატა ქურდაძე: “ძალიან მცირეა იმის შესაძლებლობა, რომ ადამიანმა უღირსად იცხოვროს და ღირსეულად მოკვდეს...”

“მე არავის აღარ ვენდობი- არც პოლიტიკოსებს, არც მილიარდერებს და არც ფილოსოფოსებს”

“ქართველი მაღალი ფუნქციონერებისა და პოლიტიკოსების უდიდესი ნაწილისთვის ღირსება ძალიან ელასტიკური, დეფორმირებადი, თუ გნებავთ, მოდელირებადი ცნებაა”

“...ყველაფერი, რასაც ჩვენ ყოველდღიურად ვუყურებთ, მხოლოდ ამ დიდი ფარისევლობის ნაწილია, ელიაზე მშენებარე ეკლესიის ასაშენებლად შესაწირის ყუთში ჩაყრილი ხურდა ფულივით”

“პრემიერს” მწერალი და პუბლიცისტი პაატა ქურდაძე ესაუბრა:

- პაატა მოგესალმები,

როდესაც სახელმწიფოსა და საზოგადოებაზე გვიწევს საუბარი, ძალიან ხშირად გადაღეჭილი თემების განმეორებაც გვიხდება. მაგრამ ბოლო 20 წლის განმავლობაში ყველაზე მეტად ისმება კითხვა- შედგა კი ქართული სახელმწიფო და შედგა ქართველი საზოგადოება? როგორ ფიქრობ, არის საქართველო სრულფასოვანი სახელმწიფო, რომელსაც პასუხისმგებლობის მქონე საზოგადოება ჰყავს?

- ქართული სახელმწიფო შედგა მაშინ, როდესაც ის მსოფლიომ აღიარა სუვერენულ სახელმწიფოდ და საერთაშორისო ორგანიზაციებში გაერთიანდა. ეს ეპოქა შევარდნაძის სახელთან არის დაკავშირებული, ამიტომ სააკაშვილის ხელისუფლება, რომელსაც სრული ობსესია ჰქონდა საქართველოს ისტორიის პიონერობაზე, ამ ყველაფრის გულმოდგინედ წაშლას შეეცადა. ასეთი მასშტაბით სწორედ მან დასვა ეს კითხვა პირველად და თავადვე გასცა სრულიად ოფიციალური პასუხი- დიახ, პირველად დავით აღმაშენებლის შემდეგ ის შედგა, მხოლოდ მიხეილ სააკაშვილის წყალობით. საქართველოს ისტორიის ამ ყოვლად უბადრუკ ვერსიას, რომელსაც დიდი სიამაყით იმეორებდნენ ნაციონალი ბელადის ყოველდღიური გამონათქვამებით შთაგონებული მისი ინტელექტუალები, ამ სისულელეს მათ სიცოცხლე გაუხანგრძლივეს და ერთგვარი დროებითი ლეგიტიმაცია მისცეს.

ამ კითხვით საქართველოს ისტორიის ჩვენ მიერ შექმნილი მონაკვეთის ფასი თითქმის ნულამდე დაგვყავს და რაღაც უცნაური, მაზოხისტური, გესლიანი და დაუნდობელი სიამოვნებით საკუთარ თავზე ვიძიებთ შურს.

ეს კითხვა გამუდმებით გვაბრუნებს 1991 წლის შემოდგომის თბილისში- ტელევიზიის ან მთავრობის სასახლის წინ, რაც ერთ წრეზე ტრიალი, დიდი შეცდომა და თავის მოტყუებაა.

ჩემი აზრით, ჩვენ ხშირად არასწორ და გადაჭარბებულ მნიშვნელობებს ვანიჭებთ ამოჩემებულ სიტყვებს. შემდეგ ამ მნიშვნელობებს მოცემულობად ვიღებთ, ისინი ადგილს იკავებენ ჩვენს ცხოვრებაში და ჩვენვე გვიშლიან ხელს განვითარებაში.

- ანუ საქართველო შემდგარი სახელმწიფოა?

- რა თქმა უნდა, საქართველო შემდგარი სახელმწიფოა! საკითხავია მხოლოდ, როგორი ტიპისა და რამდენად სიცოცხლისუნარიანია ის. ჩვენ კითხვები უფრო იმის შესახებ უნდა დავსვათ, როგორ ვაქციოთ ის უკეთეს სახელმწიფოდ, ვიდრე დღეს არის, შემდეგ კი შევინარჩუნოთ. არ გავანიავოთ ისე, როგორც ეს ბოლო 20 წელიწადში გავაკეთეთ. ყველა სახელმწიფოს თავისი განვითარების გარკვეული ხარისხი აქვს, ჩვენ გვაქვს ის ხარისხი, რაც გამოვიმუშავეთ და ეს სრულიად საკმარისია იმისთვის, რომ სახელმწიფო გვერქვას.

- საზოგადოება?

- ჩვენი საზოგადოებაც ისევეა “შემდგარი”, განვითარების ზუსტად ისეთივე დონეზეა, როგორზეც თავად სახელმწიფო, რადგან სახელმწიფო არ შეიძლება იყოს მხოლოდ გეოგრაფიული რუკის ნაწილი. თუკი ის არსებობს, არსებობს საზოგადოებაც... ზუსტად ისეთი, როგორსაც სახელმწიფო იმსახურებს და პირიქით. მითი იმის შესახებ, რომ სახელმწიფოს შეიძლება მართავდეს ადამიანების ჯგუფი, რომელთა პროგრესულობის ხარისხი და მასშტაბი ბევრად უსწრებს საზოგადოებისას და ეს კომიკური შეუსაბამობა აფერხებს მუშაობის ეფექტურობას, სრულიად უბადრუკი და არასერიოზულია. სამწუხაროდ, ედუარდ შევარდნაძეც ამ მითოლოგიით მოღვაწეობდა. მიხეილ სააკაშვილი კი, ჩემი “დილეტანტური ფსიქიატრიული” თვალთახედვით, სრულიად კლინიკური მითომანიაკია.

- ისტორიის ძალიან მოკლე პერიოდში ჩვენ გამოვიარეთ ლამის ყველაფერი ცუდი, ნაცისტური “აუტოდაფეს” ინკვიზიციური აქტებიდან დაწყებული, მოჩვენებითი პატრიოტული თამაშებით დასრულებული. რამდენად აუცილებელი იყო სხვების მიერ დაშვებული შეცდომების გამეორება. მით უფრო, თუ იმასაც გავითვალისწინებთ, რომ საზოგადოება დღემდე ვერ თანხმდება ქართველი “ჯორდანო ბრუნოს” სიმართლეში და მუდამ მზად არის, სამშობლოს, ეკლესიის, რწმენის, ტრადიციის, გაგების, კაცობის სახელით, ინკვიზიტორის მისია იკისროს?

- აუცილებელი, რა თქმა უნდა, არ იყო. მეტიც, საერთოდ არ იყო საჭირო. თუკი შენ იცი, რომ სხვამ შეცდომა დაუშვა და ამას მაინც იმეორებ, ორში ერთია- ან მენტალურად ჩამორჩენილი ხარ და პასუხი არ მოგეთხოვება შენს ქმედებაზე, ან საბოტაჟს აწყობ, რომ ამღვრეულ წყალში თევზი დაიჭირო. შეცდომები, შენიც და სხვისიც, იმისთვის არსებობს, რომ, თუკი მათი გაცნობიერების უნარი გაგაჩნია, მათზე ისწავლო და ისინი არ გაიმეორო. ჩვენ კი ყოველთვის დიდი პედანტურობით ვიმეორებთ სხვის მიერ ორასი წლის წინათ დაშვებულ შეცდომებს, ხანდახან გასაოცარი ინოვაციური კრეატიულობითაც კი. ჩვენ ამ შეცდომებს რაღაც კრედიტივით ვიყენებთ, ჩვენი სიზარმაცე, კორუმპირებულობა, უნიჭობა რომ გავამართლოთ, სანამ კარტები, სანამ ძალა, სანამ უფლებების კონტროლი ჩვენს ხელშია. მე, რა თქმა უნდა, მხედველობაში მყავს ადამიანები რომლებიც დროდადრო ძალაუფლებაში ხვდებიან და თითქმის მეორე დღესვე იმაზე იწყებენ ლაპარაკს, რომ ჩვენზე ბევრად განვითარებული ქვეყნები უშვებენ იგივე შეცდომებს, რომ ქართველები სულსწრაფები ვართ და ყველაფერი უცებ გვინდა, რომ ვინც არაფერს არ აკეთებს, ის შეცდომასაც არ უშვებს და სხვა მსგავს პრიმიტიულ ჭკუისსასწავლებელ აფორიზმებს. “საკვირველი” ის არის, რომ ასეთებს საკუთარი მდგომარეობის, ჯიბისა და თავის საზიანო შეცდომები არასდროს მოსდით.

- ჩვენ დღეს დამარცხებული ერი ვართ, რომელიც ჯერაც სადღეგრძელოდან სადღეგრძელომდე და სპიჩიდან სპიჩამდე ცხოვრობს დავით აღმაშენებლის დიდებით. შენ ამბობ- “ლოგიკას მოკლებულია, თითქოს შეუძლებელია, რომ 21-ე საუკუნემდე ქვეყანას მხოლოდ დამარცხებებით მოეღწია. ცხადია, გამარჯვებები იყო...”, მაგრამ მოდი, აქ შევწყვეტ შენი აზრის განვრცობას და გკითხავ, საზოგადოებაში დაგუბებული აგრესია ხომ არ განაპირობებს, რომ ჩვენ ვერ ვათვითცნობიერებთ- “გამარჯვებები იყო” და უფრო მეტიც, ხომ არ მოვირგეთ ეს დამარცხებულის პოზა, რომელიც მეტწილად მორჩილებას, ყურმოჭრილ მონობას გვაიძულებს ქმედებაშიც და აზრის მიკერძოებით გამოხატვაშიც?

- მე ეს მხოლოდ სიტყვის მასალად არ მითქვამს. დააკვირდით, საქართველოში ძალიან იშვიათია გამარჯვების მონუმენტი. რაც იყო, ისიც დაინგრა, როგორც საბჭოთა სიმბოლიკა. რა თქმა უნდა, საქართველოს დიდ იმპერიებს არ ვადარებ, ან თბილისს- მათს დედაქალაქებს, არ ვითხოვ ტრიუმფალურ არკებს, სფინქსებსა და პირამიდებს. მაგრამ ჩვენ რაღაც გლოვის ქანდაკებებითა და მონუმენტებით ვართ გარშემორტყმულნი. თუმცა არა მგონია, ეს მთავარი მიზეზი იყოს ჩვენი კოლექტიური აგრესიულობის. მხოლოდ გამარჯვებების მითოლოგიზაცია და კულტივირებაც არანაკლებ აგრესიულს ხდის საზოგადოებას. ჩვენ სამოცდაათწლიანი “უწყვეტი გამარჯვებების” ეპოქა გამოვიარეთ ქვეყანაში, რომელიც ერთ-ერთი ყველაზე აგრესიული იყო კაცობრიობის ისტორიის მანძილზე. თუმცა მერე შევქმენით სამოცდაათწლიანი სიცარიელე, რომელიც გადავაბით რუსეთის იმპერიაში ყოფნის ასოც წელს, ყველაფერი ნულამდე დავიყვანეთ და ბეჯითად შევუდექით ახალი დამარცხებების სერიის კულტივირებას. რამაც მიგვიყვანა იქამდე, რომ სულ რაღაც ორი წლის წინათ საქართველოს მოსახლეობის მნიშვნელოვან ნაწილს გულწრფელად სჯეროდა, რომ დიდგორის ბრძოლის შემდეგ პირველი მნიშვნელოვანი გამარჯვება, რაც ქართველმა ერმა მოიპოვა, არის “ვარდების რევოლუცია”.

- როგორ დავაღწიოთ ამას თავი?

- ჩემი აზრით, ჩვენ უნდა ვისწავლოთ საკუთარი წარსულის მშვიდად აღქმა. ბოლოს და ბოლოს, მივხვდეთ, რომ ისტორია მეცნიერებაა და არა დიდი პატრიოტულ-სამიჯნურო პოემა. ეს საკმაოდ ხანგრძლივი პროცესია, რომელმაც შეიძლება კოლექტიური აგრესიის ახალი ტიპის ტალღა გამოიწვიოს, მაგრამ ეს იქნება ტალღა, რომელიც აუცილებლად რაღაც პოზიტიურს გამორიყავს ჩვენს ცნობიერებაში. ამდენად, მისი აგორება ღირს.

- ეკლესია- ყველა გამოკითხვით, ქვეყანაში ყველაზე ავტორიტეტული ინსტიტუტი. როგორ ფიქრობ, ამ ავტორიტეტში რამდენი პროცენტია ფარისევლების ხმა და ამ ავტორიტეტის პირობებში ეკლესია ასრულებს თავის უმთავრეს მისიას- ასწავლის მოყვასის სიყვარულს? ისმის ეკლესიაში ღვთის სიტყვა- “ადამ, თუ მე არ მოგიჩინე შენი ზუსტად განსაზღვრული ადგილი, საკუთარი როლი, ან რაიმე განსაკუთრებული ნიჭი, ეს იმიტომ, რომ ადგილი და როლი, რომელსაც თავად ისურვებდი, შენშია და შეგიძლია, შენივე სურვილის, შენი მოსაზრების მიხედვით თავადვე განკარგო”...

- საერთოდ, ადამიანი თავისი მოცემულობით ფარისეველია, თეისტიც და ათეისტიც. მათი ციფრებით აღწერას აზრი არ აქვს. ფარისევლობა გარკვეული მინიმალური დოზით ყოველ ჩვენგანშია. პიკო მირანდოლას გენეზისში, საიდანაც თქვენ ამონარიდი მოგყავთ, ასევე, ნათქვამია, რომ ღმერთმა ადამში ჩადო ყოველი თესლი, რაც მან ადამიანამდე შექმნა- მცენარეთა და ცხოველთა... მხოლოდ მათგან განსხვავებით მისცა ამ თესლთა შორის კულტივირების არჩევანის თავისუფლება.

ფარისევლობა ერთ-ერთი ასეთი თესლია. ის ჩვენშია და მხოლოდ ჩვენ ვირჩევთ მისი კულტივაციის ხარისხს. ეკლესიას არ შეუძლია ეს გააკეთოს ჩვენს ნაცვლად. მას შეუძლია მხოლოდ მიგანიშნოს, დაგეხმაროს. საერთოდ, ეკლესია ინსტიტუციაა. ის ადამიანის შექმნილია და არა ღმერთის. ადამიანი კი ღმერთმა თავის თავისუფალ სახედ შექმნა და არა მონად, თუ რაღაც სეზონური ბოსტნეულის სახეობად, რომლის ერთადერთი მოვალეობაა, მზეს უყუროს იმის მოლოდინში, წყალს როდის დაუსხამენ. ნებისმიერი პრაქტიკა, მიმართული თავისუფალი არჩევანის წინააღმდეგ, ჩემთვის ცდება ღვთაებრივს და ჩვეულებრივ მიწიერ ინსტიტუციონალურ ფარისევლობად რჩება. დანარჩენი ყველაფერი, რასაც ჩვენ ყოველდღიურად ვუყურებთ, მხოლოდ ამ დიდი ფარისევლობის ნაწილია, ელიაზე მშენებარე ეკლესიის ასაშენებლად შესაწირის ყუთში ჩაყრილი ხურდა ფულივით.

- შენ ამბობ, “კულტურა თავისუფლებაა. თავისუფლება კი- ღირსება, ადამიანის ყველაზე მთავარი საგანძური, რომელზეც საქართველოში რაც შეიძლება ბევრი უნდა ვილაპარაკოთ, გავიმეოროთ, თუნდაც დღეში ხუთჯერ ათჯერ, ასჯერ...” მოდი, დავანებოთ თავი წარსულს. საქართველოში ხომ უკვე დამკვიდრდა, რომ ყოველი ახალი ხელისუფლება საქართველოს ისტორიას მისი აღზევების დღიდან იწყებს, მანამდე კი იყო ბნელი და უკუნი... დღეს საზოგადოება, გნებავს, ხელისუფლება ფიქრობს კულტურაზე, თავისუფლებაზე და, ზოგადად, ღირსების რა კრიტერიუმის მატარებელია თანამედროვე ქართველი?

- დიახ, კულტურა თავისუფლებაა. მე ამის რელიგიურად მჯერა. ჩვენი საზოგადოება არ არის თავისუფალი საზოგადოება, ამდენად არც კულტურულია. თავისუფლებას სწავლა, კულტივაცია სჭირდება, კულტივაციას კი- მეთოდი. სპონტანურად არაფერი ისწავლება, მით უმეტეს თავისუფლება. კულტურაც პედანტური შრომის პროცესია. პროცესი და არა შედეგი.

თქვენ მეკითხებით, ფიქრობს თუ არა ხელისუფლება კულტურაზე? განა შეიძლება იფიქრო მდიდრული სადილის ბოლოს შეკვეთილი დეკოფეინირებულ ყავაზე იმაზე მეტი, რასაც მისი ფასი იმსახურებს? ყველა ქართული ხელისუფლებისთვის კულტურის ფასი სწორედ ეს არის, კოფეინგამოცლილი უგემური ყავა დესერტის შემდეგ, რომელსაც უკვეთენ, მაგრამ არ სვამენ და გაციებული რჩება აულაგებელ მაგიდაზე... თუმცა ის ყოველთვის მინიშნებულია მენიუს ბოლოში.

- დღევანდელი ქართული რეალობა- ქვეყანას მართავს “სამოქალაქო სექტორი”, საზოგადოებამ ყოველგვარი პროტესტის გარეშე მიიღო მემკვიდრე, მიიღო დათქმა იმის შესახებ, რომ მას 20 წელში გაზრდიან და ჩამოაყალიბებენ. მოდი, პირდაპირ გკითხავ, დგას ბიძინა ივანიშვილი ჰუმანიზაცია-დეჰუმანიზაციის ფაზებს მიღმა? სააკაშვილმა და ვერც სხვა ყოფილმა ლიდერებმა ეს ვერ შეძლეს...

- მე არ მესმის, რას ნიშნავს “სამოქალაქო სექტორი”, ეს ტერმინი ჩემში რაღაც კომიკურ ასოციაციას იწვევს. ამდენად, ვერ გეტყვით, რას მართავს ის. ვერც იმაში დაგეთანხმებით, რომ საზოგადოებამ პროტესტის გარეშე მიიღო მემკვიდრე. პროტესტის გამოხატვის ფორმა არ არის მხოლოდ მანიფესტაცია. რამდენადაც ვიცი, ახალ პრემიერს არ დახვედრია კარამელივით ტკბილი საზოგადოებრივი აზრი, მას კიდევ ეჭვით უყურებენ, ბევრს აკრიტიკებენ, დასცინიან... ისევე როგორც პრეზიდენტს და ეს უკვე იმაზე მეტყველებს, რომ ქართული ხელისუფლების ორივე თავს “მემკვიდრეობა” ჯერ კიდევ მოსაპოვებელი და განსამტკიცებელი აქვს. საზოგადოება არ არის ბოსტანი, რომლის მოსავლის მიღებას ზუსტად განსაზღვრული დრო სჭირდება, თუკი საზოგადოება 20 წლის მერე ჩათვლის, რომ ის, როგორც დღეს ამბობენ, უკვე “შედგა”, უკვე ზრდასრულია, ეს ნიშნავს, რომ მას ჯერ ზრდა არც კი დაუწყია.

ვერ გეტყვით, დგას თუ არა ბიძინა ივანიშვილი ჰუმანიზაცია-დეჰუმანიზაციის ფაზებს მიღმა. საამისოდ საკმარისი არგუმენტები ჯერჯერობით არ გამაჩნია. ის ამ ფაზების დაფიქსირებამდე გაქრა ავანსცენიდან, განსხვავებით სააკაშვილისგან და სხვა ქართველი ლიდერებისგან.

თანაც ამის შესახებ რომ ვილაპარაკო, სულ ცოტა, დარწმუნებული უნდა ვიყო, რომ მკითხველს ჩემი “ანტიდოტი”, წაკითხული აქვს და წარმოდგენა აქვს, რას ვგულისხმობ დეჰუმანიზაცია-ჰუმანიზაციის ფაზებში. ორი სიტყვით მას, სამწუხაროდ, ვერ განვმარტავ, ეს რომ შემეძლოს, ალბათ, ხვდებით, მთელ წიგნს არ დავწერდი.

- ერთი შეხედვით, შენი არაჰუმანური ფრაზა უნდა გაგახსენო: შეგიმჩნევიათ?- როდესაც ღირსების შემლახველ სკანდალებში ეხვევიან, ქართველი ფუნქციონერები თავს არ იკლავენ. ღირსების კრიტერიუმებზე გკითხე ზევით და ახლა “ჩაგეკითხები”, შენი ფორმულით რომ იმოქმედონ და ემოქმედათ ქართველ ფუნქციონერებს, დღეს რამდენი მათგანი დარჩებოდა ცოცხალი? ფიქრობ, რომ ფუნქციონერისთვის მორალური ღირებულებები მთავარი უნდა იყოს და ის თავსებადია ჰუმანიზაცია-დეჰუმანიზაციის ფაზებთან?

- მე არ ვიტყოდი, რომ ეს არაჰუმანური ფრაზაა, პირიქით, არაფერია ისეთი ჰუმანური, როგორც ღირსება- ბოლოს და ბოლოს, რუსთაველი შემიძლია დავიმოწმო, რომელიც გვასწავლის, რომ ნაძრახ სიცოცხლეს სახელოვანი სიკვდილი სჯობია. რა თქმა უნდა, პირდაპირი მნიშვნელობით არც შოთა მოგვიწოდებს სიკვდილისკენ და არც მე- ჩვენ ორივე სიცოცხლეზე ვლაპარაკობთ და არა სიკვდილზე, კაცმა რომ თქვას, ძალიან მცირეა იმის შესაძლებლობა, რომ ადამიანმა უღირსად იცხოვროს და ღირსეულად მოკვდეს... თვითმკვლელობა არ არის ღირსების ინდულგენცია. ის მხოლოდ უღირსობის გააზრების აუტანლობიდან, მისი ჯოჯოხეთიდან გაქცევის ყველაზე იოლი საშუალებაა. მაგრამ საკუთარი უღირსობის გააზრებას გარკვეული ღირსება, მისი გააზრების კულტურა მაინც სჭირდება. ქართველი მაღალი ფუნქციონერებისა და პოლიტიკოსების უდიდეს ნაწილს კი ზოგადი კულტურის ძალიან დიდი დეფიციტი აქვს. ამდენად, მათთვის ღირსება ძალიან ელასტიკური, დეფორმირებადი, თუ გნებავთ, მოდელირებადი ცნებაა. ასეთებს ღირსების რამდენიმე მოდელი აქვთ შენახული თავიანთ სულიერების გარდერობში, რომელსაც “ამინდისა” და “სეზონის” მიხედვით ირგებენ, კარგად შეკერილი კოსტიუმივით.

- საოცარი მიგნებაა- ადამიანის უფლებების დეკლარაცია სამოქალაქო ომებმა და რევოლუციებმა შექმნა და არა საერთაშორისო კონფლიქტებმაო, ამბობ. სხვა ქვეყნების ისტორიული გამოცდილების შემხედვარე არ შემიძლია, არ დაგეთანხმო, მაგრამ ჩვენ რა ამით? ერთიც გვქონდა და მეორეც. მშვიდობიანადაც შევცვალეთ ხელისუფლება, მაგრამ შედეგი? როდის შეიძლება გახდეს სახელმწიფოში უზენაესი ადამიანი და არა ხელმწიფე?

- მხოლოდ მაშინ, როდესაც სახელმწიფო მიხვდება კულტურის უზენაესობას. ამას პოლიტიკოსთა, ძალაუფლებაში მყოფ ადამიანთა და მათი ისტორიული ლიდერის ნება სჭირდება. ასეთი ადამიანის პრიორიტეტები სულ სხვა, მაგალითად, ვაცლავ ჰაველისა უნდა იყოს და არა პინოჩეტის. ყოველთვის მქონდა იმედი, რომ საქართველოში ერთი ასეთი კაცი მაინც გამოჩნდებოდა. სამწუხაროდ, შევცდი.

მე არავის აღარ ვენდობი- არც პოლიტიკოსებს, არც მილიარდერებს და არც ფილოსოფოსებს. მათ ყველას დაახლოებით ერთნაირად ესმით სახელმწიფო. მე კი- სრულიად სხვანაირად. ჩემთვის სახელმწიფო კულტურის უზენაესობაა, სანამ ამას არ ვაღიარებთ, ადამიანის უზენაესობას ისევე არ ექნება ფასი, როგორც არ ჰქონდა საბჭოთა კავშირში- მიუხედავად მისი ხმაურიანი ოფიციალური დეკლარაციებისა და ლოზუნგებისა.

აქვე მინდა განვმარტო: მე არ ვსაუბრობ კულტურაზე, როგორც მხოლოდ რაღაც არამატერიალურ ფასეულობაზე, რომელიც მძიმე ფინანსურ ტვირთად აწევს სახელმწიფოს.

ვინმეს გულუბრყვილო უტოპისტი ან მატყუარა ოპორტუნისტი რომ არ ვეგონო, ერთ ძალიან საყურადღებო ცნობას მოგაწვდით, რომელიც ფრანგულმა ჟურნალმა “ლა ტრიბუნმა” გამოაქვეყნა იანვარში: გასული წლის მონაცემებით, საფრანგეთში კულტურის სფეროს კონტრიბუცია მთლიანი შიდა პროდუქციის მაჩვენებელში შვიდჯერ აღემატება საავტომობილო ინდუსტრიისას და შეადგენს 57,8 მილიარდ ევროს.

ვისაც არ ახსოვს, შევახსენებ: საფრანგეთი ერთ-ერთი ყველაზე დიდი ავტომწარმოებელია მსოფლიოში.

- დაბოლოს, ჩვენ მივეჩვიეთ ერთ დიდ უბედურებასაც, რომ ყველა მმართველი მართალია და სიმართლეს, ჭეშმარიტებას ღაღადებს. ვიღაცისთვის ეს ბაღის გამგეა, ვიღაცისთვის სოფლის თავკაცი, ვიღაცისთვის პოლიციელი, ვიღაცისთვის მინისტრი და ვიღაცისთვის პრეზიდენტი თუ პრემიერი. ამ ვიღაცებისთვის კი კრიტიკული აზრი მტრის აზრია. სად არის ჭეშმარიტება, სად არის სიმართლე, სად არის გონიერება? მხოლოდ წიგნში და “ფეისბუკის” კედელზე? რით დავარწმუნოთ “უფროსები”, რომ არ ვართ მტრები, ვინც სხვაგვარად ვფიქრობთ და როგორ ვაიძულოთ ისინი, არასოდეს თქვან- მე ვარ კანონი!?

- ჭეშმარიტება შენშია. მხოლოდ ის ძალიან პატარაა და ასე ადვილად ვერ იპოვი, მას გამუდმებით უნდა მოუარო, მცენარესავით ყოველდღიურად წყალი დაუსხა, ნიადაგი გაანოყიერო, ქარს მოარიდო, ცოტა რომ წამოიზრდება, ნელ-ნელა დამოუკიდებელ ცხოვრებას მიაჩვიო, ბოლოს კი გაათავისუფლო, სანამ შენი სიყვარული მარწუხებად გადაიქცევა და დაახრჩობს... ეს ჭეშმარიტება სხვას შობს... აი, ეს არის ჭეშმარიტება. ძალიან მარტივია.

სანამ ჭეშმარიტებას “სოფლის გამგებელში”, პოლიციელში ან მღვდელში ეძებ, შენი ქვეყანა, შენი ქალაქი, ოჯახი, შენი სამყარო ავტორიტარული იქნება, შენ კი- გამუდმებით უბედური და დაჩაგრული... და კაცმა რომ თქვას, სავსებით დამსახურებულად.

გოჩა მირცხულავა, გაზეთი "პრემიერი"

FaceBook