ფედერიკო ფელინი და ჯულიეტა მაზინა

“მე მის თვალებში საკუთარი ანარეკლი შემიყვარდა”

ორმოცდაათი წელი და ერთი დღე _ ჯულიეტა მაზინასა და ფედერიკო ფელინის ბედნიერება ამდენ ხანს გაგრძელდა. მათ ცხოვრების გრძელი გზა გაიარეს და ერთმანეთს სიკვდილის შემდეგაც არ დაშორებიან.

“ჩემი ჯულიეტა”

გოგონა სახელად ჯულია-ანა არც კი ოცნებობდა კინომსახიობის დიდებაზე. მასწავლებლის ოჯახის უფროსი შვილი სკოლის დამთავრების შემდეგ რომში, დეიდასთან გაემგზავრა. არქეოლოგიით გატაცებულმა უნივერსიტეტში ჩააბარა, სადაც სტუდენტურ ექსპერიმენტულ თეატრში დაიწყო თამაში. ის პროფესიონალებმა შეამჩნიეს და მალე რადიოდადგმებში მიიწვიეს.

ის გაძლიერებულად ეუფლებოდა მეტყველების ტექნიკას, ცდილობდა, მოეშორებინა ჩრდილოეთ იტალიური დიალექტი და ახმოვანებდა გასართობ რადიოსკეტჩებს სერიიდან “ჩიკო და პალინა”. სკეტჩების სცენარს ხელს აწერდა უცნობი ავტორი ფედერიკო ფელინი. რამდენიმე ხნის შემდეგ მან ეს გამხდარი, გონებამახვილი ბიჭი გაიცნო.

საინტერესოა, რომ თავისი ცხოვრების მთავარი არჩევანი ფელინიმ შემთხვევით გააკეთა. 

ფელინის მამა ღვინითა და ტკბილეულით მოვაჭრე იყო. ის ვაჟში მხოლოდ ადვოკატს ხედავდა. ბიჭი კი თავისუფალ დროს ხატავდა და მშობლიურ ქალაქ რიმინში პატარა “ატელიეც” გახსნა, სადაც კლიენტების კარიკატურებს ქმნიდა. 18 წელი ძლივს შესრულებოდა, რომ ფედერიკო ფლორენციაში გაემგზავრა, სადაც ტექსტებს თხზავდა და იუმორისტული ჟურნალებისთვის ხატავდა. ოცნებებმა ის რომში წაიყვანა, სადაც ათობით პროფესია გამოიცვალა.

შემდეგ გაიცნო ვარიეტეს პოპულარული მსახიობი ალდო ფაბრიცი, რომელმაც ის თეატრისა და კინოს სამყაროს აზიარა. ამ დროს მამის ზეგავლენით მან რომის უნივერსიტეტში იურიდიულ ფაკულტეტზე ჩააბარა. ფედერიკო რადიოდადგმებისთვის სცენარების დაწერასაც ასწრებდა.

 “მე მის თვალებში საკუთარი ანარეკლი შემიყვარდა”

ფელინიმ ჯულიეტა მაშინვე მოხიბლა. ფედერიკო მას დაუჯერებელ ისტორიებს უყვებოდა, ბევრს ფანტაზიორობდა საკუთარ თავსა და ცხოვრებაზე. ჯულიეტა თავიდან ფანტაზიასა და რეალობას ვერ ასხვავებდა. მას ესმოდა, რომ ფელინის მიერ შექმნილი სამყაროს დანგრევა არ შეიძლებოდა, ეს მას ტრავმას მიაყენებდა. ჯულიეტამ ყოველთვის იცოდა, რომ ნამდვილი სიყვარული მსხვერპლშეწირვასა და ალტრუიზმს მოითხოვდა. ფელინი იყო ადამიანი, რომელიც მთელი ცხოვრება უყვარდა, მზად იყო მისთვის, მათი სიყვარულისთვის ნებისმიერი მსხვერპლი გაეღო.

 “ყოველთვის ვფიქრობდი, რომ ჯულიეტასთან ჩემი შეხვედრა ბედის მიერ იყო განსაზღვრული და არ მგონია, რომ შეიძლებოდა სხვაგვარად მომხდარიყო. საქმიანი ურთიერთობა პირადი ურთიერთობის პარალელურად მიმდინარეობდა და ეს ყოველთვის ასე იყო”, _ ამბობდა შემდეგ ფელინი.

გაცნობიდან ორი კვირის შემდეგ ისინი დაქორწინდნენ და საცხოვრებლად დეიდა ჯულიასთან გადავიდნენ (ამ მოვლენის შემდეგ დეიდა ჯულიასა და ჯულიეტას მშობლების ურთიერთობა გართულდა: მშობლები სხვანაირ სიძეზე ოცნებობდნენ, ისინი შოკირებული იყვნენ იმით, რომ შეყვარებულებმა ჯვარი არ დაიწერეს და ამაში დეიდა ჯულიას ადანაშაულებდნენ). მაზინამ და ფელინიმ ჯვარი ხუთი თვის შემდეგ დაიწერეს. ფელინი მუსოლინის არმიაში გაწვევას ემალებოდა, ამიტომ უსაფრთხოების მიზნით ის კათოლიკურ ტაძარში გამოჩენას მოერიდა.

ჯვრისწერიდან სამი კვირის შემდეგ ჯულიეტამ ბავშვი დაკარგა. ის კიბიდან გადმოვარდა, როდესაც კარადის მაღალი თაროდან ნივთებს იღებდა. ჯულიეტა ძალიან განიცდიდა, მაგრამ ექიმი და დეიდა ჯულია ამშვიდებდნენ: ის ხომ ძალიან ახალგაზრდა იყო და ბავშვები კიდევ ეყოლებოდა, მაგრამ ბედისწერა სხვა რამეს უმზადებდა.

1945 წელს ჯულიეტას მეორე ორსულობა მტანჯველი, ხანგრძლივი მშობიარობით დასრულდა და ქვეყნიერებას მოევლინა მათი ვაჟი პიეტრო ფედერიკო ფელინი _ სუსტი ახალშობილი, რომელსაც ექიმებმა ხანმოკლე სიცოცხლე უწინასწარმეტყველეს. მშობიარობის შემდეგ ექიმებმა ჯულიეტა გააფრთხილეს, რომ მას ბავშვი აღარ ეყოლებოდა. მას ესმოდა, რომ პიეტრო მისი ერთადერთი შვილი იყო და ორი კვირის განმავლობაში მისი სიცოცხლისთვის თავდაუზოგავად იბრძოდა. ვაჟის დაკარგვის შემდეგ მან დედობის იმედიც დაკარგა.

ჯულიეტა ტკივილით იყო განადგურებული, ფედერიკო კი გადაღებებიდან გაღიზიანებული ბრუნდებოდა. ის ჯულიეტას ეუბნებოდა: “ნუ ტირი, ჯულიეტა, შენ ხომ მე გყავარ”. ჯულიეტა ცდილობდა, მისი თანდასწრებით მაინც არ ეტირა. მან მთელი თავისი ცხოვრება ქმარს მიუძღვნა.

გენია და მუზა

ფედერიკო ყოველთვის დარწმუნებული იყო თავის გენიალურობასა და განსაკუთრებულობაში. ის ადვილად აკრიტიკებდა დიდ ადამიანებს, მისთვის არ არსებობდნენ ავტორიტეტები. ფელინი მიზნის მისაღწევად შტურმზე გადადიოდა და თუ შტურმი შედეგებს არ იძლეოდა, უკან იხევდა. ვიდრე მსოფლიომ მასში გენია არ აღიარა, მსგავს ტაქტიკას არანაირი დადებითი შედეგი არ მოჰქონდა. მაშინ ინიციატივა ჯულიეტამ აიღო. ის აწყობდა მიღებებს იმ ადამიანებისთვის, რომლებიც ფედერიკოს კარიერაში გამოადგებოდნენ. ის ცდილობდა, ფედერიკოს ხისტი საქციელი თავისი არისტოკრატიზმით შეერბილებინა. თუ ფედერიკო ვახშამზე არ მიდიოდა, ჯულიეტა საუბარს ისეთ მიმართულებას აძლევდა, რომ ვახშმობის შემდეგ სტუმრები ფედერიკოზე უფრო ბევრს იგებდნენ, ვიდრე მაშინ, მაგიდასთან მათ გვერდით რომ მჯდარიყო.

1945 წელს ჯულიეტა კინორეჟისორ რობერტო როსელინის დაუმეგობრდა. ისინი ერთად სადილობდნენ, სეირნობდნენ და საუბრობდნენ ყველაფერზე, გარდა კინოსი. ჯულიეტამ მიზანს მიაღწია. როსელინიმ ფელინი სტუდიაში მიიწვია: პირველად ასისტენტად, შემდეგ _ მეორე რეჟისორად, სამი წლის შემდეგ კი თავად გადაიღო ფილმი მისი სცენარის მიხედვით... ასე დაიწყო დიდი რეჟისორის შემოქმედებითი გზა.

“პატარა ქალი დაკარგული ლეკვის თვალებით”

ყველა ჯილდო ბევრი იყო... ფული კი, სამწუხაროდ _ არა. ისინი ვერ გახდნენ, ასე თუ ისე, უზრუნველყოფილი ადამიანები. ჯულიეტა პრაქტიკული ქალი გახლდათ და როგორც მათი მეგობრები ამბობდნენ, მაესტრო სწორედ ამის გამო არ მოკვდა შიმშილით.

ფედერიკოს ფული თან არასდროს ჰქონდა, მან იცოდა, რომ მომენტალურად დახარჯავდა იმას, რაც ჯიბეში ექნებოდა. და ხარჯავდა კიდეც _ მისი სავიზიტო ბარათი გახდა ცნობილი ალისფერი შარფები, რომლებსაც ყველაზე ძვირადღირებულ მკერავებს უკვეთდა. ის დაუფიქრებლად ქირაობდა სასტუმროს ძვირადღირებულ ნომრებს მხოლოდ იმიტომ, რომ იქ ცხოვრობდნენ ჩარლი ჩაპლინი ან ოდრი ჰეპბერნი. ჯულიეტა კი იხდიდა და ხუმრობით საკუთარ თავს ფინანსისტს ეძახდა. მას არ ჰქონდა ძვირფასი ბეწვეული, ბრილიანტები. მათ ვერ შეძლეს რომის ხმაურიანი, ხალხმრავალი ცენტრიდან ქალაქგარეთ გადასვლა, როგორც ამას ყველა უზრუნველყოფილი იტალიელი აკეთებდა. მათ არ ჰქონდათ არც ვილები, არც იახტები და არც ავტომობილი. დასასვენებლადაც კი ფედერიკოს მშობლიურ ქალაქ რიმინში მიემგზავრებოდნენ, სადაც მამისეულ სახლში ცხოვრობდნენ.

 “პატარა ქალი დაკარგული ლეკვის თვალებით”, _ ასე ამბობდა ფედერიკო ჯულიეტაზე. მას არ სწყინდა და მადლობის ნიშნად იღიმებოდა. ჯულიეტას შეეძლო, თავისი შემოქმედებითი კარიერა უზრუნველეყო, მაგრამ ამის ნაცვლად კარიერა ქმარს შეუქმნა.

ჯულიეტა მხოლოდ ოთხი როლის მსახიობი იყო. ფელინი კი “ოსკარებს” იღებდა, 1963 წელს ფილმისთვის “რვა-ნახევარი” და 1974 წელს ფილმისთვის “ამარკორდი”, შემდეგ კი საპატიო “ოსკარის” მფლობელიც გახდა, კინოხელოვნებაში შეტანილი წვლილისთვის.

გზა

ჯულიეტა ყოველთვის უმალავდა ქმარს თავის პრობლემებსა და ავადმყოფობას. მის სასიკვდილო დაავადებაზე ფედერიკოს ძალიან დიდხანს წარმოდგენა არ ჰქონდა. ფედერიკო რომ არ შეეშფოთებინა, ჯულიეტა ამბულატორიულად მკურნალობდა და ექიმების მოთხოვნის მიუხედავად, კლინიკაში დაწოლაზე უარს ამბობდა. ჯულიეტამ ექიმების რჩევა მხოლოდ მაშინ მიიღო, როდესაც თავად ფედერიკოც საავადმყოფოში მოხვდა. ჯულიეტა რომში გაემგზავრა, რათა ჰოსპიტალიზაციაზე დათანხმებულიყო, მაგრამ უკვე ძალიან გვიანი იყო.

ფელინისთვის ეს მოწმენდილ ცაზე მეხის გავარდნას ჰგავდა. მას თავზარი დაეცა _ ჯულიეტა ხომ მისთვის ცოლიც იყო, მეგობარიც, მრჩეველიც, თანაავტორიც. ფედერიკო ამ ყველაფრის ერთ წამში დასაკარგად მზად არ იყო. მან მანქანა მოითხოვა, რომ ცოლთან წასულიყო. ფედერიკო ოპერაციის შემდეგ ჯერ კიდევ სუსტად იყო, ის შეიძლებოდა გზაშიც მომკვდარიყო... ფედერიკოს სთხოვდნენ, ცოტა ხანს მაინც მოეცადა, მაგრამ მან თავისი გაიტანა და ჯულიეტასთან იმავე დღეს გაემგზავრა.

ახლა ისინი მეზობელ პალატებში იწვნენ _ ფელინი კარგად ხდებოდა, ჯულიეტა კი კვდებოდა... ექიმებმა თქვეს, რომ მას წელიწად-ნახევრის, ან ორი წლის სიცოცხლე დარჩა. საავადმყოფოდან ორივე ერთ დღეს გამოწერეს _ 1993 წლის ოქტომბრის ბოლოს. ფელინის სურდა, ოქროს ქორწინება აღენიშნათ, საავადმყოფოს პალატა კი ასეთი დღესასწაულისთვის არ გამოდგებოდა.

ცოლქმრული ცხოვრების 50 წლის იუბილეზე ფედერიკოს იმ რესტორანში უნდოდა წასვლა, სადაც ჯულიეტა გაცნობის დღეს დაპატიჟა. ჯულიეტას კი სახლში დარჩენა სურდა, თუმცა იმის მიუხედავად, რომ გული ცუდს უგრძნობდა, ფედერიკოს მაინც გაჰყვა.

რესტორანში ჯულიეტა უეცრად ატირდა. ფელინი ყოველთვის ბრაზობდა, როცა ის ტიროდა, მაგრამ ახლა მოულოდნელად უთხრა: “ნუ ტირი... ჯელსომინა”. მან ჯულიეტას მისი პირველი ეკრანული გმირის სახელი დაუძახა. და ეს იყო მისი უკანასკნელი სიტყვები. მოიტანეს საუზმე, ფედერიკომ მადიანად დაიწყო ჭამა, მაგრამ უცებ დაბარბაცდა და... მას გულის შეტევა მოუვიდა. გამოიძახეს “სასწრაფო დახმარება” და იმავე საავადმყოფოში წაიყვანეს, საიდანაც რამდენიმე დღის წინ გამოწერეს. ექიმები მის გადარჩენას ცდილობდნენ, მაგრამ უკვე გვიანი იყო, ის ჯერ კიდევ რესტორანში გარდაიცვალა.

ფელინის დაკრძალვაზე მილიონობით ადამიანი მივიდა, გზა რომიდან რიმინამდე სავსე იყო მანქანებით. ჯულიეტა არ ტიროდა, შეშინებული მხოლოდ იღიმოდა, თანაგრძნობის საპასუხოდ.

ექიმები ჯულიეტას წელიწად-ნახევრის, ან ორი წლის სიცოცხლეს დაჰპირდნენ იმ პირობით, თუ ის ავადმყოფობას შეებრძოლებოდა. მაგრამ ის არ იბრძოდა და ფედერიკოს სიკვდილის შემდეგ მხოლოდ ექვს თვეს იცოცხლა. მის საფლავზე ასეთი წარწერაა: “ჯულიეტა, ახლა შეგიძლია, იტირო”.

 მოამზადა მაკა სვიმონიშვილმა, გაზეთი "პრემიერი"

FaceBook