სად და ვისთან დადის ივანიშვილი...

სად და ვისთან დადის ივანიშვილი; მაიდანი სამუდამოდ; სპეცოპერაცია “ხანუქა”; რას ურიგდება პაატა ზაქარეიშვილი

 ბიძინა ივანიშვილის გადადგომის შემდეგ, მისი პერსონა კვლავინდებურად ყურადღების ცენტრშია. ამაზე არა მხოლოდ ქართულ მედიასა და ბლოგოსფეროში გავრცელებული ინფორმაციები მეტყველებს, არამედ, თუნდაც, ამერიკის პრეზიდენტ ბარაკ ობამას სამადლობელი წერილი, რომელშიც ობამა ივანიშვილს მადლობას უხდის “ავღანეთში საქართველოს მნიშვნელოვანი წვლილისა” და “ხელისუფლების მშვიდობიანი გადაცემისთვის”.

რეალურად, არც პირველთან და არც მეორესთან ბიძინა ივანიშვილს არავითარი კავშირი არა აქვს. მაგრამ ჩვენებური “ყურადღების” გარდა, გამოსათხოვარი წერილი რაღაცას ხომ უნდა ეძღვნებოდეს? მით უმეტეს უცნაურია, როდესაც საქმე (და წერილი) ეხება პოლიტიკოსს, რომელმაც ორჯერ უარი თქვა ამერიკაში ვიზიტით გამგზავრებაზე. საერთოდ, უნიკალური შემთხვევაა თანამედროვე მსოფლიოში. თანაც მიზეზი არ დაუმალავს: “უაზრო დისკუსიებში მონაწილეობა არ მინდაო”. “უაზრო დისკუსიებში” _ სააკაშვილის გარემოცვის წევრთა დაპატიმრებების გამო.

მიუხედავად იმისა, რომ ამერიკელთა თვალთახედვით თეთრ სახლში “უაზრო დისკუსიები” არ ტარდება, მისმა დღევანდელმა მეპატრონე-არენდატორმა მაინც გადაწყვიტა აწ უკვე წასული პოლიტიკოსისთვის სამადლობელ-გამოსათხოვარი წერილით მიემართა და ფრთხილი ოპტიმიზმიც გამოთქვა, რომ მისი მემკვიდრე _ ირაკლი ღარიბაშვილი უფრო ითამაშებს მსოფლიოში მიღებული, ანუ დიდწილად წინა საუკუნეში ამერიკის მიერ დამკვიდრებული წესებით. ესე იგი, ვიზიტზე მაინც არ იტყვის უარს.

ამ უცნაურ დამოკიდებულებას ბიძინა ივანიშვილის მიმართ, ორი ურთიერთდაკავშირებული მიზეზი განაპირობებს. პირველ რიგში ის, რომ ივანიშვილი, გადადგომის მიუხედავად, კვლავაც რჩება მილიარდერად და ერთ-ერთ უმდიდრეს ადამიანად მსოფლიოში. აქ “ერთ-ერთი” შეიძლება მეასე ადგილსაც გულისხმობდეს “ფორბსის” რეიტინგში, მაგრამ ეს “ასეული”, ამერიკული თვალთახედვით, მაინც ელიტათა ელიტაა და ამერიკელები ტრადიციული პიიტეტით არიან განწყობილნი ამ კოჰორტის მიმართ. გარდა ამისა, ბიძინა ივანიშვილი დღესაც ითვლება ყველაზე გავლენიან ფიგურად საქართველოში. ლოგიკურად ასეა. მაშასადამე, ხსენებული ინტერესიც ბუნებრივია.

სად არის? საქართველოდან ხომ არ წავიდა? ვის ხვდება? რას აკეთებს?

არსადაც არ წასულა. რას აკეთებს და იმას, რასაც 2011 წლამდე აკეთებდა. ივანიშვილი უბრალოდ დაუბრუნდა ჩვეულ ცხოვრების წესს, რომელსაც პოლიტიკაში მოსვლამდე მისდევდა _ დაჟინებული ანონიმურობა საჯარო თვალსაზრისი, მაგრამ აქტიურობა პირადი კონტაქტებისას.

თვალსაჩინო მაგალითი: რამდენიმე დღის წინ, ივანიშვილი პირადად ეწვია ყოფილი მთავარი პროკურორის, არჩილ კბილაშვილის საადვოკატო ოფისს (სხვათა შორის, ეს საადვოკატო კომპანია ერთ-ერთი საუკეთესოა საქართველოში) და რამდენიმე საათიც დაჰყო ამ ოფისში, რაც არა მხოლოდ თვით კბილაშვილის, არამედ მისი პარტნიორი ადვოკატებისა და მთელი “საადვოკატო ჰამქრისადმი” პატივისცემის დადასტურება იყო. ძალიან ნიშანდობლივი დადასტურებაც. ეს მეტყველებს, რომ ივანიშვილი, ჯერჯერობით მაინც, საქართველოდან არსად წასვლას არ აპირებს და აქ ბევრი საქმეც აქვს. თუ რა საქმე, ამას უახლოესი მომავალი გვიჩვენებს. 

სხვა მხრივ, ბიძინა ივანიშვილი, ჩვენს ხელთ არსებული ინფორმაციით, თავის ყოველდღიურობას აგებს იმავე პრიორიტეტებით, რითაც 3 წლის წინათ, სანამ ცხოვრების წესს მისთვის საძულველი პოლიტიკა დაურღვევდა: ოჯახი, მეგობრები, ჰობი (ფსიქოლოგია, ბავშვთა აღზრდა)  და კოლექცია. “ეს არის და ეს” _ როგორც ყოფილი პრეზიდენტი იტყოდა ხოლმე.

ბიძინა ივანიშვილის მსგავსად, მიშაც საყვარელი საქმითაა დაკავებული. პოლიტიკა ხომ მისი მთავარი ვნება და წყურვილია: “ევრომაიდანზე” გამოსვლით სააკაშვილმა დაამტკიცა, რომ, სანამ პირში სული უდგას, არ მოიშლის ევროპის განთავისუფლების მესამე ტალღის ასაგორებლად ბრძოლას. პოლიტიკისთვის მას საკმაოდ ძლიერი და საჭირო თვისებები აქვს. პირველ რიგში ის, რომ საწინააღმდეგო აზრს არანაირ ყურადღებას არ აქცევს. ჭეშმარიტ პოლიტიკოსს მხოლოდ მომხრეთა აზრი და დამოკიდებულება აინტერესებს, რაც არ უნდა ილაპარაკოს საჯაროდ _ პოლიტკორექტულობიდან გამომდინარე. ამიტომ, როგორც არ უნდა გაღიზიანდეს უკრაინელთა ნაწილი, რამდენი ჰალსტუხიც არ უნდა მიიტანონ ამ უკმაყოფილოებმა თუ პროვოკატორებმა მაიდანზე (“ხუთდღიანი ომის” ტრაგიკომიკური ეპიზოდის აღსანიშნავად), მიშა მაინც მიშასებურად, ესე იგი ომახიანად და წარბშეუხრელად გამოვა, კვლავაც მოუწოდებს რევოლუციისკენ და თუ საჭიროა, პირადად ჩაუდგება სათავეში კოლონებს “ჩვენი და თქვენი თავისუფლებისთვის”.

მან “დაიჭირა” ის ძალზე მნიშვნელოვანი ფსიქოლოგიურ-პოლიტიკური ტრენდი, რომლის ფარგლებშიც აღმოსავლეთ ევროპელი პოლიტიკოსები მუდამ მიესალმებიან ნებისმიერ ანტირუსულ ამბოხს პოსტსაბჭოურ სივრცეზე იმ შემთხვევაშიც კი, თუ ტრადიციულ ევროპას, ანუ, კაცმა რომ თქვას, ნამდვილ ევროპას (იგი გერმანიით იწყება და ინგლისით სრულდება) ასეთი გამწვავება სულაც არ ეპიტნავება.

აი, ამ ტრენდის ფარგლებში და  ბუზეკის თუ კაჩინსკის მაგვარი პოლიტიკოსებისთვის, მიშა ყოველთვის სასურველი პარტნიორი იქნება, რაც, ყველაფერთან ერთად, იმასაც უზრუნველყოფს, რომ საქართველოს ხელისუფლება მის წინააღმდეგ ბევრს ვერაფერს გაბედავს, ადრე აღძრული სისხლის სამართლის საქმეების ფარგლებში. აქედან გამომდინარე (პოლიტიკის ვნება რომც არ წვავდეს), სადმე ამსტერდამის გარეუბანში, ოჯახურ მყუდროებაში მცხოვრები მიშა ძმები სტრუგაცკების ფილოსოფიური ფანტასტიკის სფეროდან იქნებოდა.

თუმცა, როგორც მოქმედი პოლიტიკოსი (თუნდაც უკვე ექსპრეზიდენტი), მისი აქტიურობა “რუსეთისგან ევროპის განთავისუფლების მესამე ტალღის ფარგლებში”, მაინც უქმნის პრობლემებსა და რისკებს საქართველოს, რაკი იანუკოვიჩის უკრაინა ჩვენი მთავარი სავაჭრო პარტნიორია, ხოლო პუტინის რუსეთი _ დაუძინებელი მტერი. მათ არ შეიძლება ეს ყოველივე მოსწონდეთ, ხოლო შეძლებით კი (ანტიქართული მოტივაციის ფარგლებში) ძალიან ბევრი შეუძლიათ მოქმედებით ან უმოქმედობით. ჩვენი პატარა და სუსტი ქვეყნისთვის ორივე კატასტროფაა.

სახელმწიფო რომ სუსტია, ეს ხანუქას დღესასწაულის დარბევის მცდელობისას გამოვლინდა კიდევ ერთხელ. რა თქმა უნდა, ძალიან ადვილად შეიძლება ავხსნათ ყოველივე ანტიებრაული რესენტიმენტით, მაგრამ არავითარი ანტისემიტიზმი საქართველოში არ არსებობდა და არ არსებობს. ოღონდ არა იმიტომ, რომ ქართველები ასეთი ტოლერანტულები ვართ. უბრალოდ, ებრაელები, საუკუნეთა განმავლობაში, არ ასრულებდნენ ჩვენს სოციალურ და ეკონომიკურ ცხოვრებაში იმ და ისეთ როლს, როგორც შუა საუკუნეების ვენეციაში, რამაც განაპირობა ჯერ რესენტიმენტი, შემდეგ კი უილიამ შექსპირის გენიალური ქმნილება, რომელიც, სინამდვილეში, არა ერთი ებრაელი მევახშის ისტორიაა, არამედ იმის ქადაგება, რომ იდენტობას დაცვა სჭირდება, ესე იგი ქმედითი და ძლიერი სახელმწიფო.  თუ სახელმწიფო არა გაქვს, აუცილებლად დაიჩაგრები.

საქართველოში ხანუქას დარბევის მსგავსი ექსცესები (სხვათა შორის, უკვე მოჰყვა რეაქცია ისრაელის პრესაში) უფრო რელიგიური ფუნდამენტალიზმითაა განპირობებული და არა რაიმე ღრმა სოციალური მიზეზებით. მაგრამ თანამედროვე გლობალიზებული და “ინტერნეტიზებული” მსოფლიოს ერთ-ერთი თვისებაც ისაა, რომ ცალკეული ექსცესი იოლად შეიძლება იქცეს პოლიტიკურ მოვლენად, ხოლო თვით ეს ინციდენტი კი სპეცსამსახურთა რაფინირებული ოპერაციის შედეგი იყოს.

აბა, სხვა როგორ უნდა აიხსნას ის უცნაურობა, რომ არასდროს ხანუქა არ  დარბეულა საქართველოში (სხვათა შორის, ქრისტეს ჯვარცმასთან არანაირი კავშირი არ აქვს, რაკი მაქაბელებმა იერუსალიმის ტაძარი დიდი ხნით ადრე განწმინდეს) და მაინცდამაინც ახლა არბევენ, როცა ისრაელმა და საქართველომ გააფორმეს სრულიად მოულოდნელი შეთანხმება უვიზო რეჟიმის შესახებ. განა ჭკვიანმა ებრაელებმა არ იციან, რომ ისრაელში ტურისტად ჩასული ქართველების 90% იქ სამუშაოდ დარჩება? ძალიან კარგად იციან. ისევე, როგორც იციან ეს იმ მოსკოვურ ლაბორატორიებში, სადაც ერთ-ერთი განყოფილება ყოველდღიურად აანალიზებს “საკურატორო ქვეყანაში” მიმდინარე პროცესებს და შესაბამის ოპერაციებსაც გეგმავს საპასუხოდ.

ხსენებული ექსცესი უყურადღებოდ არ დარჩენილა, მათ შორის საქართველოში. სამაგიეროდ, ვერავინ შენიშნა, რომ ქვეყნის ახალი პრეზიდენტის მაგიდაზე დაიდო პაატა ზაქარეიშვილის წინადადება მისი თანამდებობისთვის სახელის შეცვლის შესახებ. ამიერიდან, რეინტეგრაციის ნაცვლად, პოსტს ეწოდება “სახელმწიფო მინისტრი შერიგებისა და სამოქალაქო თანასწორობის საკითხებში”.

სახელწოდების ამ ცვლილებას, რადიო “თავისუფლების” შვილობილი “ეხო კავკაზას” ჟურნალისტმა დემის პოლანდოვმა ცინიკური წერილი უძღვნა: “შერიგება ხომ არა მხოლოდ “ვინმესთან”, არამედ “რაიმესთანაც” შეიძლებაო”. მაგალითად, მისი თქმით, შერიგება კავკასიაში ჩამოყალიბებულ ახალ რეალიებთან, ანუ აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის დამოუკიდებლობასთან.

გარდა ამისა, ამერიკული რადიოსადგურის წამყვანი ჟურნალისტი განცვიფრებულია: “სამოქალაქო თანასწორობა რა შუაშია _ განა ეს საქართველოს სახალხო დამცველის ფუნქცია არ არისო”. ანუ, ამით ამბობს: აფხაზები და ოსები საქართველოს მოქალაქეები უკვე აღარასოდეს იქნებიან და ზაქარეიშვილი ნეტავ, ვისი უფლებებისთვის დაშვრებაო.

თბილისში კაციშვილი არ კითხულობს, რა მიზნით, რატომ და როგორ აქცია ამერიკის სახელმწიფო დეპარტამენტმა ამერიკული რადიოსადგური(!) ზუსტად პუტინისეული ანტიქართული პროპაგანდის რუპორად. თუმცა, ეს “წვრილმანად” ჩავთვალოთ. რაც მთავარია, პაატა ზაქარეიშვილს, როგორც ჩანს, გულწრფელად ჰგონია, რომ, თუ სახელწოდება შეიცვლება, უფრო დაელაპარაკებიან.

რეალურად კი, ორმხრივ ფორმატში  აფხაზებიცა და ოსებიც ოფიციალურ მოლაპარაკებას მხოლოდ საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროსთან თუ გამართავენ. სხვა ყველაფერი _ მხოლოდ მრავალმხრივ ფორმატებში და მხოლოდ ისეთ ფორმატში, რაც მათ ლეგიტიმურობას აძლიერებს თანდათანობით.

ბუნებრივად გიჩნდება კითხვა: განსხვავებით NGO-შნიკისგან, რომელსაც, შესაძლოა, კიდეც ჰქონდეს უფლება, საკუთარი ღირებულებებითა და გულუბრყვილო ილუზიებით ტკბებოდეს, პოლიტიკოსისა და სახელმწიფო მინისტრის გადაწყვეტილებები რაიმე მიზანშეწონილობას ხომ უნდა ეყრდნობოდეს?

რას გვაძლევს ეს “გადარქმევა”, გარდა იმ მესიჯის გაგზავნისა მსოფლიოში, რომ “რეინტეგრაციის პოლიტიკა” იცვლება “შერიგების პოლიტიკით”? შერიგება კი, როგორც მართებულად აღნიშნავს ამერიკული რადიოსადგურის რუსი ჟურნალისტი, ბედთანაც შეიძლება. ესე იგი, პუტინის რუსეთის მიერ სამხრეთ კავკასიაში შექმნილ რეალიებთან.

 ზურაბ ღოღობერიძე, გაზეთი „პრემიერი“, 11-17 დეკემბერი

FaceBook