ოთო კობახიძე: გულის სიღრმეში მჯერა, რომ შესაძლოა, პატრიარქისგან ოდესმე პასუხები მივიღო

“...აქ მგონია, რომ სახელმწიფო თავის ფუნქციებს არ და ვერ ასრულებს”

 ორიოდე დღის წინ ინტერნეტში 21 წლის სტუდენტის ოთო კობახიძის პატრიარქისადმი მიწერილი ღია წერილი გამოქვეყნდა, რომელსაც, როგორც მოსალოდნელი იყო, არაერთგვაროვანი შეფასებები მოჰყვა _ კიცხავდნენ, აქებდნენ, ლანძღავდნენ... “პრემიერი” დაინტერესდა ოთო კობახიძით და  ამჟამად სლოვაკეთში, კერძოდ, ბრატისლავაში მყოფ სტუდენტს დაუკავშირდა.

_ ოთო, ცოტა რამ გვითხარი შენზე, იმაზე მეტი, რაც ღია წერილში ეწერა... ბრატისლავაში რას აკეთებ?

_ ვარ 21 წლის სტუდენტი. ვსწავლობ თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში, სოციალურ და პოლიტიკურ მეცნიერებათა ფაკულტეტზე, საერთაშორისო ურთიერთობების განხრით. პრემიერი და იუსტიციის მინისტრი ჩემი კოლეგები არიან. ამჟამად თსუ-სა და ბრატისლავაში კომენიუსის უნივერსიტეტს შორის არსებული ორმხრივი გაცვლითი პროგრამის ფარგლებში, ვსწავლობ სლოვაკეთში. მეგობრებთან ერთად, გასულ წლებში ვაპროტესტებდი უნივერსიტეტსა თუ ქვეყანაში განვითარებულ სხვადასხვა მოვლენას. დაინტერესებული ვარ ნაციონალიზმის შესწავლით და მომავალში აკადემიურ კარიერას ვგეგმავ. ჩემი მიზანია, ვასწავლიდე მშობლიურ უნივერსიტეტში.

_ პატრიარქს ღია წერილი მისწერე, რატომ გაგიჩნდა ამის სურვილი? წერილის დასაწყისში პატრიარქს მიმართავ: “თქვენო უწმინდესობამ”, თუმცა პირველსავე აბზაცში ამბობ, რომ, სხვა ბევრ რამესთან ერთად, “არც დედამიწაზე ქრისტეს ნაცვალების გჯერა”....

_ ბოლო წლების განმავლობაში ხშირად ვხედავთ საპატრიარქოს თუ ცალკეული სასულიერო პირების მხრიდან პოლიტიკაში ჩარევის მცდელობებს. ის კითხვები, რომლებიც დავსვი, დიდი ხანია მაწუხებს. მათზე დასაბუთებული პასუხი არასდროს მომისმენია. უფრო მეტიც, არასწორად აღქმულმა რწმენამ იქამდეც მიგვიყვანა, რომ დღეს ბევრს კითხვების დასმა აკვირვებს და აღიზიანებს. არადა ეს სავსებით ბუნებრივია _ არ არსებობს ადამიანი კითხვების გარეშე. ხშირად კი ჩვენი კითხვების ადრესატები მაღალი იერარქები ხდებიან. დედამიწაზე ქრისტეს ნაცვალების არ მჯერა. სხვათა შორის, ბევრი კრიტიკა იყო ამის გამო ჩემი მისამართით, თუმცა აქაც ხშირად გაუაზრებელ რწმენასთან გვაქვს საქმე. მართლმადიდებლობა დედამიწაზე ქრისტეს მონაცვლეებს არ აღიარებს.

_ 21 წლის ახალგაზრდისგან კითხვები ჩემთვის პოზიტიურად თამამი იყო, ამიტომ მე შენთან გამიჩნდა შეკითხვები... ისევ  შენსავე წერილს დავუბრუნდები, სადაც ეპარქიების რიცხოვნობის ზრდა საეჭვოდ გეჩვენება. რას გულისხმობ “საეჭვოში?”

 _ ამასთან დაკავშირებითაც დიდი იყო ინტერესი ჩემ გარშემო, რა საფუძველი აქვს ეპარქიების რაოდენობის გაზრდას, ძველი ეპარქიების დაყოფას, ან რამდენად შეიძლება აქ გავლენის გა(და)ნაწილებასთან გვქონდეს საქმე. ვფიქრობ, ასეთი ეჭვები არცთუ ისე უსამართლოდ და უსაფუძვლოდ ჩნდება.

_ რა არ მოსწონს ოთო კობახიძეს დღეს საქართველოში და რისკენ, ან ვისკენაა მიმართული მისი პროტესტი?..

_ პროტესტი ბევრი რამის მიმართ მქონდა და მაქვს. პირველ რიგში კი, პრეტენზიები მაქვს სახელმწიფოსთან, მთავრობასთან. მიმაჩნია, რომ ჯეროვანი ყურადღება არ ეთმობა განათლების სისტემის განვითარებას, მეცნიერების ხელშეწყობას. ბოლო პერიოდში ვხედავთ, რომ სამინისტრო იღებს გაუაზრებელ გადაწყვეტილებებს ან აქვს გადაწყვეტილებების მიღების მცდელობა, ვთქვათ, სხვადასხვა კონკურსებთან თუ გამოცდებთან დაკავშირებით. მაგალითად,  ჩაჭრილი აბიტურიენტების მიღება უნივერსიტეტებში და ა.შ. იგრძნობა ჩარევის სურვილი შიდასაუნივერსიტეტო საქმეებში, თუმცა ახლა ნაკლებად, ვიდრე წინა ხელისუფლების დროს. არ მომწონს დიდი ჰესების პოლიტიკა, ახალ ხელისუფლებას წინასაარჩევნოდ ჰქონდა დაპირება, რომ არ დაუშვებდა ამას, თუმცა დღეს ისინი თვალს ხუჭავენ სვანეთის ამ ნაწილიდან ხალხის გამოსახლებაზეც კი. ამასთანავე, იგრძნობა მზარდი სოციალური უთანასწორობა და მე ვერ ვხედავ, ამ პრობლემის გამოსასწორებლად მთავრობა დგამდეს ქმედით ნაბიჯებს. კატეგორიულად მიუღებლად მიმაჩნია, დაუსჯელობისა და შერჩევითი სამართლის გამოვლინება. მაგალითად, პირველ მაისს სოლიდარობის აქციაზე პოლიციის არაადეკვატური ქმედებები და სტუდენტების დაჯარიმება 400 ლარით, მაშინ როდესაც, ორიოდ კვირაში, 17 მაისს, ადამიანებს მოსაკლავად გამოდევნებულ მოქალაქეებს, 100-ლარიან ჯარიმებს აკმარებენ. აი, აქ მგონია, რომ სახელმწიფო თავის ფუნქციებს არ და ვერ ასრულებს. ხულიგნობა 100 ლარი ჯდება, სოლიდარობა _ 400.

_ შენი წერილიდან ერთ-ერთი შენიშვნა, განსხვავებული აზრის პატივისცემას უკავშირდება, არადა,  საზოგადოების ერთი ნაწილი,  რომელმაც კრიტიკის ქარ-ცეცხლში გაგატარა, ამას დასავლეთის თავსმოხვეულ ტენდენციას უწოდებს და მასში გახრწნას ხედავს. ამას შენი წერილის ბოლოს დაწერილი კომენტარებიც მოწმობს... რა უნდა ქნას სახელმწიფომ, რომ ამ ხალხის აზრიც გაითვალისწინოს და თან თავისი ფუნქციაც შეასრულოს?

 _ დასავლეთში მრავალფეროვნებაა, რაც ნიშნავს, რომ განსხვავებული ჯგუფები საზოგადოებაში მეტ-ნაკლებად მშვიდობიანად თანაარსებობენ და სახელმწიფო მათი უფლებების დაცვის გარანტია. თანამედროვე საზოგადოება შეუძლებელია იყოს ერთგვაროვანი _ ყოველთვის იქნებიან ერთმანეთისგან განსხვავებული ჯგუფები, სუბკულტურები და ა.შ. ასეთი მოსაზრებები დასავლეთზე, რაც ზოგიერთ ჩვენს თანამოქალაქეს აქვს, ან ინფორმაციის სიმწირის, ან დეზინფორმაციის დამსახურებაა. სახელმწიფომ უფრო მეტი უნდა გააკეთოს ამ მიმართულებით. უპირველესად, კი არსებულ წყვდიადს ებრძოლოს განათლებით. სამწუხაროდ, ჩვენთან მხოლოდ მმართველობის ბოლოს აცნობიერებენ ხოლმე, რომ ტანკებზე არანაკლებ ქვეყანას განათლება სჭირდება. წინა ხელისუფლების შეცდომებს ახალი თუ გაითვალისწინებს და მეტ ყურადღებას დაუთმობს განათლებას, ახალგაზრდების დასავლეთში სწავლის დაფინანსებას, ეს საჭირო და აუცილებელია. ეს ყველაფერი კი საქართველოში სასკოლო და საუნივერსიტეტო სისტემის გაუმჯობესების პარალელურად უნდა მოხდეს.

_ ამას დრო სჭირდება... ამბობ, რომ ავტორიტეტებს არ ცნობ, თუმცა საინტერესოა, რომელ პოლიტიკოსში ხედავ საქართველოს მომავალს..

_ მომავალს პოლიტიკოსებში ვერ ვხედავ. იმედია, პათეტიკაში არ ჩამეთვლება, თუ ვიტყვი, რომ მომავალს ხალხში ვხედავ. ქვეყანას მხოლოდ პოლიტიკოსები ვერ ააშენებენ. ქვეყნის შენება-განვითარებას განათლებული, რაციონალური, სოლიდარული საზოგადოება თუ შეძლებს.

_ არა, პათეტიკა სულაც არ არის, თუ ხალხში ხედავ, პირიქით, მეც, შენც, ყველანი ხალხში შევდივართ... ტრადიცია როგორ გესმის?

_ ტრადიცია, ისაა, რაც ხალხში თაობიდან თაობას გადაეცემა. ეს კულტურის გარკვეული ელემენტებია. თუმცა მიმაჩნია, რომ ჩვენთან პრობლემა ტრადიციების არარსებობა უფროა, ვიდრე მათი არსებობა. ჩვენთან, სამწუხაროდ, ტრადიციას დამახინჯებული გაგება აქვს და ის პირველ რიგში, განსხვავებული ადამიანების შესავიწროებლად გამოიყენება. გარკვეულ ტრადიციებს მოვლა-შენახვა სჭირდება, თუმცა ბევრი მათგანი მოძველდა და შესაძლოა, არ პასუხობს თავისუფლებისთვის მებრძოლი ხალხის მოთხოვნებს.

_ ხშირად გავუსვი შენს ასაკს ხაზი, მაგრამ იმედია, არ მიწყენ. საინტერესოა 21 წლის სტუდენტის შეფასება, რამდენად სწორად ვითარდება საქართველო, რა საფრთხეს ხედავ?

_ არ გიწყენთ. გააჩნია, რა კუთხით განვიხილავთ განვითარებას. საგარეო პოლიტიკური თვალსაზრისით, მეტ-ნაკლებად სწორი გზით ვვითარდებით. მივესალმები ასოცირების ხელშეკრულების პარაფირებას ევროკავშირთან და მეტ ინტეგრაციას როგორც ამ ორგანიზაციასთან, ასევე ნატოსთან. ამ გზაზე კი იმის გაცნობიერებაა აუცილებელი, რომ ევროპა, პირველ რიგში, ღირებულებებია და არამხოლოდ პრაგმატული არჩევანი. გვაქვს სერიოზული პრობლემა და საფრთხე ქვეყნის ორ ოკუპირებულ რეგიონთან დაკავშირებით. ჩვენს თანამოქალაქეებს არ აქვთ შესაძლებლობა, დაუბრუნდნენ საკუთარ სახლებს. პირველ რიგში, ეს კონფლიქტები ადამიანური ტრაგედიებია. საფრთხეს ვხედავ რელიგიურ ნაციონალიზმშიც. ამან შესაძლოა, დეზინტეგრაციას შეუწყოს ხელი. ამიტომაცაა, რომ ბევრი კითხვა ჩნდება სასულიერო პირებთან. რამდენად აქვთ მათ გაცნობიერებული, რომ ქვეყანაში, სადაც 20% ეთნიკურად არაქართველი მოსახლე გყავს, ლამის ყოველდღიურ თავდასხმებს ახორციელებდე სხვადასხვა ჯგუფებზე. რამდენად ესმით მათ, რა შედეგებს გამოიღებს მათი ასეთი გამოხდომები. ვფიქრობ, ასეთ შემთხვევებს, პირველ რიგში, სახელმწიფომ უნდა გასცეს მკაცრი პასუხი _ წინააღმდეგ შემთხვევაში, დეზინტეგრაციული პროცესები გარდაუვალი იქნება.

_ ამბობ, რომ ბევრი კითხვა ჩნდება სასულიერო პირებთან, რა არის ამის მიზეზი, სასულიერო პირები ვერ და არ აკმაყოფილებენ რელიგიის, ამ შემთხვევაში მართლმადიდებლობის მოთხოვნებს თუ სხვა პრობლემაა?

_ ერთია, რამდენად სწორად ხდება რელიგიის გაგება და მეორე, ისეთი შემთხვევები, რომლებზეც ვილაპარაკე. მე პირველ რიგში, ის ტენდენციები არ მომწონს, რაც ბოლო დროს იკვეთება _ გაუთავებელი ჩარევები პოლიტიკაში, სხვადასხვა ჯგუფებისთვის გამოხატვის თავისუფლების ხელის შეშლა, სეკულარიზმის ფეხქვეშ გათელვა, სიკეთესა თუ ქველმოქმედებაზე მონოპოლია, რელიგიური ნაციონალიზმის გააქტიურება თუ სხვა. სხვა საკითხია, ვთქვათ, რამდენად სწორად განუმარტავენ ისინი მრევლს ბიბლიას, სახარებას. თუმცა, ვეჭვობ, ბევრი მათგანი სახარების განმარტებაზე მეტად ამბიონებიდან ქვეყნის გადარჩენისა და “მავნე ელემენტებისგან” განწმენდის აუცილებლობის რიტორიკით არიან დაკავებულები.

_ კითხვებზე, რომელიც შენ დაუსვი პატრიარქს, პასუხებს ელოდები?

_ გულის სიღრმეში მჯერა, რომ შესაძლოა, პატრიარქისგან ოდესმე პასუხები მივიღო. წინააღმდეგ შემთხვევაში, წერილობით სახეს არ მივცემდი და ჩემთვის დავიტოვებდი ისევ.  მით უმეტეს, ასეთი დიდი გამოხმაურების შემდეგ, ამის იმედი სავსებით შესაძლებელია, მქონდეს.

_ ქართულ ეკლესიას ასეთი თამამი შეკითხვები არ ხიბლავს, უკვე “მოდურად” ქცეული რისხვისთვის მზად ხარ?

_ ის, რომ კითხვები იერარქებს, თანამდებობის პირებს თუ ძლიერ ინსტიტუტებს არ ხიბლავთ, არახალია, ძველია. სამწუხაროდ, ასეთი შეკითხვები უბრალო მოქალაქეებსაც აღიზიანებთ. მეტ-ნაკლებად მზად ვიყავი მსგავსი არაადეკვატური გამოხმაურებებისთვის. თუმცა, მაინც მქონდა იმედი, რომ ამდენ აგრესიას არ ვნახავდი.

_ კომენტარებში, რომელიც შენ წერილს ახლდა, პოზიტიური გამოხმაურებაც ბევრია...

_ კი, ბევრი სწორი შეფასება მოჰყვა წერილს. ძალიან ბევრმა უცნობმა გამამხნევა, რაც ძალიან დამაიმედებელი იყო ჩემთვის. მივიღე ძალიან ზუსტი შეფასება სასულიერო პირისგანაც.

_ “კიდევ ბევრი დამრჩა სათქმელი”, ასე სრულდება შენი წერილი, შეგიძლია ამ ბევრიდან ცოტა მაინც გაგვიმხილო?

_ თქვენი ნებართვით, იმ ბევრის განხილვა მომავლისთვის გადავდოთ.

_ რა გაეწყობა. დიდი მადლობა.

ლაშა ნოდია, გაზეთი „პრემიერი“, 11-17 დეკმებერი

FaceBook