ზაზა ბიბილაშვილი: სააკაშვილის ინაუგურაციაზე მისვლა მისივე მემკვიდრეობას გაამყარებდა

სააკაშვილის ინაუგურაციაზე მისვლა მისივე მემკვიდრეობას გაამყარებდა და კიდევ ერთხელ თვალნათლივ დაანახვებდა მსოფლიოს იმ უფსკრულს, რომელიც არსებობს მასა და მის ოპონენტებს შორის

“პრემიერს” იურისტი ზაზა ბიბილაშვილი ესაუბრა:

_ ზაზა, მოგესალმები, საუბარი ინაუგურაციით დავიწყოთ. გიორგი მარგველაშვილის მიერ ფიცის დადების მომენტიდან ქვეყანაში ახალი კონსტიტუცია ამოქმედდა. როგორ ფიქრობ, რამდენად გაუმჯობესდება ქვეყნის პოლიტიკური ცხოვრება?

_ თავის დროზე, კონსტიტუციის ახალი რედაქციის მიღების მთავარი მიზანი ხელისუფლების შტოებს შორის მეტი ბალანსისა და წონასწორობის დამყარება იყო.  ახლა, როცა ხელისუფლების საკანონმდებლო და აღმასრულებელ შტოებს მთლიანად ერთი მდიდარი და უაღრესად ექსცენტრიკული ადამიანი აკონტროლებს, ქვეყნის პოლიტიკური ცხოვრების გაუმჯობესების მოლოდინი მეტისმეტი მიამიტობა იქნებოდა.  პირველად დამოუკიდებლობის პერიოდში, კონსტიტუციას ფორმალური მნიშვნელობაც კი დაკარგული აქვს. ყველაფერს ერთი _ ცოდნასთან და დემოკრატიასთან მწყრალად მყოფი _ ადამიანი წყვეტს. სწორედ ესაა დღეს მთავარი გამოწვევა ჩვენი მოქალაქეებისთვის. მჯერა, რომ ამ გამოწვევას წარმატებით გავართმევთ თავს.

_ ჩემთვის, როგორც მოქალაქისთვის, მიუღებელია გიორგი მარგველაშვილის მიერ “პრეზიდენტის სასახლეზე” უარის თქმა. ეს პოლიტიკურ თავნებობად მიმაჩნია, კაპრიზად. ამ აზრზეა მოსახლეობის უმეტესობა, თვით “ქართული ოცნების” წევრები.  თქვენ როგორ აფასებთ ამ გადაწყვეტილებას და რამდენად სასარგებლოა ის ინსტიტუციური მემკვიდრეობითობისთვის ქვეყანაში?

_ გავიხსენოთ, სულ ცოტა ხნის წინ ეს ადამიანები ამტკიცებდნენ, რომ სააკაშვილი ამ სასახლეს “თავისთვის” იშენებდა.  ახლა, როცა გამოჩნდა, რომ ეს ასე არაა _ როცა სააკაშვილმა სასახლე დაცალა _ ისინი ამტკიცებენ, რომ სასახლეში მაინც არ შევლენ, რადგან მის მშენებლობაში ბევრი ფული დაიხარჯა... ნუ ვიქნებით ძალიან მკაცრები და, უბრალოდ, ვთქვათ, რომ ეს ბავშვურ ჯინიანობას ჰგავს. ხომ დაიხარჯა უკვე?  უკვე აშენებულის არმოხმარებით რა შეიცვლება? სინამდვილეში ეს პატარა ადამიანების პატარა ახირებაა. ყველაზე მეტად, ეს, ალბათ, ივანიშვილის პირადი კაპრიზია, რომელსაც ვერ წარმოუდგენია, რომ საქართველოში ვინმეს (მით უმეტეს, მის მიერ ცარიელ ადგილზე გამოძერწილ პოლიტიკოსს) ჰქონდეს მისი სადარი რეზიდენცია. ამ ახირებით ეს ადამიანები ებრძვიან სააკაშვილის მემკვიდრეობას. რა თქმა უნდა, ამ ადამიანების ახირება ისეთივე კომიკურია და ისეთივე მასშტაბი აქვს სააკაშვილის მემკვიდრეობასთან მიმართებაში, როგორიც მათ მიერ აშენებულ ერთადერთ ობიექტს _ ე.წ. “რეჟიმის მსხვერპლთა მემორიალს” იუსტიციის სახლთან მიმართებაში, რომლის წინაც ის ჩადგეს. გავა ცოტა დრო და ამ მონუმენტს, მისი დამდგმელებიანად, თავად ხალხი გაიტანს.  იუსტიციის სახლი, შუშის ხიდი, პრეზიდენტის სასახლე და სხვა მრავალი კი თბილისის სავიზიტო ბარათად დარჩება.

_ მოკრძალებული ინაუგურაცია “ხალხის” გარეშე. სააკაშვილის მმართველობის ერთ-ერთი შეფასება ასე ჟღერს: “მან დაკარგა უამრავი მომხრე”. იმ პირობებში, როდესაც მარგველაშვილის ლეგიტიმაცია მხოლოდ 29%-ია, ის და მისი გუნდი უმნიშვნელოვანეს დღეს ემალებიან ხალხს, დემოკრატიული პროცესებისა და ტრადიციების დასამკვიდრებლად იმდენიც კი ვერ მოახერხეს, რომ ინაუგურაციაზე მიხეილ სააკაშვილიც ყოფილიყო. რას უნდა ველოდოთ ამ მიმართულებით? არის მოსალოდნელი, რომ “ოცნება” საკუთარ თავში ჩაიკეტოს?

_ მოკრძალებული ინაუგურაციის ჩატარებას რამდენიმე მიზეზი ჰქონდა. პირველი: ინაუგურაციის მასშტაბი, ალბათ, შესაბამისობაში მოიყვანეს ახალი პრეზიდენტის პერსონასთან და მნიშვნელოვნებასთან, რაც პრინციპში, ადეკვატურია. ამაზე პომპეზური ინაუგურაცია მარგველაშვილისთვის, რომელსაც სახესა და სხეულის ენაზე ეტყობოდა, რომ თავადაც არ ეჯერა იმ დიდი გაუგებრობის, რომელშიც აღმოჩნდა, მართლაც შეუსაბამო იქნებოდა.  

მეორე: არამოკრძალებული და პომპეზური ინაუგურაცია რომც გაეკეთებინათ, მაღალი რანგის სტუმრები მაინც არ ჩამოვიდოდნენ. ყველა ყველაფერს ხედავს, ისმენს და აკვირდება.  დელეგაციების სია და შემადგენლობა სრულ შესაბამისობაშია იმასთან, როგორ ხედავს საერთაშორისო საზოგადოება “ქართული ოცნების” ხელისუფლებას. ამდენად, “ოცნებამ” თავი დაიზღვია და გააკეთა ე.წ. “არაპომპეზური” ინაუგურაცია. თუმცა, ეს “არაპომპეზურობაც” მხოლოდ მომხრეებზე გათვლილი ხრიკია. ტრიბუნის ეზოში მოწყობა ზუსტად იგივე ჯდება, რაც რუსთაველზე. თუ იმას გულისხმობენ, რომ რუსთაველი არ გადაკეტეს, მაშინ გავიხსენოთ, სულ რამდენიმე კვირის წინ ამ ხელისუფლებამ ქალაქის ცენტრის პარალიზება მოახდინა, როცა ბერას კონცერტის გამო ვარდების მოედანი 5 დღით იყო გადაკეტილი. რა გამოდის _ ბერა უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე პრეზიდენტი? კითხვა, სამწუხაროდ, რიტორიკულია.

რაც შეეხება “ოცნების” ჩაკეტვას, “ოცნება” თავის თავში კი არა, ივანიშვილის ხელში და ფულშია ჩაკეტილი. ერთ-ერთმა უცხოელმა სტუმარმა, რომელიც ინაუგურაციიდან და იმავე საღამოს გამართული მიღებიდან უაღრესად გაწბილებული და იმედგაცრუებული გამოვიდა - ისედაც რამდენიმე ადამიანი ვიყავით ჩამოსული და მათაც კი წესიერი ყურადღება არავინ მოგვაქცია, ახალი პრეზიდენტი არ მოგვესალმა, არ გაგვესაუბრა და ასე შემდეგო, ამბობდა  - ივანიშვილს puppet master - მარიონეტების მმართველი უწოდა. ეს უნივერსალური შეფასებაა, რომელსაც მთელი დასავლეთი იზიარებს. სანამ ეს არ შეიცვლება, საქართველო უკუსვლას განაგრძობს.

 _ მესმის, ფსიქოლოგიურად რაოდენ რთული შეიძლებოდა ყოფილიყო მიხეილ სააკაშვილისთვის ინაუგურაციაზე ყოფნა. თუმცა ბოლო მომენტამდე მჯეროდა, რომ ის დაძლევდა ყველა ბარიერს და იქ მივიდოდა, თუნდაც ოპონენტების “გასამწარებლად”. მაგრამ ასე არ მოხდა. რამდენად ამართლებთ ამ გადაწყვეტილებას? და თუ ამართლებთ, რატომ?

_ მორალურად ვამართლებ, რადგან აბსოლუტურად მესმის მისი. შეუძლებელია, გინდოდეს გვერდით დაუჯდე ადამიანებს, რომლებსაც შენი განადგურება ერთადერთ იდეფიქსად ექცათ და სხვა მიზანი არ ამოძრავებთ.  ასევე მესმის, არ გინდოდეს შენი იქ ყოფნით გააკეთილშობილო ისეთი ადამიანების კრებული, რომელთა უმეტესობას ცოდნის, კომპეტენციისა და ჯანსაღი ღირებულებების მწვავე დეფიციტი აქვს და რომელთა ხედვა და რიტორიკა ასე ხშირად ემთხვევა მტრის ხედვასა და რიტორიკას.  მიუხედავად ამისა, პრაგმატული თვალსაზრისით, ამ ნაბიჯს მაინც ვერ ვამართლებ. სააკაშვილის მისვლა მისივე მემკვიდრეობას გაამყარებდა და კიდევ ერთხელ თვალნათლივ დაანახვებდა მსოფლიოს იმ უფსკრულს, რომელიც არსებობს მასა და მის ოპონენტებს შორის კომპეტენციის, მასშტაბის, ღირებულებების თვალსაზრისით. ინაუგურაციაზე მისვლა გამოაჩენდა, რამდენად მყარია წინა ხელისუფლების მიერ შექმნილი ინსტიტუტები _ იმდენად მყარი, რომ მათი დანგრევა ამ, სრულიად მოუმზადებელმა და შეუფერებელმა კადრებმაც კი ვერ შეძლეს.  დაბოლოს, ინაუგურაციაზე მისვლა ერთგვარ სახელმწიფოებრივ ჩარჩოს დაუდგენდა იმ ეკლექტურ “ლაშქარს”, რომელსაც მხოლოდ ერთი ადამიანის ფული და მეორის სიძულვილი აერთიანებს და რომელიც მზადაა, ამ სიძულვილს სახელმწიფო გადააყოლოს.

_ სააკაშვილი აღარაა პრეზიდენტი. თავად “ნაციონალურ მოძრაობაში” როგორია განცდები და რამდენად მოსალოდნელია, რომ პარტიიდან გაპარვა-გაქცევა კვლავ აქტუალური გახდეს?

 _ ამის ალბათობა უკიდურესად დაბალია და შეიძლება გამოწვეული იყოს მხოლოდ ოპოზიციის _ განსაკუთრებით, ოპოზიციურად განწყობილი ბიზნესმენების, რომლებსაც ყველაზე მეტი აქვთ დასაკარგი _ მიმართ შემდგომი ძალადობით, დაშინებითა და შანტაჟით. თუმცა, საუბარი შეიძლება იყოს მხოლოდ ერთეულ შემთხვევებზე. ეს ხელისუფლება ვერ გაანადგურებს მთავარს _ საქართველოს თავისუფლებისა და განვითარების იდეას. ამდენად, მისი მცდელობა, რომ მოისყიდოს, დააშინოს და აიძულოს ადამიანები, შეიცვალონ აზრი და რიტორიკა, კრახისთვისაა განწირული.

 _ სააკაშვილი ნამდვილად არ იყო რიგითი პოლიტიკური ფიგურა. იმის მიუხედავად, ვინ იბრალებს საქართველოში პოლიტიკოსობას, რეალურად სულ რამდენიმე, თითზე ჩამოსათვლელი პოლიტიკოსი გვყავს. მიშამ თქვა, რომ ის აპირებს, ყოველდღიური პოლიტიკისგან დაისვენოს. ვინ იქნება “ნაციონალური მოძრაობიდან” მთავარი ოპონენტი, რომელიც ახალ პოლიტიკურ რეალობაში ქვეყნისთვის სასარგებლო ოპონირებას გაუწევს “ქართულ ოცნებას”?

 _ მაკიაველის თავის “მთავარში” აქვს დაახლოებით ასეთი აზრი _ ძალიან რთულია ტირანის მიერ მართული ქვეყნის დაპყრობა, მაგრამ ძალიან ადვილია მისი შენარჩუნება. და პირიქით _ ძალიან ადვილია დემოკრატიული ქვეყნის დაპყრობა, მაგრამ ძალიან რთულია მისი შენარჩუნება. ეს იმით აიხსნება, რომ ტირანიაში ძალაუფლება ერთ ვერტიკალს ეფუძნება. მოარღვევ ვერტიკალს და არავინ რჩება, რომ წინააღმდეგობა გაგიწიოს.  დემოკრატიაში კი ძალაუფლება თითოეულ მოქალაქეშია. არ არსებობს ძალაუფლების ერთი ცენტრი, რომელსაც დაანგრევ და ამით უზრუნველყოფ დაპყრობილი ქვეყნის მშვიდ მართვას.

ჩვენს შემთხვევაშიც ასეა.  ივანიშვილმა მარტივად “დაიპყრო” დემოკრატიული ქვეყანა. ამისთვის საკმარისი აღმოჩნდა მისი ფული, იმთავითვე თაღლითური დაპირებები _ თუნდაც გრძელვადიანი უპროცენტო კრედიტები გავიხსენოთ, რომლის გაცემასაც ახლაც არავინ უშლის ბანკ “ქართუს”, და ბედუკაძის კინემატოგრაფიული ნიჭი. მაგრამ ამ ქვეყნის შესანარჩუნებლად მას დასჭირდება თავისუფლების იდეის მატარებელი ყველა ადამიანის განადგურება, რაც შეუძლებელია.  ამიტომ, “ქართული ოცნების” ოპონენტი იქნება თითოეული მოქალაქე, ვისაც არ უყვარს რუსეთი და რუსეთუმეები, “გაიშნიკები” და “კაგებეშნიკები”, წითელი ინტელიგენცია, აგრესიული უმეცრება, ღირსების სახელით მოსპეკულირე უღირსი ადამიანები, რომლებიც სოჭის ოლიმპიადაზე მიიჩქარიან და იქიდან ბევრი მედლის ჩამოტანას აპირებენ, თითოეული მოქალაქე, ვინც მიიჩნევს, რომ რელიგიური და ეთნიკური ექსტრემიზმი მორალურად მიუღებელი და პრაქტიკულად დამღუპველია ქვეყნისთვის, ვინც ვერ გუობს კრიმინალურ მენტალიტეტსა და ქრისტეს სახელით მოლაპარაკე ჯიბგირებს, ვისაც ძალიან უყვარს თავისი სამშობლო და ვინც იმ “9 წლის” მანძილზე კარგად დაინახა, რომ საქართველოს შეძლებია, იყოს ძლიერი, საამაყო და სანიმუშო ქვეყანა.

 _ ერთ-ერთ პოსტად ასეთი რამ დაწერეთ: “როგორ იქცევა ადამიანი, რომელიც აღმოაჩენს, რომ ყველაფერი, რაც ეგონა, მცდარია? ვის მიმართ და რა ფორმით გამოხატავს იმედგაცრუებასა და აგრესიას? აი, ამ სცენარისთვის უნდა ვემზადოთ”. რა მოლოდინები გაქვთ?

 _ “ქართული ოცნება” და მისი მხარდამჭერები ახლა მტკივნეულ გზას გადიან. ყოველდღიურად, ისინი ხვდებიან, რომ თითქმის ყველაფერი, რაც მათ სიძულვილს “აპრავებდა” და მათ არჩევანს ამართლებდა, ტყუილი აღმოჩნდა. ამბობდნენ, რომ ათასობით ადამიანს აწამებდნენ, მაგრამ ამისთვის ჯერ არავინ დაუსჯიათ, ხოლო ის რამდენიმე, ვინც მართლა აწამებდა ადამიანებს, “ოცნების” გმირად იქცა და ხელშეუხებლობის გარანტიები მიიღო. ამბობდნენ, რომ ახალაია მონსტრია, მაგრამ ამის დამტკიცება ვერ შეძლო მთელმა სისტემამ, რომელიც მთელი წელი ლამის მხოლოდ ამაზე მუშაობდა _ ამის გარეშე კი “ოცნების” ისედაც უაღრესად მყიფე ნარატივი ინგრევა. ამბობდნენ, რომ ელიტური კორუფცია გვჭამდა, მაგრამ ვერ ხსნიან, სად წავიდა ელიტური კორუფციისგან გამოთავისუფლებული ფული.  აღმოჩნდა, რომ ბენზინსა და კომუნალურ გადასახადებზე ფასებს ბაზარი განსაზღვრავს და არა “ნაცმოძრაობა”. აღმოჩნდა, რომ მათ, უბრალოდ, არ ესმით, როგორ მუშაობს ეკონომიკა, როგორ ივსება ბიუჯეტი, რა განაპირობებს ადამიანების დასაქმებას და ა.შ. ეს სია უსასრულოა.

ეტაპი, როცა ყველაფრის წინა ხელისუფლებაზე გადაბრალება შეიძლებოდა, დასრულდა.  გადაბრალება აქამდეც არადამაჯერებელი იყო, მაგრამ ახლა, არადამაჯერებელთან ერთად, უკვე კომიკურიცაა. ახლა იწყება რაციონალური ცოდნის ემოციურ ცოდნად ქცევის პროცესი. ეს ძალიან მტკივნეული პროცესია და იმედი მაქვს, ის აგრესიისა და დესტრუქციული ქცევის გარეშე ჩაივლის.

_ “ვაცადოთ”-”არ ვაცადოთ”: იქნებ მაინც სჯობდეს, რომ ვაცადოთ, მით უფრო იმ პირობებში, რომ ხალხს არც ერთი ხელისუფლება არ უსმენდა და არ უსმენს. მეტიც, ამით მხოლოდ ჩვენ ვიშლით ნერვებს, თორემ ისინი ძალიან კარგად გრძნობენ თავს. და მაინც, ვადაცოთ თუ არა?

 _ მოწოდება “ვაცალოთ”! შევარდნაძის დროის მერე აღარ მქონდა გაგონილი. ბოლო ერთი წელია კი ისევ სულ ისმის. ამ სიტყვის უკან მარტივი აზრია: “მიუხედავად იმისა, რომ პოზიტიური შედეგები არ ჩანს, თუ არ გავაკრიტიკებთ, თუ არ გავაღიზიანებთ და თუ მოთმინებით დაველოდებით, ოდესმე ყველაფერი კარგად იქნება”. ამის მოსმენისას, ისღა დაგვრჩენია, დავამატოთ _ “ჩემი გჯერა?”

ძალიან ცუდია, რომ ამ მდგომარეობაში დავბრუნდით.  ამდენი წელი აწმყოს ვაშენებდით და საკმაოდ წარმატებულადაც.  ახლა კი ისევ ბუნდოვანი მომავლის იმედზე ყოფნას გვთავაზობენ. ოპტიმიზმის საფუძველი, სამწუხაროდ, არ გვაქვს _ არც განვლილი ერთი წელი, არც მათი ხედვა, არც მათი ღირებულებები და არც ის პერსონები, რომლებიც ივანიშვილმა მისი დავალებების შემსრულებლებად დაგვიტოვა, სანამ თვითონ ზებრების ფერებითა და ზვიგენების ყურებით შეიქცევს თავს. გარდა ამისა, გალიების გაშლა, ქვეყნის გაჩერება, ქალაქის მკვდარ ზონად გამოცხადება _ ეს “ოცნების” ნიშა და სტილია. ამდენად, დიახ _ აუცილებლად უნდა ვაცადოთ, მაგრამ იმაში მაინც უნდა დავრწმუნდეთ, რომ სწორი მიმართულებით მივდივართ, რომ ტენდენცია გაუმჯობესებისკენაა და არა გაუარესებისკენ. თუ ეს არ იქნა, მაშინ “დაცდა” მხოლოდ საკუთარი თავის მოტყუება გამოდის. რაც მეტს დავაცდით, მით მეტად დავშორდებით მიზანს, რომ ვცხოვრობდეთ თავისუფალ, თანამედროვე, განვითარებულ ქვეყანაში.

გოჩა მირცხულავა, გაზეთი "პრემიერი", 20-26 ნოემბერი

FaceBook