ნიკოლოზ ვაშაკიძე: ამერიკის ელჩი, რომ იტყვიან, “დაუკრეფავში გადავიდა”

“ოქტომბრის არჩევნების პოსტსაბჭოური ეპოქის დასრულებად და ევროპული სახელმწიფოს აღმშენებლობის დაწყების მიჯნად გამოცხადება გაუმართლებელ და გადამეტებულ ჰიპერბოლად მიმაჩნია”

“პრემიერს” ესაუბრა საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის ყოფილი მოადგილე, “ივერია.ბიზ”-ის ერთ-ერთი დამფუძნებელი ნიკოლოზ ვაშაკიძე”

_ მოგესალმებით,

აშშ-ის ელჩმა ბატონმა ნორლანდმა სახაროვისეული ფორმულა შემოგვაპარა. მართალია, მერე “ჩააზუსტა”, თუმცა დიპლომატები რომ ასე ჰაერზე არ ისვრიან სიტყვებს, ესეც ცხადია. აქვე გავითვალისწინოთ სერბეთსა და კოსოვოში მიმდინარე პროცესები. რეალურად რა ხდება? რა მინიშნებას გვიკეთებს ჩვენი სტრატეგიული პარტნიორი, რომელსაც ვგონებ, აღარც კი მივაჩნივართ სტრატეგიულად?

_ ამერიკის ელჩი, რომ იტყვიან, “დაუკრეფავში გადავიდა”. მან აშკარად გადააჭარბა დიპლომატიური წარმომადგენლის როგორც იურიდიულ, ასევე ეთიკურ საზღვრებს. რაც მთავარია, მან საკითხი არასწორად წარმოადგინა და, შემდგომ, ამ არასწორ ხედვაზე დაყრდნობით, სრულიად აბსურდული რეკომენდაცია მისცა ქართველ საზოგადოებას. მინდა შევახსენო მას, რომ, თუ ბოდიშზეა ლაპარაკი, ეუთოს სამიტმა, მისივე ქვეყნის მონაწილეობით, აღიარა და დაგმო აფხაზეთში ჩატარებული ქართველთა ეთნიკური წმენდა და ამის გამო ჯერ ბოდიში არავის მოუხდია. და, საერთოდ, კონფლიქტების მოგვარებისას პრინციპულად არასწორად მიმაჩნია ეთნოსებს შორის შერიგების პრიმატის პედალირება. ასეთი მიდგომა გვაცილებს ადამიანის უფლებებისა და დემოკრატიის თანამედროვე სტანდარტებს. ასევე, სწორედ, ეთნოცენტრულმა მიდგომამ და იდეოლოგიამ შექმნა ის ნოყიერი ნიადაგი, რომელმაც შედეგად კაცობრიობის წინააღმდეგ ჩადენილი ეს უმძიმესი დანაშაული გამოიწვია. ჩვენ არა ბოდიშებზე და არა ეთნოსების შერიგებაზე უნდა ვსაუბრობდეთ (ეს შუასაუკუნოვანი, არალეგიტიმური და კონტრპროდუქტიული მიდგომაა), არამედ მივისწრაფოდეთ იმისკენ, რომ აფხაზეთშიც და ცხინვალის რეგიონშიც უზრუნველყოფილ იქნას ადამიანის უნივერსალური უფლებებისა და დემოკრატიისა და სამართლიანობის პრინციპების დაცვა, რომლებიც ამ ტერიტორიებზე დღესაც უხეშად ირღვევა და არა მხოლოდ ეთნიკური ქართველების მიმართ. ამ თემაზე მე ვრცლად ვსაუბრობ ჩემს ადრინდელ სტატიაში “აფხაზეთის პრობლემის მოგვარების ფორმულის შესახებ”, რომელიც გამოქვეყნდა ინტერნეტგაზეთ “ივერია.ბიზ”-ში. რაც შეეხება ისევ ამერიკის ელჩს, მან შემდგომში ვრცლად განმარტა თავისი გამოსვლა და თქვა, რომ ეს მისი პირადი აზრია და თანაც კონტექსტიდან ამოგლეჯილი. საერთოდ, როცა ელჩს საკუთარ განცხადებებსა და საქციელზე უწევს განმარტებების კეთება, ეს დიპლომატის მიერ გაკეთებულ სერიოზულ ლაფსუსზე მიუთითებს. სამწუხაროდ, ბატონ ნორლანდს ეს პირველად არ ემართება. ჩვენც ჯერჯერობით ის, რაც მან განაცხადა, ჩავთვალოთ მის პირად აზრად და დავიწყოთ საკითხისადმი იმ სწორი მიდგომის დანერგვა, რომელზეც ზემოთ მოგახსენეთ.

_ მახსოვს, რა რეაქცია მოჰყვა თავის დროზე ნობელიატი სახაროვის მიერ საქართველოსთვის “მცირე იმპერიის” წოდებას. ახლა ქართველმა საზოგადოებამ მნიშვნელოვნად წაუყრუა სტრატეგიული პარტნიორის ელჩის იმავე შინაარსის შემცველ გამონათქვამს, რა ხდება _ თავად ქართველი ობივატელისა თუ მთლიანად ქართველი საზოგადოების დამოკიდებულება იცვლება საკითხისადმი?

_ ჩვენმა საზოგადოებამ განვლილ ოცზე მეტი წელში გარკვეული გამოცდილება და სიდინჯე გამოიმუშავა და გააზრებული აქვს ის, რომ ზედმეტად ემოციური რეაგირება ზოგჯერ საქმეს ვნებს. ელჩის გამონათქვამზე პოლიტიკურმა ელიტამაც და საზოგადოებამაც შესაბამისი რეაგირება მოახდინა, ზედმეტი აჟიოტაჟი შეიძლება საზიანოც ყოფილიყო.

_ არ შემიძლია, არ გკითხოთ ამ მიმართულებით საქართველოს ხელისუფლების პოზიციაზე. ივანიშვილის მოთხოვნა არაღიარების პოლიტიკის შესუსტებაზე, მერე საგარეო საქმეთა მინისტრის შექება, რომ ამ მიმართულებით სამინისტრო “გადაალაგა”. ჟენევის დისკუსიებში კი რუსეთის დელეგაციის “გაფხორვა” და მინიშნება იმის თაობაზე, რომ დეკემბრისთვის ისინი საქართველოსგან ძალის გამოუყენებლობის შესახებ განცხადებას ელიან. არ ფიქრობთ, რომ საქართველოსთვის არასასურველი წრე იკვრება?

_ ქართული მხარე ძალიან ფხიზლად უნდა უნდა იყოს ჩართული მიმდინარე პროცესებში და მტკიცედ იცავდეს თავის სამართლიან ინტერესებს, წინააღმდეგ შემთხვევაში, ნებისმიერ შეცდომას მძიმე შედეგები ექნება. ვფიქრობ, არაღიარების თემასთან დაკავშირებული ივანიშვილის მიერ ჩადენილი შეცდომა, როგორც იქნა, სათანადოდ გააზრებულია პოლიტიკური ხელმძღვანელობის მიერ და მახარებს ის, რომ ამ საკითხმა სათანადო ასახვა ჰპოვა პრეზიდენტ მარგველაშვილის საინაუგურაციო გამოსვლაში. თუმცა, ეს, რა თქმა უნდა, საკმარისი არ არის, აუცილებელია ყოველდღიური სიმტკიცე და სწორ პრინციპებზე დაფუძნებული აქტიური მუშაობა.

_ მოდით, სტრატეგიულ პარტნიორებზეც ვთქვათ ორიოდე სიტყვა. რამდენიც არ უნდა ვიძახოთ, რომ ყველაფერი რიგზეა, ცხადია, რომ თუნდაც პრეზიდენტის ინაუგურაციაზე, მნიშვნელობა არ აქვს, რაოდენ პრესტიჟული, მაგრამ მაინც “კანტორის” ადმინისტრატორის გამოგზავნა ბევრი რამის მანიშნებელია. ამით ვაშინგტონი, ჩვენი ხელისუფლების “ჩრდილოეთის ტრფობის” გამო, ხომ არ გვეუბნება, “ჯანდაბამდის გზა” გქონიათო?

_ მოდით, ინაუგურაციაზე აშშ-ს წარმომადგენლობის შედარებით დაბალ დონეს გადამეტებულ მნიშვნელობას ნუ მივანიჭებთ. ეს წარმომადგენლობა ზოგადადაც არ იყო მაინცდამაინც მაღალი. ვფიქრობ, ამის მთავარი მიზეზი ის არის, რომ თავად პრეზიდენტის ფიგურა, ახალი კონსტიტუციის მიხედვით, არ არის ძალზე მნიშვნელოვანი. ამავე დროს, ჯერჯერობით, საქართველოს დღევანდელმა ხელისუფლებამ სათანადო წონა ვერ მოიპოვა საერთაშორისო არენაზე.

_ ცხადია, რომ ვილნიუსის სამიტი უმნიშვნელოვანესია ჩვენი ქვეყნისთვის. რჩება შთაბეჭდილება, რომ ევროპა უფრო გვექაჩება თავისკენ, ვიდრე ამის სურვილი არსებობს ხელისუფლებაში. ამავდროულად, ისიც ცხადია, რომ ევროპა მნიშვნელოვან განსაცდელსაც გვიმზადებს ხელშეკრულების პარაფირებით, რადგან მომავალი წელი _ ვიდრე ასოცირების ხელშეკრულებამდე მივალთ, უმძიმესი იქნება ჩვენთვის. ეს ხომ არ არის ერთგვარი პოლიტიკური თამაში, როდესაც ევროპას სურს, რეალურად გაიგოს, საით მიდის საქართველოს ხელისუფლება _ თუ გავუძლებთ ამ ერთ წელს, იქნებით ჩვენთან, თუ არადა, ჩვენთვის ნათელი გახდება თქვენი არჩევანი...

_ გარკვეულწილად ასეა. საქართველოს მომავალ განვითარებასთან დაკავშირებით მრავალი კითხვა არსებობს როგორც ქვეყნის შიგნით, ასევე ქვეყნის გარეთაც. ხელმოწერის პერსპექტივა დიდად იქნება დამოკიდებული იმაზე, როგორ წავა საქართველოში პროცესები. თუმცა, კარგი იქნება, თუ ჩვენი ევროპელი პარტნიორები გაითვალისწინებენ იმას, რომ ეს ორი საკითხი დიალექტიკურ ურთიერთკავშირში იმყოფება და ხელშეკრულების ხელმოწერა ხელს შეუწყობს საქართველოს ჯანსაღ, ევროპულ განვითარებას.

_ დაბოლოს, საქართველოს ახალი პრეზიდენტის გიორგი მარგველაშვილის სიტყვაში რა აქცენტებს გამოყოფდით და საერთოდ, რამდენად პასუხობს ეს სიტყვა ჩვენი ქვეყნის წინაშე არსებულ გამოწვევებს?

_ სიტყვის მიმართ გარკვეული შენიშვნები მაქვს. მაგალითად, ოქტომბრის არჩევნების პოსტსაბჭოური ეპოქის დასრულებად და ევროპული სახელმწიფოს აღმშენებლობის დაწყების მიჯნად გამოცხადება გაუმართლებელ და გადამეტებულ ჰიპერბოლად მიმაჩნია. ასევე, არ მომეწონა მისალმებაში აფხაზებისა და ოსების ცალკე მოხსენიება და თუ რატომ არ მომწონს ეს, ამაზე ზევით მოგახსენეთ. სჯობდა თქმულიყო ასე: “მივესალმები ოკუპირებულ ტერიტორიებზე მცხოვრებ ჩვენს თანამოქალაქეებს”. რა თქმა უნდა, სინამდვილეს არ შეესაბამება სიტყვაში გაჟღერებული განვლილი ერთი წლის წარმატებების შეფასება. სამწუხაროდ, აწ უკვე ტრადიციულად ნიველირებული იყო რუსეთის აგრესიისა და ჩვენი ტერიტორიების ოკუპაციების თემა. დანარჩენი აქცენტები ძირითადად სწორად იყო დასმული და ამოცანებიც სწორად დასახული. მთავარია, რამდენად მოხერხდება სიტყვაში დასახულის შესრულება.

ალექსი ნოზაძე, გაზეთი „პრემიერი“, 20-26 ნოემბერი

FaceBook