ედიტ პიაფი და მარსელ სერდანი

ედიტ ჯოვანა გასიონი პირდაპირ ქუჩაში გაჩნდა. დედამისმა, მოხეტიალე ცირკის აკრობატმა სამშობიარომდე ვერ მიასწრო და პარიზის შემოგარენში, ქუჩაში იმშობიარა. ეს 1915 წლის ცივი დეკემბრის დილას მოხდა. მალე გოგონას მამა ლუი გასიონი ომში წაიყვანეს, თავქარიანმა დედამ კი, რომელსაც ქალიშვილზე ზრუნვა არ უნდოდა, ის ალკოჰოლზე დამოკიდებულ მშობლებს მისცა. მათ შვილიშვილის აღზრდაზე თავიანთი წარმოდგენა ჰქონდათ: გოგონას სიბინძურეში ამყოფებდნენ და ღვინოს ასმევდნენ. მათ გულწრფელად სჯეროდათ, რომ ამით ბავშვი გაძლიერდებოდა და მომავალში ცხოვრების სირთულეებს შეებრძოლებოდა.

როდესაც ედიტის სანახავად მამამისი მასთან მივიდა და ჭუჭყიანი, გამხდარი, ძონძებში გახვეული დაინახა, თავზარი დაეცა. მან წამსვე ხელი მოჰკიდა შვილს და თავის დედასთან წაიყვანა. ლუის დედა ბორდელის მეპატრონე იყო. მან ბავშვი დაბანა, აჭამა და სუფთა ტანსაცმელი ჩააცვა.

მეძავებმა ოთხი წლის ედიტი ძალიან თბილად მიიღეს და მზრუნველობას არ აკლებდნენ. მათ გარემოცვაში გოგონა ბედნიერი იყო. მაგრამ ერთი თვის შემდეგ გარშემომყოფებმა შეამჩნიეს, რომ გოგონა ვერ ხედავდა. დრო გადიოდა. ედიტს შვიდი წელი შეუსრულდა, მაგრამ მას კაშკაშა სინათლის დანახვაც არ შეეძლო. ბორდელის გოგონებმა გადაწყვიტეს, რომ ედიტს მხოლოდ ღვთაებრივი ძალები დაეხმარებოდნენ და ლოცვა დაიწყეს. მოხდა სასწაული: ერთი კვირის შემდეგ 1921 წლის 25 აგვისტოს გოგონას მხედველობა აღუდგა.

გახარებულმა ბებიამ ედიტი სკოლაში მიიყვანა, მაგრამ იქ როგორც კი გაიგეს, რომ გოგონა ბორდელში ცხოვრობდა, სკოლიდან გარიცხეს და ლუის მოსთხოვეს, ბავშვი თავისთან წაეყვანა. მას შემდეგ პატარა ედიტი მთელ დღეებს მამასთან ქუჩაში ატარებდა და პურის ფულს მაღალი, ჟღერადი ხმით შოულობდა.

როდესაც გოგონას 15 წელი შეუსრულდა, გადაწყვიტა, მამისგან წასულიყო და დამოუკიდებელი ცხოვრება დაეწყო. გაბედულმა ედიტმა, ნახევარდა სიმონასთან ერთად, იაფფასიანი სასტუმროს ნომერი დაიქირავა. ის ფულს კვლავ ქუჩაში სიმღერით შოულობდა.

ის, რომ ტანსაცმელი უნდა გაერეცხათ და ნივთები მოეწესრიგებინათ, გოგონებს აზრადაც არ მოსდიოდათ. ისინი თავიანთი ცხოვრებით სრულიად კმაყოფილნი იყვნენ. თავისთან მიჰყავდათ მამაკაცები, და ხშირად ერთმანეთსაც უცვლიდნენ. შემდეგ ედიტი იხსენებდა: “ნორმალური ბიჭები არ გვეკარებოდნენ, რადგან ჩვენ ძალიან ჭუჭყიანები ვიყავით”.

როდესაც 17 წლის ედიტ გასიონს ქალიშვილი გაუჩნდა, დებმა გადაწყვიტეს, რომ ბავშვის დამოუკიდებლად გაზრდას შეძლებდნენ. გოგონა ავადმყოფი და სუსტი იყო. ორი წლის შემდეგ ის ავად გახდა და მოკვდა. საწყალი ბავშვი რომ დაესაფლავებინათ, ედიტი ქუჩაში ფულის საშოვნელად გამოვიდა. ამბობენ, რომ სწორედ ამ მძიმე დღეს მასთან მივიდა კარგად ჩაცმული მამაკაცი და ჰკითხა, რატომ აკეთებდა ამას. ედიტი მას თავის ტრაგედიაზე მოუყვა. მამაკაცმა საფულედან მსხვილი ბანკნოტები ამოიღო და ედიტს მისცა.

ცხოვრება გრძელდებოდა. ედიტი კვლავ ქუჩაში მღეროდა. საღამოობით გამომუშავებულ ფულს მეგობრებთან ხარჯავდა, სახლში ახალი საყვარლები მიჰყავდა, რომელთა სახელებიც ხშირად დილით აღარ ახსოვდა. ერთხელ კი გამხდარი გოგონა ცნობილი ღამის კლუბის მეპატრონემ შეამჩნია.

ლუი ლეპლე ედიტის მფარველი გახდა. მან გოგონა სცენაზე გამოიყვანა და პიაფი დაარქვა. ლუი მის აღზრდასა და ცხოვრების დალაგებას შეუდგა. გოგონა ვერ ხვდებოდა, ლუი ასეთი მზრუნველობის სანაცვლოდ მისგან რატომ არაფერს ითხოვდა. მიზეზი მარტივი იყო: მის მფარველს ქალები არ აინტერესებდა, ახალგაზრდა, ნიჭიერი გოგონას მიმართ კი მხოლოდ მამობრივ გრძნობას განიცდიდა. ედიტმა მალე მადლიერებით უპასუხა ლუის, რომელსაც იმ დროს მოფერებით მამიკოს ეძახდა.

პიაფის წყალობით ლეპლეს კაბარე უზარმაზარ შემოსავალს იღებდა: ედიტი ცნობილი ხდებოდა. ყველაფერი კარგად იყო, მაგრამ უბედურება მოულოდნელად _ 1936 წლის 6 აპრილს მოვიდა. ამ დღეს ლეპლე საკუთარ სახლში მოკლული იპოვეს. გახმაურებული სასამართლო პროცესი, ეჭვმიტანილი ედიტი _ ამ ყველაფერმა მისი რეპუტაცია ძლიერ შეარყია. მომღერალს აღარსად იწვევდნენ, ის უბრალოდ ყველას მიავიწყდა.

მაგრამ იყო ადამიანი, რომელმაც პარიზელ “პატარა ბეღურას” ზურგი არ შეაქცია. თეატრის აგენტი რეიმონ ასო ედიტის სიმღერების ავტორი და მისი საყვარელი იყო. მან უწიგნურ ედიტს ასწავლა წერა-კითხვა და საზოგადოებაში მოქცევის წესები. რეიმონმა ედიტი პარიზის ცენტრში კარგ სასტუმროში გადაიყვანა.

ედიტის და სიმონა მოგვიანებით ამბობდა: “ლეპლემ აღმოაჩინა პიაფი. მაგრამ მას დიდება ასომ მოუტანა”. სწორედ ის დაეხმარა ედიტს, საფრანგეთის პირველი მომღერალი გამხდარიყო. პიაფი რეიმონს მეორე მსოფლიო ომის დაწყების დროს დაშორდა.

ედიტი საყვარლების ცვლას განაგრძობდა, ხანდახან ღამეებს სრულიად უცნობ მამაკაცებთან ატარებდა. მომღერალი თავს ყოველთვის იმართლებდა და ამბობდა, რომ საწოლში მარტო დაძინება არ შეეძლო. “სახლი, სადაც მამაკაცის პერანგი არ კიდია და აქა-იქ მამაკაცის წინდები არ ყრია, მკლავს”, _ ეუბნებოდა პიაფი თავის დას. ის ყოველთვის პირველი ტოვებდა მამაკაცებს.

ედიტმა მხოლოდ ერთი მამაკაცისგან  ვერ შეძლო წასვლა. ეს იყო ულამაზესი მარსელ სერდანი: მაღალი, ძლიერი, მომავალი ჩემპიონი კრივში. მარსელი კეთილი, რბილი და დამთმობი იყო. მაღალი და კუნთმაგარი ათლეტის გვერდით პიაფი, რომელიც მხოლოდ 147 სანტიმეტრის სიმაღლის იყო, პატარა ბავშვს ჰგავდა.

მათ ერთმანეთი ამერიკაში გაიცნეს. მაშინ როდესაც პიაფი ნიუ-იორკში გასტროლებს მართავდა. სერდანი იქ საწვრთნელ ბანაკში იმყოფებოდა. რამდენიმე დღის შემდეგ მარსელმა მომღერალს დაურეკა და შეხვედრა სთხოვა. დილით კი მათ იგრძნეს, რომ ერთმანეთი უყვარდათ.

სერდანს ცოლი და სამი შვილი ჰყავდა. ცოლის მიტოვება არ უნდოდა და ედიტს სიყვარულის მეტს ვერაფერს სთავაზობდა. ედიტი არც სთხოვდა. მინიატურულ, ენერგიულ ქალს შეეძლო დიდი სიყვარული და ამ მშვენიერ გრძნობას მთლიანად ეძლეოდა.

ფრანგი მომღერლისა და კრივში საფრანგეთის ჩემპიონის სასიყვარულო ინტრიგა შეუმჩნეველი არ დარჩენილა. ჟურნალისტებმა გრანდიოზული სკანდალის გაჩაღება გადაწყვიტეს. პრესკონფერენციაზე მარსელმა განაცხადა, რომ მომღერალი მისი საყვარელი მხოლოდ იმიტომ იყო, რომ მას ცოლი ჰყავდა და ქორწინების დანგრევა არ შეეძლო. ეს გაბედული ნაბიჯი იყო, მაგრამ სერდანს საკუთარი გრძნობების დამალვა არ უნდოდა.

მარსელის მწვრთნელები აღშფოთებულები იყვნენ: მოკრივემ სრულიად დაივიწყა მსოფლიო ჩემპიონის ტიტულის მოსაპოვებელი ბრძოლა. მალე სერდანი გაემგზავრა ამერიკაში საწვრთნელ ბანაკში, კატსკილში. პიაფიც, რომელსაც საყვარელ მამაკაცთან განშორება არ უნდოდა, მის კვალს გაჰყვა. ერთ სახლში ცხოვრება შეუძლებელი იყო, მოკრივემ ბანაკის ახლოს მიტოვებული შენობა იპოვა, სადაც ედიტი მიიყვანა.

ათი დღე ედიტმა შუქისა და ცხელი წყლის გარეშე გაატარა. მთელი ამ ხნის განმავლობაში სახლიდან არ გასულა. გვერდით ეგულებოდა რა საყვარელი ქალი, მარსელმა 1948 წლის 21 სექტემბერს ორთაბრძოლა მოიგო და მსოფლიო ჩემპიონი გახდა.

ედიტმა სერდანი საჩუქრებით აავსო. 1949 წელს მარსელს უზარმაზარი სახლი უყიდა რიუ გამბეტზე, სადაც ნათელი, ფართო სპორტდარბაზის მოწყობა უნდოდა. მაგრამ პიაფის გეგმებს ასრულება არ ეწერა.

მომღერალი ამერიკაში მორიგ გასტროლზე გაემგზავრა. სერდანი მასთან მოგვიანებით მატარებლით უნდა წასულიყო. მაგრამ არ გასულა რამდენიმე დღე, რომ პიაფს მარსელი საშინლად მოენატრა და სასწრაფო დეპეშა გაუგზავნა, სადაც სთხოვდა, სასწრაფოდ ჩაფრენილიყო მასთან თვითმფრინავით. სერდანმა საქმეები მიატოვა და ნიუ-იორკში პირველივე რეისით გაფრინდა. 1949 წლის 28 ოქტომბერს მისი თვითმფრინავი აზორის კუნძულების მახლობლად ჩამოვარდა. იმ დღეს ედიტს კონცერტი არ გადაუდია. მან მხოლოდ ჩუმად სთხოვა მაყურებელს, ტაში არ დაეკრათ. “დღეს თქვენ ტაში არ უნდა დამიკრათ. ახლა მე მარსელ სერდანისთვის ვმღერი, მხოლოდ მისთვის”, _ თქვა პიაფმა.

2 ნოემბერს მარსელის ცხედარი, რომელიც პიაფის ნაჩუქარი მაჯის საათით ამოიცნეს, აზორის კუნძულზე კასაბლანკაში გადაასვენეს. ედიტ პიაფი სულიერ ტკივილს ძლიერი ანტიდეპრესანტებით იყუჩებდა. ყოველთვის ძლიერი, მამაცი, პრინციპული ედიტი გატყდა.

ის საკუთარ თავს ადანაშაულებდა, მეგობრებს მსოფლიოს ყველა კუთხიდან სთხოვდა, მასთან ჩასულიყვნენ, უგზავნიდა ტელეგრამებს და დახმარებას ევედრებოდა. ერთ-ერთ მათგანს რობერ დალბანს პიაფი სწერდა: “სასწრაფოდ ჩამოდი. წამიყვანე იქ, სადაც დამიმტკიცებენ, რომ ის ჯერ ცოცხალია. მე მინდა მასთან კონტაქტის დამყარება”.

სასოწარკვეთილმა ედიტმა სმა დაიწყო. იცვამდა ძველ ტანსაცმელს, დადიოდა ქუჩებში და გამვლელებს უმღეროდა. პიაფი ჭკუიდან შეიშალა. და უცებ პარიზში მოვიდა ტელეგრამა: მარსელის ცოლი ედიტს სთხოვდა, სასწრაფოდ ჩასულიყო კასაბლანკაში. რამდენიმე დღის შემდეგ ედიტი მასთან ჩაფრინდა. ორი ქალი, რომელსაც ერთი მამაკაცი უყვარდა,  დამეგობრდა. მათ ხომ გასაყოფი აღარავინ ჰყავდათ. 

დრო გადიოდა, მაგრამ ტკივილი არ ყუჩდებოდა. ახალ საყვარლებს მარსელის შეცვლა არ შეეძლოთ. ედიტი ცოლად გაჰყვა ჟაკ პილსს იმ იმედით, რომ მარსელს დაივიწყებდა, მაგრამ ოთხწლიანი ქორწინება წარუმატებელი აღმოჩნდა. 1952 წელს პიაფი ავტოკატასტროფაში მოყვა.

იმის გამო, რომ ტკივილი შეემსუბუქებინათ, ექიმები მომღერალს მორფს უკეთებდნენ. ერთი კვირის შემდეგ ედიტი ნარკომანი გახდა და ნარკოტიკების გარეშე ვეღარ ძლებდა.

საავადმყოფოდან გამოსვლის შემდეგ ედიტი ნარკოტიკებს ქუჩის ძველი ნაცნობებისგან ყიდულობდა, მათ ძალიან დიდ თანხას უხდიდა და ნემსს მალულად იკეთებდა. მას ნარკოტიკების არმიღების გამო აუტანელი ტკივილები ტანჯავდა. ჰქონდა “თეთრი ციებ-ცხელების” შეტევები, ცნობიერების აღრევა. გამოუვალი მდგომარეობის გამო პიაფმა თვითმკვლელობა სცადა, შემდეგ კი მკურნალობა გადაწყვიტა. კლინიკის ექიმები გაოცებულნი იყვნენ პატარა, გამხდარი ქალის შემართებითა და სიძლიერით.

პიაფი კვლავ სცენას დაუბრუნდა. სწორედ ეს წლები მიიჩნევა მომღერლის წარმატების საუკეთესო პერიოდად. ის მოგზაურობდა ქვეყნებში, ჰქონდა გასტროლები, იპყრობდა ახალ გულებს და მღეროდა. ედიტი ყოველთვის ამბობდა, რომ მღერის დახუჭული თვალებით, ასე მას შეუძლია დაინახოს ბგერები, რომელიც მისი სულის სიღრმიდან მოდის. კონცერტებიდან მიღებული შემოსავლით პიაფი მეგობრებისთვისა და საყვარლებისთვის საჩუქრებს ყიდულობდა, იძენდა ვილებს, რომლებიც არც ერთხელ არ უნახავს, ყიდულობდა ტანსაცმელს, რომლებიც არასდროს ჩაუცვამს. მას არ შეეძლო, ფული არ დაეხარჯა. “ის მხოლოდ დღევანდელი დღით ცხოვრობდა”, _ იხსენებდა შემდეგ სიმონა.

1961 წელს ედიტისთვის ცნობილი გახდა, რომ ძლიერ ავად იყო. ახლა ის მუდმივად საავადმყოფოებში იმყოფებოდა და მხოლოდ ერთი-ორი დღით გამოდიოდა, რათა მორიგი კონცერტი გაემართა პარიზში. პიაფი 33 კილოგრამს იწონიდა, მისი ფეხები გამოიფიტა, თავზე თმა, ფაქტობრივად, აღარ დარჩა. მაგრამ ის ხალხს ძველებურად უყვარდა. მას გვერდით ჰყავდა 27 წლის მომღერალი თეოფანის ლამბუკასი, რომელსაც მომღერალი დიდი ხანია უყვარდა. ახალგაზრდა ბერძენმა ედიტს ცოლობა სთხოვა. გარშემომყოფებს ახალგაზრდა მამაკაცის გულწრფელობის არ სჯეროდათ და ფიქრობდნენ, რომ თეოს დაქორწინება მხოლოდ ედიტის ფულის გამო სურდა. მაგრამ როგორც სიმონა იხსენებდა, “ის ვერ ამჩნევდა, რომ ედიტის ხელები დამჭკნარი იყო, რომ ის ასი წლის მოხუცს ჰგავდა. ის არასდროს ტოვებდა მას...” 1962 წლის 9 ოქტომბერს პიაფი ცოლად გაჰყვა ლამბუკასს. ედიტმა მას ახალი სცენური ფსევდონიმი მოუფიქრა _ თეო სარაპო, რაც ბერძნულად ნიშნავს “მე შენ მიყვარხარ” და აიძულა, დიდ სცენაზე გასულიყო.

გარდაცვალებამდე რამდენიმე დღით ადრე კიბოთი დაავადებული პიაფი, ექიმების აკრძალვის მიუხედავად, მაყურებლის წინაშე წარდგა. თავის უკანასკნელ კონცერტზე პიაფმა შეასრულა სიმღერა “არა, მე არაფერს ვნანობ”.

ედიტი 1963 წლის 10 ოქტომბერს გარდაიცვალა. ის პერ-ლაშეზის სასაფლაოზე დაკრძალეს. ვატიკანმა ცოდვილი ქალისთვის წესის აგება აკრძალა. მის დაკრძალვას 40 000 ფრანგი დაესწრო. ედიტ პიაფი მხოლოდ 48 წლის იყო.

მოამზადა მაკა სვიმონიშვილმა, გაზეთი „პრემიერი“ 30 ოქტომბერი -5 ნოემბერი

FaceBook