«რუსებმა მითხრეს, არჩევნების პერიოდში შესაძლოა, მავთულხლართების გაბმის პროცესი შეაჩერონ»

ვალერი ხაბურძანია: «ვაპროტესტებ მავთულხლართებს საქართველოს ტერიტორიაზე, ვაპროტესტებ სეპარატიზმის მხარდაჭერას»

«პრემიერს» ესაუბრება საქართველოს უშიშროების ყოფილი მინისტრი ვალერი ხაბურძანია.

_ ბ-ნო ვალერი, თქვენ ღიად აცხადებთ პრორუსული ორიენტაციის შესახებ და ამავდროულად ევრაზიული კავშირიც პოზიტიურად შეაფასეთ. ამის პარალელურად აპროტესტებთ რუსეთის მიერ დვანში საქართველოს ოკუპაციის გაგრძელებას, უფრო დეტალურად რომ გვითხრათ, რას აპროტესტებთ?

_ მე ვაპროტესტებ მავთულხლართებს ოსებსა და ქართველებს შორის, ვაპროტესტებ მავთულხლართებს საქართველოს ტერიტორიაზე, ვაპროტესტებ სეპარატიზმის მხარდაჭერას, მაგრამ ვხედავ და ვაანალიზებ რეალობას...

_ თქვენ მოსკოვში ხართ და ალბათ, რუსეთის ხელისუფლების მაღალჩინოსნებსაც ხვდებით, მათთან თუ აპროტესტებთ ოკუპაციას და როგორია მათი რეაქცია?

_ ამას წინათ მქონდა შეხვედრა შედარებით მაღალ ეშელონებში, ის, რასაც თქვენ ოკუპაციას ეძახით, მე კი მხარდაჭერილ სეპარატიზმად მიმაჩნია, არაერთხელ განმიხილავს. სააკაშვილმა ჩააყენა რუსეთი მისთვისაც მიუღებელ სიტუაციაში. მათი ახსნით, ეს იყო რუსეთისთვის იძულებითი, მაგრამ სასიცოცხლო ნაბიჯი, საუბარია ფართომასშტაბიან სამხედრო ოპერაციაზე _ ომზე. რაც შეეხება აღიარებას, ესეც არასასურველი, მაგრამ იძულებითი ნაბიჯი იყო. რუსეთმა, როგორც ისინი ხსნიან, შექმნილ მდგომარეობაში და მყისიერად გადასაწყვეტად ვერ ნახა სხვა გამოსავალი, თუ არა სეპარატული რეგიონების აღიარება. სააკაშვილმა თავი აარიდა აგვისტოს ომის შეჩერების შეთანხმებაში მომავალში აფხაზეთისა და ე.წ. სამხრეთ ოსეთის სტატუსის განხილვის საკითხს, ასევე თავდაუსხმელობის თემას. შექმნილ სიტუაციაში, საერთაშორისო სამართლის თანახმად, რუსეთი ამ რეგიონების ტერიტორიაზე იყო არალეგიტიმურად და ლეგიტიმაციის ერთადერთი არასასურველი, მაგრამ, მათი აზრით, აუცილებელი ფორმა მოინახა _ მათი აღიარება. ამით, ჩემი აზრით, რუსეთმა მხარი დაუჭირა სეპარატიზმს. მე ეს არ მომწონს, ვაპროტესტებ, მაგრამ ერთია, რა მომწონს მე, რა იყო საერთაშორისო სამართლის მოთხოვნები და მეორეა, დე ფაქტო სიტუაცია, რასაც რუსეთმა დე იურე ფორმა მისცა.

_ სააკაშვილი ახსენეთ, მაგრამ დღეს სააკაშვილი აღარ არის და სხვა რეალობაა, თუმცა ე.წ. საზღვრების გადმოწევას აგრძელებენ...

_ რის გადმოწევას? ან რასთან შედარებით გადმოწევას, მათი არგუმენტია, რომ, რადგან არ არის მეორე მხარე, მიჰყვებიან ძველ საბჭოთა ადმინისტრაციულ საზღვარს და იმ საზღვრიდანაა გადმოწეული. ისე, მითხრეს, რომ არჩევნების პერიოდში შესაძლოა, ეს პროცესი შეაჩერონ. სააკაშვილი ჯერ კიდევ არის და სანამ ის და «ნაციონალური მოძრაობა» პოლიტიკაში იქნებიან, მათი «შიშით» დღევანდელი ხელისუფლება აუცილებელ ნაბიჯებს ვერ დგამს, ესაა რეალობა.

_ წახალისებულ სეპარატიზმს დავარქმევთ თუ ოკუპაციას, რეალობა ისაა, რომ საქართველოს ტერიტორიების მიტაცება ხდება.

_ ამ «მიტაცებულ» ტერიტორიაზე აფხაზები (სხვათა შორის, აბორიგენი ხალხი, არც არ უნდა ვიდავოთ) და ოსები ცხოვრობენ და მათი მთავრობებია, მათთანაც მოგვიწევს დალაპარაკება და ქადაგებით, რომ თქვენც ოკუპირებულები ხართ, მათთან საუბარი, უბრალოდ, არ შედგება.

_ როგორ წარმოგიდგენიათ საქართველოს დეოკუპაცია?

_ რთული თემაა, მე სეპარატული რეგიონების საქართველოსთან დაბრუნებაზე ვისაუბრებდი, მე ვერ წარმომიდგენია ნატოსა და ევროკავშირის წევრი საქართველო, ამას ადასტურებს განვლილი 20 წელი და არსებული ვითარება და მისკენ შემობრუნებული აფხაზეთი და ცხინვალის რეგიონი. მათ აშკარად პრორუსული განწყობა აქვთ, რასაც რუსული ბაზების იქ განლაგებაც ადასტურებს. ძალიან დიდი ფანტაზიის უნარი უნდა გქონდეს ადამიანს, რომ ამ რეგიონების ორიენტაციის ცვლილება წარმოიდგინო, მით უმეტეს _ რუსეთის დასუსტება და დაშლა, არგუმენტი, რომ არც სსრკ-ს დაშლა წარმოედგინა უმრავლესობას, მისაღები არაა. სსრკ დამარცხდა ეკონომიკურ ბრძოლაში, დღევანდელი რუსეთის რესურსული შესაძლებლობები კი ეთნიკური სეპარატიზმის საპირწონედ ქმნის ცენტრისტულ ძალებს და რუსეთმა შეძლო, აღეკვეთა ყველა სეპარატისტული განწყობა, მას რეალური საფუძველი მოუსპო. ამდენად, რჩება მეორე არჩევანი, ჩვენც გავხდეთ რუსული და ევრაზიული სივრცის ნაწილი და მის ფარგლებში დავარეგულიროთ სეპარატისტულ რეგიონებთან სიტუაცია.

_ წინ გვაქვს ვილნიუსის სამიტი, როგორ ფიქრობთ, ის, რაც საქართველოს ადმინისტრაციულ საზღვრებთან ხდება, მას ხომ არ უკავშირდება?

_ ნუ გაქვთ ვილნიუსის სამიტის გაზვიადებული მოლოდინი, ეს პროცესი იმ ზოლში 2010 წლიდან მიმდინარეობს. უბრალოდ, «ნაციონალურმა მოძრაობამ», ოპოზიციის პოზიციიდან, როგორც მას სჩვევია, მოახდინა ამ თემის აჟიტირება.

_ არჩევანის უფლება ყველას აქვს, მაგრამ დასაბუთებული არგუმენტი _ რატომ ევრაზიული კავშირი და პრორუსული ორიენტაცია, არ მოგვისმენია. როგორ ფიქრობთ, დასავლური კურსის შეცვლა საქართველოს ზიანს არ მოუტანს?

_ 20 წელია, საქართველოს დასავლური კურსი აქვს და სწორედ ამ კურსის შედეგია ზიანი. კურსის შეცვლა ამ ზიანის ამოფხვრისკენ იქნება მიმართული. აშკარაა სეპარატული რეგიონების ევროაზიული განწყობა. ჩვენ უნდა დავასწროთ მათ და შევქმნათ მათი ამ სივრცეში არმიღების მდგომარეობა. მათი ინტეგრაცია უნდა მოხდეს მხოლოდ საქართველოსთან ასოცირებულად ფედერაციული და უარეს შემთხვევაში, კონფედერაციული ფორმით. ეკონომიკური თვალსაზრისითაც ევრაზიული კავშირი უფრო მისაღებია. ჩვენი ეკონომიკა, ფეხბურთის ენით თუ ვისაუბრებთ, დონით ევრაზიული ლიგის მოთამაშეა. ჩვენ ვიცნობთ ევრაზიული პარტნიორების თამაშის მანერას და მეტ-ნაკლებად ერთი დონე გვაქვს, რასაც ერთობლივად უფრო გავაუმჯობესებთ, ვიდრე ის, რაც ევროკავშირში გველოდება. ჯერ იმ ლიგის რეზერვშიც არ ვართ და მეორეც, კიდევაც რომ გვათამაშონ, განწირული ვართ მუდმივი მარცხისთვის, წინსვლის ყოველგვარი პერსპექტივის მოსპობით, რასაც ჩვენ შორის არსებული დიდი დისბალანსი განაპირობებს.

_ თქვენ ერთ-ერთ ინტერვიუში თქვით, რომ არც პრორუსული ორიენტაცია უნდა ჰქონდეს საქართველოს და არც პროამერიკული, თუმცა პროქართული ორიენტაციისთვის, რომელზეც თქვენ საუბრობდით, საქართველოს რესურსი არ გააჩნია. ნეიტრალიტეტის გამოცხადებით, ფიქრობთ, რომ საქართველო რამეს მოიგებს? თუ ასე ამბობთ, მაშინ რატომ ევრაზიული კავშირი?

_ დღევანდელი მსოფლიო გლობალურია და მსხვილი რეგიონული გაერთიანებებისკენ მიისწრაფვის. პატარა ქვეყნებს გადარჩენის ნაკლები შანსი აქვს. გაგიხარია, კარგია სრული დამოუკიდებლობა და ნეიტრალიტეტი, მაგრამ დღეს, და არამარტო დღეს, წარსულშიც ასე იყო, ჩვენთვის, გეოპოლიტიკიდან, ეკონომიკური სივრციდან გამომდინარე, ეს შეუძლებელია, ჩვენ აუცილებლად უნდა გავხდეთ პოლიტიკურ-ეკონომიკური რეგიონული გაერთიანების წევრი, არჩევანი ორია, პირველში არ გვიღებენ, ვერ გვიღებენ და არც გვაწყობს, მის წიაღში ვერ ვწყვეტთ მთავარს _ ტერიტორიულ მთლიანობას, რჩება მეორე და არამარტო იმიტომ რომ რჩება, აქ შანსი ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენის არა მარტო თეორიული, არამედ რეალურია.

ლაშა ნოდია, გაზეთი ”პრემიერი” 9-15 ოქტომბერი, #6

FaceBook