ვივიენ ლი და ლოურენს ოლივიე

განდიდებულები, იღბლიანები, რომლებიც იწვევდნენ შურსა და თაყვანისცემას, მაგრამ უსაზღვროდ უბედურები

ეს წყვილი არა მხოლოდ წარმატებული კავშირის იშვიათი ნიმუში იყო, არამედ ბედნიერი სიყვარულისაც, რომელმაც უამრავი გამოცდა გაიარა. ვივიენ ლი და ლოურენს ოლივიე არა მხოლოდ ინგლისის ნიჭიერი და წარმატებული მსახიობები იყვნენ, არამედ ცნობილი ცოლ-ქმარი, რომლებიც პოპულარობით მხოლოდ უინძორის ჰერცოგსა და ჰერცოგინიას თუ ჩამორჩებოდნენ. მათით აღფრთოვანდებოდნენ, უყვარდათ, შურდათ _ მაგრამ როგორც ეს ხშირად ხდება, სიყვარულის ზღაპარი, ადრე თუ გვიან, ტრაგედიით სრულდება. ტყუილად არ ამბობდა მათზე მწერალი ნოელ კაუარდი: 'განდიდებულები, იღბლიანები, რომლებიც იწვევდნენ შურსა და თაყვანისცემას, მაგრამ უსაზღვროდ უბედურები~.

მათი ისტორია 1934 წლის ბოლოს დაიწყო, როდესაც დამწყები მსახიობი ვივიენ ლი, ცნობილი როგორც ვივიან ჰოლმანი, იურისტის ცოლი, ერთი წლის ქალიშვილის დედა, სამეფო თეატრში სპექტაკლს ესწრებოდა, სადაც მთავარ როლს ლოურენს ოლივიე ასრულებდა.

მამაკაცურობით, მაცდური მზერითა და თამაშის შესანიშნავი ტექნიკით ლოურენსმა წამსვე დაიპყრო ვივიენის გული. ის მიუბრუნდა მეგობარს და უთხრა: 'აი ასეთ მამაკაცს გავყვებოდი ცოლად!~. მას არ გახსენებია თავისი ქმარი, იურისტი ჰერბერტ ლი ჰოლმანი, არც ის, რომ ოლივიე დაქორწინებული იყო და რომ მისი ცოლი ჯილ ესმონდი მალე ბავშვს გააჩენდა. მაგრამ ვივიენმა ყოველთვის იცოდა, რა სურდა და დარწმუნებული იყო, რომ სასურველს მიაღწევდა.

მალე ლიმ და ოლივიემ მონაწილეობა მიიღეს ისტორიულ ფილმში 'ცეცხლში გახვეული ინგლისი~. ის თამაშობდა ფრეილინს, ოლივიე კი _ მასზე შეყვარებულ ოფიცერს. ოლივიე გულწრფელად იყო დარწმუნებული, რომ ერთობლივი სასიყვარულო სცენები ერთმანეთის ნახვის ხალისს სამუდამოდ დაუკარგავდათ. გადაღებების დაწყებამდე მან განაცხადა: 'ეს ყველაფერი იმით დასრულდება, რომ ჩვენ ვიჩხუბებთ~.

მაგრამ ის ცდებოდა. ვნება, რომელმაც ლისა და ოლივიეს შორის იფეთქა, არ განეკუთვნებოდა 'რომანს ერთი ფილმით~. ისინი იძულებული იყვნენ, თავშეკავება შეენარჩუნებინათ, გადაღებების შემდეგ მსახიობები ოჯახური ცხოვრების დემონსტრირებას ახდენდნენ და გაზეთებისთვის თავიანთ მეორე ნახევრებთან პოზირებდნენ. მაგრამ სპექტაკლ 'ჰამლეტში~ ერთობლივი მუშაობის შემდეგ, სადაც ჰამლეტის როლს ოლივიე ასრულებდა, ოფელიას კი _ ვივიენ ლი, მსახიობებმა გადაწყვიტეს, თავიანთ ოჯახებს აღარ დაბრუნებოდნენ.

თუმცა მათ დაქორწინება ვერ შეძლეს. ჯილ ესმონდმა ჰოლმანიც დაარწმუნა, განქორწინებაზე უარი ეთქვა. ოლივიე ბრდღვინავდა: მას ეჩვენებოდა, რომ მთელი სამყარო მის წინააღმდეგ იყო.

ვივიენი სხვაგვარად განიცდიდა: მას დანაშაულის გრძნობა სტანჯავდა ქმრის, დედისა და ქალიშვილის წინაშე. ის იტანჯებოდა ტყუილსა და ღალატში ცხოვრების გამო. იმისთვის, რომ ვითარება განემუხტა, მან უპრეცედენტო და გულწრფელი ინტერვიუ მისცა ჟურნალ 'ტაიმსს~. ვივიენმა დაწვრილებით ისაუბრა შექმნილ სიტუაციაზე. საზოგადოებამ, რომლის გაკიცხვისაც ძალიან ეშინოდათ, თანაგრძნობა და მხარდაჭერა გამოუცხადა მათ. ჰოლმანიც კი დასთანხმდა განქორწინებაზე, მას შემდეგ, რაც ქალიშვილი წამოიზრდებოდა.

ვივიენ ლი და ოლივიე ერთად ცხოვრებასა და მუშაობას განაგრძობდნენ. 1938 წელს ოლივიე ჰოლივუდში გაემგზავრა. ვივიენი თავს მიტოვებულად და მარტოსულად გრძნობდა. შემდეგ მან შეიტყო, რომ ლარიმ გადაღებებზე ფეხი იღრძო და მაშინვე მასთან გაემგზავრა. მაგრამ, როგორც შემდეგ აღმოჩნდა, ეს იყო მისი ერთ-ერთი საბედისწერო, შემთხვევითი და გაუთვალისწინებელი ნაბიჯი.

სწორედ იმ დროს ჰოლივუდში დევიდ სელზნიკი ფილმ 'ქარწაღებულნის~ გადასაღებად ემზადებოდა. მას ჯერ კიდევ არ ჰყავდა მთავარი როლის შემსრულებელი მსახიობი. როლზე 1400 მსახიობი გასინჯეს, დახარჯეს ათობით ათასი დოლარი, მაგრამ ყველაფერი ამაოდ. შემდეგ კი მოხდა ის, რაზეც კინოს ყველა ისტორიკოსი წერდა: ატლანტის გადაღებების დროს, სელზნიკთან მივიდა ახალგაზრდა ქალი და თავი ასე გააცნო: 'გამარჯობა, მე სკარლეტ ო’ჰარა ვარ~. მის ლურჯ თვალებში ცეცხლის ალი ელავდა და სელზნიკი მიხვდა, რომ მთავარი გმირი იპოვა.

ამ როლისთვის ვივიენ ლიმ 'ოსკარი~ მიიღო, მისი პოპულარობა კი წარმოუდგენლად გაიზარდა. ლოურენს ოლივიე მისი თამაშით აღტაცებული იყო, პრემიერის შემდეგ მან თქვა: 'არ მოველოდი, რომ ის ამას შეძლებდა~. მალე ორივე მსახიობმა განქორწინება მიიღო და 1940 წლის 31 აგვისტოს ქალაქ სანტა-ბარბარაში ლი და ლოურენს ოლივიე ცოლ-ქმარი ოფიციალურად გახდნენ.

ახლა თითქოს უნდა დამშვიდებულიყვნენ _ მათ მიაღწიეს იმას, რისკენაც წლების განმავლობაში მიილტვოდნენ. მაგრამ მათი ცხოვრების მშვიდ დინებას ხელს უშლიდა წყალქვეშა ქვები, რომლებიც დროთა განმავლობაში რიფებად გარდაიქმნენ, რომელზეც ბოლოს მათი სიყვარულის ხომალდი დაიმსხვრა.

ვივიენი გამუდმებით გადასაღებ მოედანზე იმყოფებოდა, გადაღლილობის შედეგად ნერვული აშლილობა დაეწყო. სპექტაკლ 'რომეო და ჯულიეტას~ შემდეგ, კრიტიკოსები ვივიენის თამაშს აქებდნენ, ლოურენს ოლივიეს კი 'ისტორიაში ყველაზე ცუდი~ რომეო უწოდეს.

ოლივიემ მოულოდნელად გააცნობიერა, რომ ქვეყნის პირველი მსახიობიდან პოპულარული მსახიობის ქმრად გადაიქცა, ვივიენმა კი, რომელსაც ის მხოლოდ თავის მოსწავლედ მიიჩნევდა, უკვე დიდი ხანია დაჯაბნა როგორც სამსახიობო ოსტატობით, ისე პოპულარობით.

მათ ერთობლივ ფილმებს 'ლედი ჰამილტონსა~ და 'ცეზარი და კლეოპატრას~ უდიდესი წარმატება ჰქონდა, მაგრამ კრიტიკოსები ვივიენს უფრო მეტ ხოტბას ასხამდნენ, ვიდრე მას. მხოლოდ ვივიენის უდიდესმა ძალისხმევამ გადაარჩინა მათი ქორწინება მოსალოდნელი კრახისგან. ვივიენი ქმარს ქებით ავსებდა, უარს ამბობდა სარგებლიან წინადადებებზე, ოღონდ 'თავისი ლარი~ არ დაეკარგა. უფრო მეტ ძალას ხარჯავდა იმისთვის, რომ ოლივიეს ცოლის როლი შეესრულებინა, ვიდრე საკუთარ კარიერაზე ეზრუნა.

გასაკვირი არ იყო, რომ მალე ვივიენი ლოურენსის ჩრდილქვეშ მოექცა. 'რიჩარდ III~-მ, რომელიც ოლივიემ დადგა და მთავარი როლი შეასრულა, კვლავ დააბრუნა ის დიდების კვარცხლბეკზე, ფილმ 'ჰენრიხ V~-სთვის მიღებულმა 'ოსკარის~ პრემიამ კი საბოლოოდ დაამტკიცა, რომ ოლივიე ინგლისის საუკეთესო მსახიობი იყო.

ოლივიეს ხასიათი შესამჩნევად შეეცვალა. ის თავის თავში უფრო ჩაკეტილი, ამაყი, დიდებისმოყვარე და ეგოისტი გახდა. მსოფლიო აღიარებამ, რომლისკენაც ის დიდი ხნის განმავლობაში ისწრაფოდა, მისი გულიდან ვივიენის სიყვარული ამოძირკვა. ვივიენს მართალია, ლოურენსი ისევ უყვარდა, მაგრამ ამ სიყვარულისთვის საბრძოლველად ძალა აღარ შესწევდა. მას ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული პრობლემები გაუჩნდა: ნერვული აშლილობა, ორჯერ მუცლის მოშლა, დეპრესია... 1945 წელს მას ტუბერკულოზი აღმოაჩნდა, მკურნალობამ კი მისი ხასიათი საშინლად შეცვალა. ვივიენი ფეთქებადი გახდა, მუდმივად გაღიზიანებული იყო, და რამდენჯერმე ფსიქიატრიულ კლინიკებშიც იმკურნალა. ელექტროშოკით მკურნალობამ იმდენად შეცვალა ვივიენი, რომ ოლივიემ აღიარა, რომ მასში იმ ქალისგან აღარაფერი დარჩენილიყო, რომელიც ოდესღაც თავდავიწყებით უყვარდა. ისინი კვლავ ერთად რჩებოდნენ, კარიერისა და ფულის გამო, მაგრამ მათი ქორწინება უკვე დიდი ხნის მკვდარი იყო.

როდესაც ვივიენს 45 წელი შეუსრულდა, ოლივიემ მას 'როლს-როისი~ აჩუქა და განქორწინება სთხოვა. ის ახალგაზრდა მსახიობ ჯოან პლოურაიტზე აპირებდა დაქორწინებას. ვივიენმა ძალიან მძიმედ გადაიტანა ქმართან განშორება, სიცოცხლის ბოლო წუთებამდე ვერ შეძლო, შეგუებოდა, რომ ლარი მის გვერდით აღარ იყო.

უკანასკნელ წლებში ვივიენი წარმატებით მუშაობდა სცენაზე და კინოში. მაგრამ როგორც ნოელ კაუარდი ამბობდა, 'ის სიხარულით გაატარებდა თავისი სიცოცხლის ნახევარს ლარისთან ერთად, ვიდრე მთელ სიცოცხლეს მის გარეშე~. ვივიენ ლი 1967 წლის 7 ივლისს გარდაიცვალა, ის 53 წლის იყო.

FaceBook