ნინო ქათამაძე: “მუსიკა მოითხოვს ნიჭს, ენერგიასა და უსაზღვრო თავისუფლებას”

შეხვედრა ნინო ქათამაძესთან, აღმაშენებლის გამზირზე მდებარე “ფოლკ კაფეს” ვერანდაზე, რაღაცით მართლაც “ფოლკაქციას” ჰგავდა. ჩვენი საუბრის პარალელურად, ცნობილი ქართველი მომღერალი იძულებული იყო, ქუჩაში გამვლელებისთვისაც ეპასუხა! ინტერვიუმ კიდევ ერთხელ დამარწმუნა, რომ პუბლიკას ნინო ძალიან უყვარს და ისიც ხალისით პასუხობს ყველას _ მოზარდებს, შეყვარებულებს, მცირეწლოვანი ბავშვების დედებს, სოლიდურ მამაკაცებს...

_ ქალბატონო ნინო, გვიყვარხართ!

_ კიდევ როდის იმღერებთ ჩვენთვის?

_ მადლობა მუსიკისთვის...

_ ნინო როდის ჩამოხვედით?

ნინო ქათამაძის საგასტროლო ტურნეს რომ ჩახედოთ, მიხვდებით, რომ მას მართლაც დიდი გამძლეობა ესაჭიროება. სულ ახლახან დაბრუნდა შორეული სახალინის კუნძულიდან, სადაც ჯგუფმა “ინსაითმა” კონცერტი გამართა. მარტო იუჟნო სახალინსკიდან მოსკოვამდე ფრენას დაახლოებით 10 საათი სჭირდება. ამ დღეებში უფაში მიემგზავრება, მერე სანკტ-პეტერბურგში, ესპანეთში... მანამდე სექტემბერში მოსკოვში, პრესტიჟულ მუსიკალურ ფესტივალზე, სახელწოდებით “ვომად”, კიდევ ერთხელ მოუხდა საკუთარი მუსიკალური შესაძლებლობის “შემოწმება”. ფესტივალი სახელოვანი მუსიკოსის, პიტერ გაბრიელის დაარსებულია და ყოველ წელს მსოფლიოს სხვადასხვა ქალაქში იმართება.

ხანგრძლივ გასტროლებს თან ახლავს 5 წლის შვილის, ნიკოლოზის უსაზღვრო მონატრება, რომელიც უკვე მარტო, დედის გარეშეც ახერხებს დასარტყამ ინსტრუმენტზე დაკვრას. ნინო ქათამაძის მეუღლე ექიმია; თავისი საქმის ერთგული და ამავე დროს, მუსიკაზე უზომოდ შეყვარებული ადამიანი. ის ყოველთვის ცდილობს, ნინოს გვერდით იყოს, რადგან იცის, რომ მხოლოდ დროა ოჯახური ურთიერთობის მთავარი დეფიციტი. ყველაფერი დანარჩენი იოლად მოგვარდება.

_ როგორ შეაფასებთ თქვენს ბოლოდროინდელ კონცერტებს, საგასტროლო ტურნეს. რა მოხდა საინტერესო და მნიშვნელოვანი... აღმოაჩინეთ რამე ისეთი, რამაც წარუშლელი, დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა თქვენზე?

_ მგონია, რომ ყოველთვის ახალი შთაბეჭდილებებით ვცხოვრობდი და ვცხოვრობ. ასე რომ არ იყოს, თავად მუსიკას დაეკარგებოდა ფერი, შეგრძნება, გემო... როცა, რაც გიყვარს და შეგიძლია, ყველაფრის მიუხედავად, მაინც ის უნდა გააკეთო, ალბათ, ეს არის ბედნიერება. ან შეიძლება უფრო ბანალურად, ბედნიერება ყოველი ახალი დღის გათენებას, მზის ამოსვლას უკავშირდება. ბევრჯერ მიფიქრია, რომ მართლა გამიმართლა, რადგან მუსიკამ ჩემთვის ყველა საზღვარი, ყველა ბარიერი წაშალა...

მუსიკა მართლა ფანტასტიკაა! მაგალითად, სადღაც, 10 ათასი კილომეტრის მოშორებით, სახალინში, სადაც არ იციან, რა არის საქართველო, არ ესმით ქართული, დარბაზი მაინც სავსეა, რომ შენს სიმღერებს მოუსმინონ, ცდილობენ, ქართული სიტყვებიც კი ისწავლონ. მოდი და ნუ იტყვი, რომ ეს ფანტასტიკა არაა! “ინსაითის” გასტროლმა იუჟნო სახალინსკში მართლაც საოცარი შთაბეჭდილება დატოვა.

_ ალბათ, იმიტომ, რომ ნამდვილ მუსიკას არ სჭირდება თარგმანი, ის თავად უყვება მსმენელს თავისებურ ისტორიას... და ენის ბარიერი ხელისშემშლელი არ არის.

_ მუსიკას, პირველ რიგში, გულწრფელი, გადამდები გრძნობა და ენერგია სჭირდება და მერე უკვე სხვა რამ. მაგალითად, კარგი ინსტრუმენტი ან კარგ ლექსი. სხვაგვარად მსმენელის რეაქცია არ იქნება პოზიტიური. როცა სცენაზე დიდი ხანია დგახარ და მეგობრებისა და კოლეგების გვერდით ქმნი მუსიკას, ეს გეხმარება უკვე ნაცნობი ფორმები იმპროვიზებულად მიაწოდო დარბაზს. ჩვენ გვინდა სწორედ საკუთარი სამყარო შევქმნათ, რაც ადვილი საქმე არაა. ზოგჯერ სცენაზე ძალიან გადაღლილი გავსულვარ, მაგრამ ჩემს მეგობრებს, “ინსაითის” წევრებს აუღიათ საკუთარ თავზე მუსიკალური ინიციატივა.

_ მესმის, რომ ძალიან ბანალურად მოგეჩვენებათ, მაგრამ მაინც მინდა გკითხოთ _ რატომ და რის შესახებ მღერით?

_ მოკლედ და მეც ბანალურად გეტყვით _ იმიტომ, რომ სიმღერის გარეშე მართლა ვერ ვიარსებებდი. საბედნიეროდ, ჩემ გვერდით არიან ჩემი ნიჭიერი მეგობრები, მუსიკოსები. ჩვენც ყოველთვის ერთმანეთის “ხმას” ვუსმენთ და ვერთიადებით. აუცილებლად რაღაც ისტორიას ვყვებით, ზოგჯერ არარსებულს, გამოგონილს, ფანტასტიკურს. თუმცა ყოველთვის ბავშვური გულწრფელობით ვმღერით _ სიყვარულზე, ვნებაზე, გულწრფელობაზე, რაღაც დანაკარგებზე, რომელიც მუდამ თან სდევს ცხოვრებას. მოკლედ, უამრავ რამეზე... პოლიტიკის გარდა!

_ რატომ? სწორედ პოლიტიკა განაპირობებს ჩვენს რეალობას, ის ყველა ჩვენგანის ცხოვრებას ეხება... ბევრი როკმუსიკოსი პოლიტიკურ თემებზე მღერის.

_ გასაგებია, პოლიტიკა ყველას ეხება, მათ შორის მეც და ზოგჯერ ზედმეტად. 2008 წლის ომის შემდეგ სექტემბერში, მოსკოვში, სახელოვანი “მხატის” თეატრში ალბომის პრეზენტაციაზე უნდა გამოვსულიყავით. ეს კონტრაქტის პირობით იყო გათვალისწინებული. სხვათა შორის, ჩვენს წასვლაზე მაშინაც ბევრს საუბრობდნენ და ძალიან გვაკრიტიკებდნენ. მაინც გავემგზავრეთ და მგონია, რომ სწორი გადაწყვეტილება მივიღეთ. სცენაზე გამოსვლისას ძალიან ვნერვიულობდი და სრულიად მოულოდნელად, სპონტანურად ვთქვი ასეთი ფრაზა, ცხადია, რუსულად _ “ჩვენ დღეს მხოლოდ სიყვარულზე ვილაპარაკებთ”! ყველგან და ყველა დროში ეს სიტყვები ჯადოსნური გამოსავალია, ვიდრე, ვთქვათ, პრესკონფერენციების გამართვა პოლიტიკურ კონტექსტში და აგრესიული, მებრძოლი ქალის როლის თამაში. ეს ჩემი როლი ნამდვილად არ არის. მუსიკით კი გაცილებით ბევრი რამის გაკეთება შეიძლება.

_ თუ შეიცვალა დროთა განმავლობაში თქვენი ფასეულობები? რა სტილის მუსიკას ანიჭებთ უპირატესობას და ვინ არიან თქვენი საყვარელი მუსიკოსები?

_ მნიშვნელოვნად არა, უბრალოდ, უფრო კარგად ჩავწვდი მუსიკის არსსა და დანიშნულებას. როცა ადამიანს რაღაც კითხვები უგროვდება, საკმარისია, სერიოზული კლასიკური შემსრულებელი მოისმინოს და კითხვებზე პასუხს მიიღებს. მუსიკა ბევრ რამეში მეხმარება. ხშირად მეკითხებიან ჯაზის შესახებ. ალბათ, ჯაზი _ ესაა პასუხი ყველაზე რთულ შეკითხვაზეც კი. თუმცა ეს არ ნიშნავს, რომ სხვა მუსიკა არ მიყვარს. დღემდე ჩემი უცვლელი ფავორიტია ელა ფიცჯერალდი. მომწონს მაილს დევისი, ჯო ზავინული, მარკუს მილერი...

_ ანუ მაინც ჯაზი. თქვენ მიერ დასახელებულთაგან არც ერთი არ არის პოპმუსიკის წარმომადგენელი...

_ ეს სავალდებულო სულაც არ არის, თუმცა ჯაზის განსაკუთრებული სიყვარული არ ნიშნავს, რომ მადონას ან მაიკლ ჯეკსონის მნიშვნელობას რაიმეთი ვაკნინებ მუსიკის განვითარებაში.

_ არ გიცდიათ რაღაც ახალი ეტაპის დაწყება, ან მუსიკალური არეალის გაფართოება? მაგალითად, გემღერათ მიუზიკლში; თუ გქონიათ რაიმე შემოთავაზება?

_ არა მგონია, მიუზიკლში გამოვდგე, რადგან, ვოკალურის გარდა, იქ არტისტული მონაცემებია საჭირო. თუმცა როცა დათო დოიაშვილმა მიუზიკლი “ქეთო და კოტე” დადგა, მეც შემომთავაზა ერთ-ერთი როლი, ცხადია, ეპიზოდური. სულ ეს არის ჩემი გამოცდილება, რაც მიუზიკლს უკავშირდება. რაც შეეხება ახალ ეტაპს მუსიკაში, ეს უფრო საინტერესო თემაა და საუბარია ახალ ალბომზე, რომელზეც დაახლოებით ორ-სამ თვეში დავიწყებთ მუშაობას. პარალელურად ძალიან დატვირთულია ჩვენი საგასტროლო რეჟიმი. ასე რომ, ახალი თემების დამუშავება და რეპერტუარის განახლება ბევრ რამეზეა დამოკიდებული.

_ თქვენი “ფერადი” ალბომები თუ შეივსება ახალი “ფერით”? გაზაფხულზე, ფილარმონიის დიდ საკონცერტო დარბაზში წარმოდგენილი ალბომი “მწვანე” მსმენელს გარკვეულ მოლოდინს უჩენს. მანამდე წარმატებით გაიყიდა “წითელი” და “ცისფერი”.

_ ფერადი ალბომების წარმოშობას თავისი ისტორია აქვს. ჯერ კიდევ დიდი ხნის წინათ, როცა ჩვენს მუსიკას ნაკლები რეკლამა ჰქონდა, მსმენელმა თავად დაარქვა ჩვენს ალბომებს “შავი” და “თეთრი”. შემდეგ უკვე გია ჭელიძემ, ჩვენი ანსამბლის მთავარმა კონცეპტუალისტმა და “იდეების გენერატორმა” შემოგვთავაზა ახალი ფერადი ალბომის სახელწოდება _ “ცისფერი”. გამომდინარე მუსიკის განწყობიდან და ხასიათიდან. ამას მოჰყვა მოგვიანებით გამოსული და უფრო მკვეთრი ენერგიით გამორჩეული “წითელი”, ხოლო დაახლოებით ერთი წლის წინათ _ რელაქსაციითა და სიმშვიდით გამორჩეული “მწვანე”. იქნებ “იისფერიც” შეიქმნას... საერთოდ, წინასწარ ვერ ვილაპარაკებ, რადგან ყველაფერი დროის განაწილებისა და რეპეტიციების რიტმზეა დამოკიდებული. მუსიკა მოითხოვს ნიჭს, ენერგიასა და უსაზღვრო თავისუფლებას. ამისთვის კი საჭიროა კარგი განწყობა, კარგი მუსიკა. კარგი ტექსტი...

_ რით განსხვავდება სხვადასხვა დარბაზის მსმენელი ერთმანეთისგან?

_ ბევრი რამით: ერთი კატეგორია შედარებით მშვიდია და არ აქვს სპონტანური რეაქცია, მაგრამ კონცერტის ბოლოს იწყებს “გახურებას” და მერე სცენიდან არ გიშვებს. მაყურებლების მეორე კატეგორია პირველი სიმღერის შემდეგ კივის და ტაშით ანგრევს დარბაზს. ზოგჯერ მთელი დარბაზი ჩემთან ერთად მღერის. ზღვისპირა ქალაქებში გამართულ კონცერტზე ყოველთვის სადა და მოკრძალებული მაყურებელი მოდის. ყველაზე მნიშვნელოვანია საიდან დავიწყო, როგორ ავაწყო და სად დავამთავრო კონცერტი, ანუ დინამიკის გრძნობა. ისე, ყველაზე დიდ პასუხისმგებლობას ჩემს სამშობლოში ვგრძნობ, მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოში ძალიან მწირი საკონცერტო შემოსავალი გვაქვს. და მაინც, როცა ჩემს ჯგუფთან ერთად საგასტროლო ტურნეში მივდივარ, ერთი სული მაქვს, შინ როდის დავბრუნდები.

დავით ბუხრიკიძე, გაზეთი „პრემიერი“, 18-24 სექტემბერი

FaceBook